Bài 20. Nguyên tử, phân tử chuyển động hay đứng yên?

kính chào các thầy cô
về thăm lớp dự giờ
Môn vật lý lớp 8
Trường THCS Yên hà
KIỂM TRA BÀI Cũ
? Các chất được cấu tạo như thế nào ?
Em hãy mô tả một hiện tượng chứng tỏ các chất được cấu tạo từ những hạt riêng biệt, giữa chúng có khoảng cách.
Các chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt gọi là nguyên tử, phân tử.
Giữa các nguyên tử, phân tử có khoảng cách.
Tại sao các chất trông đều có vẻ như liền một khối mặc dù chúng đều được cấu tạo từ các hạt riêng biệt?
Vì các chất được cấu tạo từ các hạt riêng biết gọi là nguyên tử, phân tử. Vì nguyên tử và phân tử đều vô cùng nhỏ bé lên các chất nhìn có vẻ như liền một khối
Hãy tưởng tượng giữa sân bóng đá có một quả bóng khổng lồ và rất nhiều học sinh từ mọi phía chạy đến xô đẩy quả bóng. Vì những xô đẩy này không cân bằng nên quả bóng lúc bay lên, khi rơi xuống lúc bật sang trái, khi lăn sang phải ..
Trò chơi này tưởng như chẳng có gì đến nguyên tử, phân tử, thế mà lại có thể giúp chúng ta hiểu một trong những tính chất quan trọng nhất của nguyên tử, phân tử sẽ học trong bài này.
Tiết 23
Bài 20 : NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN ?
I. Thí nghiệm Bơ - Rao
Hình 20.2. Chuyển động của các hạt phấn hoa trong thí nghiệm Bơ - Rao
Năm 1827 nhà bác học Bơ – Rao (người Anh ), khi quan sát các hạt phấn hoa trong nước bằng kính hiển vi đã phát hiện thấy chúng chuyển động không ngừng về mọi phía ( H20.2). Ở thời kỳ đó, lý thuyết về vật chất được cấu tạo từ các nguyên tử, phân tử chưa ra đời nên ông không làm sao giải thích được chuyển động kỳ lạ này.
Tiết 23
Bài 20 : NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN ?
I. Thí nghiệm Bơ - Rao
II. Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng.
Các em hãy thử giải thích chuyển động của các hạt phấn hoa trong thí nghiệm của Bơ – Rao bằng cách dùng sự tương tự giữa chuyển động của các hạt phấn hoa với chuyển động của quả bóng mô tả ở phần mở bài.Sau đây là các câu hỏi gợi ý :
C1. Quả bóng tương tự với hạt nào trong thí nghiệm của Bơ – Rao?
C2. Các học sinh tương tự với hạt nào trong thí nghiệm của Bơ – Rao?
C3. Tại sao các phân tử nước có thể làm cho các hạt phấn hoa chuyển động?
Hạt phấn hoa
C3: Do các phân tử nước chuyển động không ngừng, trong khi chuyển động nó va chạm với các hạt phấn hoa từ nhiều phía, các va chạm này không cân bằng nhau làm cho các hạt phấn hoa chuyển động hỗn độn không ngừng.
C1: Quả bóng tương tự với các hạt phấn hoa.
C2: Các học sinh tương tự với các phân tử nước.
Đáp án
An – Be Anh – Xtanh (1879 – 1955)
Kết luận: Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng.
Nguyên nhân gây ra chuyển động của các hạt phấn hoa trong thí nghiệm của Bơ – Rao là do các phân tử nước không đứng yên mà chuyển động không ngừng. Trong khi chuyển động các phân tử nước va chạm vào các hạt phấn hoa từ nhiều phía, các va chạm này không cân bằng nhau làm cho các hạt phân hoa chuyển động hỗn độn không ngừng.
Tiết 23
Bài 20 : NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN ?
I. Thí nghiệm Bơ - Rao
II. Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng.
Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng.
III. Chuyển động phân tử và nhiệt độ.
Trong thí ngiệm Bơ- Rao, nếu ta càng tăng nhiệt độ của nước thì chuyển động của các hạt phấn hoa càng nhanh
Em hãy cho biết trong thí nghiêm mô hình về quả bóng đã nêu ở trên do đâu mà quả bóng chuyển động càng nhanh?
Do các học sinh xô đẩy, va đập vào quả bóng càng mạnh
Nếu coi hạt phấn hoa tương tự như quả bóng thì do đâu mà các hạt phấn hoa chuyển động càng nhanh ?
Do các phân tử nước va đập vào các hạt phấn hoa càng mạnh.
- Khi nhiệt độ của nước tăng thì chuyển động của các phân tử nước càng nhanh và va đập vào các hạt phấn hoa càng mạnh làm các hạt phấn hoa chuyển động càng nhanh.
? Vậy chuyển động của các nguyên tử, phân tử phụ thuộc như thế nào vào nhiệt độ.
- Nhiệt độ càng cao thì các nguyên tử, phân tử chuyển động càng nhanh.
Các em hãy vận dụng kiến thức để giải thích hiện tương mà các nha khoa học đã chứng tỏ rằng: Nếu ta càng tăng nhiệt độ của nước thì chuyển động của các hạt phấn hoa càng nhanh?
Tiết 23
Bài 20 : NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN ?
I. Thí nghiệm Bơ - Rao
II. Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng.
Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng.
III. Chuyển động phân tử và nhiệt độ.
* Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng .
* Nhiệt độ của vật càng cao thì các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh.
GHI NHỚ
Tiết 23
Bài 20 : NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN ?
I. Thí nghiệm Bơ - Rao
II. Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng.
Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng.
III. Chuyển động phân tử và nhiệt độ.
- Nhiệt độ càng cao thì các nguyên tử, phân tử chuyển động càng nhanh.
IV. Vân Dụng
IV. Vận dụng.
Hình 20.4
C4: Hãy dùng những hiểu biết của mình về nguyên tử, phân tử để giải thích hiện tượng trên.
- Các phân tử nước và đồng sunfat đều chuyển động không ngừng về mọi phía, nên các các phân tử đồng sunfat có thể chuyển động lên trên, xen vào khoảng cách giữa các phân tử nước và các phân tử nước có thể chuyển động xuống dưới, xen vào khgoảng cách giữa các phân tử đồng sunfat cứ thế làm cho mặt phân cách giữa nước và đồng sunfat mờ dần cuối cùng chỉ còn 1 chất lỏng đồng nhất màu xanh nhạt.
Hiện tượng này gọi là hiện tượng khuyếch tán
( phân tử các chất tự hòa lẫn vào nhau khi tiếp xúc ).
C5: Tại sao trong nước hồ, ao, sông, biển lại có không khí mặc dù không khí nhẹ hơn nước rất nhiều?
- Do các phân tử không khí chuyển động không ngừng về mọi phía.
C6: Hiện tượng khuyếch tán có xẩy ra nhanh hơn khi tăng nhiệt độ không?
- Có. Vì các phân tử chuyển động nhanh hơn.
Tiết 23
Bài 20 : NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN ?
I. Thí nghiệm Bơ - Rao
II. Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng.
Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng.
III. Chuyển động phân tử và nhiệt độ.
- Nhiệt độ càng cao thì các nguyên tử, phân tử chuyển động càng nhanh.
IV. Vân Dụng
V. Hướng dẫn học ở nhà
- Về nhà học phần nghi nhớ của bài
- Làm thí nghiệm và trả lời câu C7
Làm bài tập 20.1 – 20.6 sách bài tập
Nghiên cứu bài 21: Nhiệt Năng
XIN CÁM ƠN QUÝ THẦY CÔ GIÁO!
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT!
XIN CÁM ƠN QUÝ THẦY CÔ GIÁO!
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT!