Bài 20. Nguyên tử, phân tử chuyển động hay đứng yên?

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ CÙNG TOÀN THỂ CÁC EM
KIỂM TRA BÀI CŨ:
1-Các chất được cấu tạo như thế nào ?
Mô tả một hiện tượng chứng tỏ các
chất được cấu tạo từ các hạt riêng biệt giữa chúng
có khoảng cách?
Trả lời:
Câu 1- Các chất được cấu tạo từ những hạt riêng biệt rất nhỏ gọi là nguyên tử, hay phân tử.
- Giữa các nguyên tử, phân tử có khoảng cách.
Câu 2:Vì các chất đều được cấu tạo từ các nguyên tử, phân tử vô cùng nhỏ bé nên các chất nhìn có vẻ như liền một khối.
2- Tại sao các chất trông đều có vẻ như liền một khối mặc dù chúng được cấu tạo từ các hạt riêng biệt?
Bài 20:
NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN ?
Bài 20:
NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN ?
I. THÍ NGHIỆM BƠ-RAO:
Năm 1827 nhà bác học Bơ-Rao (người Anh), khi quan sát các hạt phấn hoa trong nước bằng kính hiển vi đã phát hiện thấy chúng chuyển động không ngừng về mọi phía (H.20.2).Ở thời kì đó lí thuyết về vật chất được cấu tạo từ các nguyên tử, phân tử chưa ra đời nên ông không làm sao giải thích được chuyển động kì lạ này.
Bài 20:
Hình ảnh hạt phấn hoa chuyển động
trong nước.
NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN ?
I. THÍ NGHIỆM BƠ-RAO:
Hình 20.2. Quỹ đạo chuyển động của hạt phấn hoa trong nước.
Hạt phấn hoa trong nước chuyển động không ngừng về mọi phía.
Hạt phấn hoa trong nước chuyển động như thế nào?
Vì sao hạt phấn hoa trong nước chuyển động không ngừng về mọi phía?
Bài 20:
NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN ?
I. THÍ NGHIỆM BƠ-RAO:
II. CÁC NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG KHÔNG NGỪNG:
Các em hãy thử giải thích chuyển động của các hạt phấn hoa trong thí nghiệm Bơ-Rao bằng cách dùng sự tương tự giữa chuyển động của các hạt phấn hoa với chuyển động của quả bóng mô tả ở phần mở bài. Sau đây là các câu hỏi gợi ý:
Hạt phấn hoa trong nước chuyển động không ngừng về mọi phía.
Phân tử nước
Hạt phấn hoa
II. CÁC NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG KHÔNG NGỪNG:
C1: Quả bóng tương tự với hạt nào trong thí nghiệm của Bơ rao?
C2: Các học sinh tương tự với những hạt nào trong thí nghiệm của Bơ rao?
- Quả bóng chuyển động được là nhờ các học sinh như thế nào?
- Hạt phấn hoa chuyển động được là nhờ các phân tử nước như thế nào?
Phân tử nước
Hạt phấn hoa
Quan sát và so sánh sự tương tự về sự va chạm của các học sinh với quả bóng với sự va chạm giữa các phân tử nước với hạt phấn hoa.
C1: Quả bóng tương tự với ….………….. trong thí nghiệm Bơ rao.
C2: Các học sinh tương tự với ……..……………….trong thí nghiệm Bơ rao.
Quả bóng chuyển động được là nhờ các học sinh……………………
Hạt phấn hoa chuyển động được là nhờ các phân tử nước………………………………………………………
Quan sát và so sánh sự tương tự về sự va chạm giữa các HS với quả bóng với sự va chạm giữa các phân tử nước với hạt phấn hoa.
C1: Quả bóng tương tự với ….………….. trong thí nghiệm Bơ rao.
C2: Các học sinh tương tự với ……..………………..trong thí nghiệm Bơ rao.
Quả bóng chuyển động được là nhờ các học sinh……………………..
Hạt phấn hoa chuyển động được là nhờ các phân tử nước…………………………………………………………......
hạt phấn hoa
những phân tử nước
xô đẩy từ nhiều phía.
chuyển động đến va chạm vào hạt phấn hoa từ nhiều phía.

C3: Ta? sao c�c ph�n t? nu?c cĩ th? l�m cho c�c h?t ph?n hoa chuy?n d?ng?






Quan sỏt s? va ch?m c?a cỏc phõn t? nu?c lờn h?t ph?n hoa.
* Phải hơn năm mươi năm sau thí nghiệm của Bơ-rao, các nhà khoa học mới bước đầu tìm ra nguyên nhân của chuyển động này, và mãi tới năm 1905, nhà vật lí An-be Anh-xtanh (người Đức) mới giải thích được đầy đủ và chính xác thí nghiệm của Bơ-rao.
An-be Anh-xtanh (1879 -1955)
II. CÁC NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG KHÔNG NGỪNG:
I. THÍ NGHIỆM BƠ-RAO:
NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN ?
Bài 20:
Các nguyên tử-Phân tử chuyển động hỗn độn không ngừng.
Vậy chuyển động của phân tử có liên quan tới nhiệt độ không?
Nguyên nhân gây ra chuyển động của các hạt phấn hoa trong thí nghiệm Brao là do phân tử nước không đứng yên mà chuyển động không ngừng
Nước nóng
Nước lạnh
III. CHUYỂN ĐỘNG PHÂN TỬ VÀ NHIỆT ĐỘ:
- Trong thí nghiệm của Bơ-rao nếu ta càng tăng nhiệt độ của nước thì chuyển động của các hạt phấn hoa như thế nào?
Nếu ta càng tăng nhiệt độ của nước thì chuyển động của các hạt phấn hoa càng nhanh.
- Chứng tỏ các phân tử nước chuyển động và va chạm vào các hạt phấn hoa như thế nào?
Chứng tỏ các phân tử nước chuyển động càng nhanh thì va chạm vào các hạt phấn hoa càng mạnh.
Vậy nhiệt độ của vật càng cao thì các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật như thế nào?
Nhiệt độ của vật càng cao thì các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật chuyển động càng nhanh.
Bài 20:
IV.Vận dụng:
NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN ?
C4: Đổ nhẹ nước vào một bình đựng dung dịch đồng sunfat màu xanh (H.20.4). Vì nước nhẹ hơn nên nổi ở trên tạo thành một mặt phân cách giữa hai chất lỏng. Sau một thời gian mặt phân cách này mờ dần rồi mất hẳn. Trong bình chỉ còn một chất lỏng đồng nhất màu xanh nhạt. Nước và đồng sunfat đã hòa lẫn vào nhau. Hiện tượng này gọi là hiện tượng khuếch tán.
Hãy dùng những hiểu biết của mình về nguyên tử, phân tử để giải thích hiện tượng trên.
Hình 20.4
Nước
Dung dịch đồng sunfat
Mặt phân cách
Bài 20:
IV.Vận dụng:
NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN ?
C4: Trả lời:
Giữa các phân tử nước, giữa các phân tử đồng sunfat đều có khoảng cách. Các phân tử này chuyển động không ngừng về mọi phía, chúng đan xen vào khoảng cách của nhau nên chất lỏng trong bình dần dần chuyển thành dung dịch có màu xanh nhạt.
* Hiện tượng khuếch tán là hiện tượng các chất tự trộn lẫn vào nhau.
* Hiện tượng khuếch tán xảy ra ở tất cả các chất.


Vàng
1mm
Chi


Vàng
Chỡ

Chỡ
Ví dụ: Ép chặt một thỏi vàng vào một thỏi chì.
Bài 20:
IV.Vận dụng:
NGUYÊN TỬ, PHÂN TỬ CHUYỂN ĐỘNG HAY ĐỨNG YÊN ?
C5: Tại sao nước trong sông, hồ, ao, biển lại có không khí mặc dù
không khí nhẹ hơn nước rất nhiều?
Giữa các phân tử nước, giữa các phân tử không khí đều có khoảng cách. Các phân tử không khí chuyển động xuống xen vào khoảng cách các phân tử nước, nên trong nước có không khí.
C6: Hiện tượng khuếch tán có xảy ra nhanh hơn khi tăng nhiệt độ không? Tại sao?
Hiện tượng khuếch tán xảy ra nhanh hơn khi tăng nhiệt độ, vì khi tăng nhiệt độ, các phân tử của các chất chuyển động nhanh nên chúng đan xen vào khoảng cách của nhau nhanh, kết quả là chúng hòa lẫn vào nhau nhanh hơn.
GHI NHỚ
Các nguyên tử, phân tử chuyển động không ngừng.
Nhiệt độ của vật càng cao thì các nguyên tử, phân tử cấu tạo nên vật chất chuyển động càng nhanh.
Dặn dò về nhà:
- Học thuộc ghi nhớ.
- Làm bài tập: 20.1 - 20.6.
- Đọc phần “có thể em chưa biết”.
- Xem trước bài “NHIỆT NĂNG”.
BÀI HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ KẾT THÚC.
CHÚC CÁC THẦY CÔ
CÙNG TOÀN THỂ CÁC EM
MỘT NĂM MỚI
AN KHANG *THỊNHVƯỢNG
C3:Nguyên nhân là do các phân tử nước chuyển động không ngừng, trong khi chuyển động nó va chạm vào các hạt phấn hoa từ nhiều phía, các va chạm không cân bằng nhau làm cho hạt phấn hoa chuyển động không ngừng.