Bài 20. Nguyên tử, phân tử chuyển động hay đứng yên?

KIỂM TRA BÀI CŨ
? Các chất được cấu tạo như thế nào. Giữa nguyên tử, phân tử có đặc điểm gì?
Bài tập: Khi đổ 50 cm3 rượu vào 50 cm3 nước, ta thu được một hỗn hợp rượu - nước có thể tích
bằng 100cm3.
lớn hơn 100cm3.
C. nhỏ hơn 100cm3.
D. có thể lớn hơn hoặc nhỏ hơn 100cm3.
Đáp án

- Giữa các nguyên tử, phân tử có khoảng cách.
1. - Các chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt gọi là nguyên tử, phân tử.

2. Bài tập:
Đáp án: C
Giới thiệu bài
Hãy tưởng tượng giữa sân bóng đá có một quả bóng khổng lồ và rất nhiều học sinh từ mọi phía chạy đến xô đẩy quả bóng. Vì những xô đẩy này không cân bằng nên quả bóng lúc bay lên , khi rơi xuống, lúc bật sang trái, khi lăn sang phải..
NỘI DUNG BÀI HỌC
I. Thí nghiệm Bơ- Rao.
II. Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng.
III.Chuyển động phân tử và nhiệt độ.
IV.Vận dụng.
- Năm 1827 nhà bác học Bơ – Rao (người Anh) khi quan sát các hạt phấn hoa trong nước bằng kính hiển vi đã phát hiện thấy chúng chuyển động không ngừng về mọi phía (H20.2). Ở thời kỳ đó, lý thuyết về vật chất được cấu tạo từ các nguyên tử, phân tử chưa ra đời nên ông không làm sao giải thích được hiện tượng kỳ lạ này.
I. Thí nghiệm Bơ - Rao
Hình 20.2. Chuyển động của hạt phấn hoa trong thí nghiệm Bơ - Rao
II. Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng.
C1. Quả bóng tương tự với hạt nào trong thí nghiệm của Bơ – Rao?
- Quả bóng tương tự với các hạt phấn hoa.
C2. Các học sinh tương tự với hạt nào trong thí nghiệm của Bơ – Rao?
- Các học sinh tương tự với các phân tử nước.
C3. Tại sao các phân tử nước có thể làm cho các hạt phấn hoa chuyển động?
An – Be Anh – Xtanh (1879 – 1955)
- Do các phân tử nước không đứng yên mà chuyển động hỗn độn không ngừng, trong khi chuyển động nó va chạm với các hạt phấn hoa từ nhiều phía, các va chạm này không cân bằng nhau làm cho các hạt phấn hoa chuyển động hỗn độn không ngừng.
Hình 20.2. Chuyển động của các hạt phấn hoa trong thí nghiệm Bơ – Rao.
Hình 20.3. Sự va chạm của các phân tử nước vào hạt phấn hoa.
III. Chuyển động phân tử và nhiệt độ.

? Hãy giải thích tại sao trong thí nghiệm Bơ – Rao nếu ta càng tăng nhiệt độ của nước thì chuyển động của các hạt phấn hoa càng nhanh?
- Khi nhiệt độ của nước tăng thì chuyển động của các phân tử nước càng nhanh và va đập vào các hạt phấn hoa càng mạnh làm các hạt phấn hoa chuyển động càng nhanh.
? Vậy chuyển động của các nguyên tử, phân tử phụ thuộc như thế nào vào nhiệt độ?
- Nhiệt độ càng cao thì các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh.
IV. Vận dụng.
Hình 20.4
C4

Hiện tượng này gọi là hiện tượng khuếch tán
- Các phân tử nước và đồng sunfat đều chuyển động không ngừng về mọi phía, nên các các phân tử đồng sunfat có thể chuyển động lên trên, xen vào khoảng cách giữa các phân tử nước và các phân tử nước có thể chuyển động xuống dưới, xen vào khoảng cách giữa các phân tử đồng sunfat cứ thế làm cho mặt phân cách giữa nước và đồng sunfat mờ dần cuối cùng chỉ còn một chất lỏng đồng nhất màu xanh nhạt.
C5: Tại sao trong nước hồ, ao, sông, biển lại có không khí mặc dù không khí nhẹ hơn nước rất nhiều?
- Do các phân tử không khí chuyển động không ngừng về mọi phía.
C6: Hiện tượng khuyếch tán có xẩy ra nhanh hơn khi tăng nhiệt độ không? Tại sao?
- Có. Vì các phân tử chuyển động nhanh hơn.
C7: Bỏ vài hạt thuốc tím vào một cốc đựng nước lạnh và một cốc đựng nước nóng. Quan sát hiện tượng xảy ra và giải thích?
- Trong cốc nước nóng, thuốc tím tan nhanh hơn vì các phân tử chuyển động nhanh hơn.
* Khi các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật chuyển động nhanh lên thì đại lượng nào sau đây tăng lên? Hãy chọn câu trả lời đúng:
A. Khối lượng của vật .
B. Trọng lượng của vật.
C. Cả khối lượng, lẫn trọng lượng của vật.
D. Nhiệt độ của vật.
Bài tập: 20.2 SBT
HƯỚNG DẨN CÔNG VIỆC Ở NHÀ.
Học thuộc ghi nhớ SGK.
Giải thích lại các câu hỏi trong SGK.
Đọc mục “Có thể em chưa biết”
BT: 20.1 – 20.6 SBT
Đọc bài mới.