Bài 20. Nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí

Chia sẻ bởi Nguyễn Tiến Sự | Ngày 08/05/2019 | 33

Chia sẻ tài liệu: Bài 20. Nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí thuộc Ngữ văn 9

Nội dung tài liệu:

Kiểm tra bài cũ
1/ Thế nào là kiểu bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống?
2/ Trong kiểu bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống, người viết cần phải đạt được những yêu cầu nào?
* NL về một SV, HT trong XH là bàn về một sự việc, hiện tượng có ý nghĩa đối với XH: đáng khen, đáng chê, đáng suy nghĩ.
* Bµi viÕt cÇn ph¶i ®¹t ®­îc vÒ néi dung vµ h×nh thøc cô thÓ:
+ Về nội dung: Phải nêu rõ được SV, HT có vấn đề; phân tích các mặt của vấn đề, chỉ ra nguyên nhân, bày tỏ thái độ, ý kiến nhận định của người viết.
+ Về hình thức: Bố cục 3 phần (§V§-GQV§-KTV§), trình bày mạch lạc, luận điểm rõ ràng, luận cứ xác thực, phép lập luận phù hợp, lời văn chính xác, sống động.
Gồm các đề bài:
A - Suy nghĩ về đạo lí: "uống nước nhớ nguồn"
C - Suy nghĩ về câu: "Có chí thì nên"
3/ Trong các đề bài sau, đề bài nào không thuộc bài nghị luận về vấn đề sự việc, hiện tượng đời sống ?
A - Suy nghĩ về đạo lí: "uống nước nhớ nguồn"
B - Suy nghĩ về khẩu hiệu: " Hút thuốc lá có hại cho sức khoẻ "
C - Suy nghĩ về câu: " Có chí thì nên"
D - Suy nghĩ về một tấm gương vượt khó mà em biết.

THỜI GIAN LÀ VÀNG !
Quan sát và suy nghĩ !
Nghĩa trang liệt sỹ Trường Sơn
Đời đời biết ơn các anh hùng Liệt sỹ
Uống nước nhớ nguồn !
Tiết 108: Tập làm văn
V¨n b¶n:
SGK Trang 34+35
I- Tìm hiểu bài NL về một vấn đề tư tưởng, đạo lí.
1- Đọc VB "Tri thức là sức mạnh"












nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí





Tiết 108: Tập làm văn – §äc v¨n b¶n “Tri thøc lµ søc m¹nh”
Nhµ khoa häc ng­êi Anh Ph¬-r¨ng-xÝt Bª-cơn (Thế kỉ XVI-XVII) đã nói một câu nổi tiếng: “Tri thức là sức mạnh”. Sau này Lê–nin, một người thầy của cách mạng vô sản thế giới lại nói cụ thể hơn: “Ai có tri thức thì người ấy có được sức mạnh”. Đó là một tư tưởng rất sâu sắc. Tuy vậy, không phải ai cũng hiểu được tư tưởng ấy.
Tri thức đúng là sức mạnh. Người ta kể rằng, có một máy phát điện cỡ lớn của công ti Pho bị hỏng. Một hội đồng gồm nhiều kĩ sư họp 3 tháng liền tìm không ra nguyên nhân. Người ta phải mời đến chuyên gia Xten–mét–xơ. Ông xem xét và làm cho máy hoạt động trở lại. Công ti phải trả cho ông 10.000 đôla. Nhiều người cho Xten–mét–xơ là tham, bắt bí để lấy tiền. Nhưng trong giấy biên nhận Xten–mét–xơ ghi : “Tiền vạch một đường thẳng là 1 đôla. Tiền tìm ra chỗ vạch đường thẳng ấy là 9.999 đôla”. Rõ ràng người có tri thức thâm hậu có thể làm được những việc mà nhiều người khác không làm nổi. Thử hỏi, nếu không biết cách chữa thì cỗ máy kia có thoát khỏi số phận trở thành đống phế liệu được không !?
Tri thức cũng là sức mạnh của cách mạng. Bác Hồ của chúng ta sau chuyến đi Pháp năm 1946 trở về đã thu hút được nhiều nhà trí thức Việt Nam danh tiếng đi theo kháng chiến như kĩ sư Trần Đại Nghĩa, tiến sĩ Nguyễn văn Huyên, các bác sĩ Tôn Thất Tùng, Đặng Văn Ngữ, nhà toán học Tạ Quang Bửu,… Các nhà trí thức ấy đã đem tri thức của mình mà xây dựng các ngành quân giới, giáo dục, y tế,… góp phần to lớn đưa cuộc kháng chiến đến thành công. Trong cuộc kháng chiến chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mĩ, các giáo sư Đàm Trung Đồn, Vũ Đình Cự đã huy động tri thức góp phần phá thủy lôi nổ chậm của địch, khai thông bến cảng. Và ngày nay, các nhà khoa học nông nghiệp, như Bùi Huy Đáp, Vũ Tuyên Hoàng,… đã lai tạo giống lúa mới, góp phần tăng sản lượng nông nghiệp, làm cho nước ta không chỉ có đủ lương thực mà còn trở thành một trong những nước đứng hàng đầu về xuất khẩu gạo trên thế giới.
Tri thức có sức mạnh to lớn như thế nhưng đáng tiếc là còn không ít người chưa biết quý trọng tri thức.Họ không biết rằng, muốn biến nước ta thành một quốc gia giàu mạnh, công bằng, dân chủ, văn minh, sánh vai cùng các cường quốc trong khu vực và thế giới cần phải có bao nhiêu nhà tri thức tài năng trên mọi lính vực ! ( H­¬ng T©m)
Tiết 108
Tập làm văn
Văn b¶n:
SGK Tr 34-35
I- Tìm hiểu bài NL về một vấn đề tư tưởng, đạo lí.
1- Đọc VB "Tri thức là sức mạnh"
2- Nhận xét, trả lời câu hỏi.













Bố cục văn bản

Mở bài:
Từ đầu ®Õn …tư tưởng ấy .
Nêu vấn đề:
Tri thức khoa học và người trí thức
Thân bài:
Tiếp ®Õn ... xuất khẩu gạo trên thế giới : => 2 VD
Chứng minh và khẳng định sức mạnh của tri thức
Kết bài:
Phần còn lại:
Phê phán một số người không biết quý trọng tri thức.
* VB trên bàn về vấn đề: Tri thức là sức mạnh (sức mạnh của tri thức)




* Những câu mang luận điểm chính :
§o¹n 1: Nhà khoa học người Anh Phơ-răng–xit Bê-cơn (Thế kỉ XVI-XVII) đã nói một câu nổi tiếng : “Tri thức là sức mạnh” (1). Sau này Lê-nin, một người thầy của cách mạng vô sản thế giới lại nói cụ thể hơn: “Ai có tri thức thì người ấy có được sức mạnh”(2). Đó là một tư tưởng rất sâu sắc(3). Tuy vậy, không phải ai cũng hiểu được tư tưởng ấy (4).
§o¹n 2: Tri thức đúng là sức mạnh (1)… Rõ ràng người có tri thức thâm hậu có thể làm được những việc mà nhiều người khác không làm nổi (10). Thử hỏi, nếu không biết cách chữa thì cỗ máy kia có thể thoát khỏi số phận trở thành đống phế liệu được không !? (11)
§o¹n 3: Tri thức cũng là sức mạnh của cách mạng(1)…
§o¹n 4: Tri thức có sức mạnh to lớn như thế nhưng đáng tiếc là còn không ít người chưa biết quý trọng tri thức (1)… Họ không biết rằng, muốn biến nước ta thành một quốc gia giàu mạnh, công bằng, dân chủ, văn minh, sánh vai cùng các cường quốc trong khu vực và thế giới cần phải có bao nhiêu nhà tri thức tài năng trên mọi lính vực ! (3)
*  DiÔn ®¹t râ rµng, døt kho¸t luËn ®iÓm, ý kiÕn cña ng­êi viÕt VB.
* VB sử dụng phép lập luận chủ yếu là chứng minh: dùng d/c từ thực tế để CM, nêu và phê phán tư tưởng không biết trọng tri thức, dùng sai mục đích.
=> Cách chứng minh thuyết phục, dễ hiểu.



Tri thức đúng là sức mạnh. Người ta kể rằng, có một máy phát điện cỡ lớn của công ti Pho bị hỏng. Một hội đồng gồm nhiều kĩ sư họp 3 tháng liền tìm không ra nguyên nhân. Người ta phải mời đến chuyên gia Xten –mét –xơ.Ông xem xét và làm cho máy hoạt động trở lại. Công ti phải trả cho ông 10.000 đôla. Nhiều người cho Xten –mét –xơ là tham, bắt bí để lấy tiền. Nhưng trong giấy biên nhận Xten –mét –xơ ghi : “Tiền vạch một đường thẳng là 1 đôla. Tiền tìm ra chỗ vạch đường thẳng ấy là 9999 đôla”. Rõ ràng người có tri thức thâm hậu có thể làm được những việc mà nhiều người khác không làm nổi. Thử hỏi, nếu không biết cách chữa thì cỗ máy kia có thoát khỏi số phận trở thành đống phế liệu được không!?



Tri thức đúng là sức mạnh. Người ta kể rằng, có một máy phát điện cỡ lớn của công ti Pho bị hỏng. Một hội đồng gồm nhiều kĩ sư họp 3 tháng liền tìm không ra nguyên nhân. Người ta phải mời đến chuyên gia Xten –mét –xơ.Ông xem xét và làm cho máy hoạt động trở lại. Công ti phải trả cho ông 10.000 đôla. Nhiều người cho Xten –mét –xơ là tham, bắt bí để lấy tiền. Nhưng trong giấy biên nhận Xten –mét –xơ ghi : “Tiền vạch một đường thẳng là 1 đôla. Tiền tìm ra chỗ vạch đường thẳng ấy là 9999 đôla”. Rõ ràng người có tri thức thâm hậu có thể làm được những việc mà nhiều người khác không làm nổi. Thử hỏi, nếu không biết cách chữa thì cỗ máy kia có thoát khỏi số phận trở thành đống phế liệu được không!?


Tri thức cũng là sức mạnh của cách mạng. Bác Hồ của chúng ta sau chuyến đi Pháp năm 1946 trở về đã thu hút được nhiều nhà trí thức Việt Nam danh tiếng đi theo kháng chiến như kĩ sư Trần Đại Nghĩa, tiến sĩ Nguyễn văn Huyên, các bác sĩ Tôn Thất Tùng, Đặng Văn Ngữ, nhà toán học Tạ Quang Bửu,…Các nhà trí thức ấy đã đem tri thức của mình mà xây dựng các ngành quân giới, giáo dục, y tế,…góp phần to lớn đưa cuộc kháng chiến đến thành công. Trong cuộc kháng chiến chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mĩ, các giáo sư Đàm Trung Đồn, Vũ Đình Cự đã huy động tri thức góp phần phá thủy lôi nổ chậm của địch, khai thông bến cảng. Và ngày nay, các nhà khoa học nông nghiệp, như Bùi Huy Đáp, Vũ Tuyên Hoàng,…đã lai tạo giống lúa mới, góp phần tăng sản lượng nông nghiệp, làm cho nước ta không chỉ có đủ lương thực mà còn trở thành một trong những nước đứng hàng đầu về xuất khẩu gạo trên thế giới.
Tri thức cũng là sức mạnh của cách mạng. Bác Hồ của chúng ta sau chuyến đi Pháp năm 1946 trở về đã thu hút được nhiều nhà trí thức Việt Nam danh tiếng đi theo kháng chiến như kĩ sư Trần Đại Nghĩa, tiến sĩ Nguyễn văn Huyên, các bác sĩ Tôn Thất Tùng, Đặng Văn Ngữ, nhà toán học Tạ Quang Bửu,…Các nhà trí thức ấy đã đem tri thức của mình mà xây dựng các ngành quân giới, giáo dục, y tế,…góp phần to lớn đưa cuộc kháng chiến đến thành công. Trong cuộc kháng chiến chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mĩ, các giáo sư Đàm Trung Đồn, Vũ Đình Cự đã huy động tri thức góp phần phá thủy lôi nổ chậm của địch, khai thông bến cảng. Và ngày nay, các nhà khoa học nông nghiệp, như Bùi Huy Đáp, Vũ Tuyên Hoàng,…đã lai tạo giống lúa mới, góp phần tăng sản lượng nông nghiệp, làm cho nước ta không chỉ có đủ lương thực mà còn trở thành một trong những nước đứng hàng đầu về xuất khẩu gạo trên thế giới.




Nghị luận về một sự việc, hiện tượng trong đời sống xã hội
Nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí
Đi từ một sự việc hiện tượng có ý nghĩa đối với xã hội => nêu ra những vấn đề tư tưởng .
Đi từ những vấn đề tư tưởng đạo lí (lí tưởng, cách sống, mối quan hệ giữa con người với con người…) chứng minh, bàn luận làm sáng tỏ tư tưởng đạo lí => ý nghĩa quan trọng của tư tưởng đạo lí đó đối với đời sống con người .
Tiết 108: Tập làm văn
Văn b¶n:
SGK Tr 34-35
I- Tìm hiểu bài NL về một vấn đề tư tưởng, đạo lí.
1- Đọc VB "Tri thức là sức mạnh"
2- Nhận xét, trả lời câu hỏi.
3- Ghi nhớ.
=> Sách giáo khoa Tr 36.









* Ghi nhớ:
L� b�n v? v?n d? thu?c linh v?c tu tu?ng, d?o d?c, l?i s?ng,.c?a con ngu?i.
V? n?i dung l� l�m sỏng t? b?ng cỏch gi?i thớch, ch?ng minh, .d? ch? ra ch? dỳng-sai. kh?ng d?nh tu tu?ng c?a ngu?i vi?t.
V? hỡnh th?c, b�i vi?t ph?i cú b? c?c ba ph?n ; cú lu?n di?m dỳng d?n, sỏng t? ; l?i van chớnh xỏc, sinh d?ng.
II- Luyện tập
Tiết 108: Tập làm văn
I- Tìm hiểu bài NL về một vấn đề tư tưởng, đạo lí.
1- Đọc VB "Tri thức là sức mạnh"
2- Nhận xét, trả lời câu hỏi.
3- Ghi nhớ.
Sách giáo khoa Tr 36.
* Ghi nhớ:
L� b�n v? v?n d? thu?c linh v?c tu tu?ng, d?o d?c, l?i s?ng,.c?a con ngu?i.
V? n?i dung l� l�m sỏng t? b?ng cỏch gi?i thớch, ch?ng minh, .d? ch? ra ch? dỳng-sai. kh?ng d?nh tu tu?ng c?a ngu?i vi?t.
V? hỡnh th?c, b�i vi?t ph?i cú b? c?c ba ph?n ; cú lu?n di?m dỳng d?n, sỏng t? ; l?i van chớnh xỏc, sinh d?ng.
II- Luy?n t?p.
Bài tập luy?n t?p
Đọc văn bản "Thời gian là vàng"
Suy nghĩ trả lời câu hỏi SGKTr36

Vấn đề NL:
Giá trị của thời gian
Luận điểm:
Thời gian là sự sống.
Thời gian là thắng lợi.
Thời gian là tiền.
Thời gian là tri thức
Phép lập luận :
Phân tích và chứng minh
Bài t?p
ý nào sau đây không phù hợp với bài văn nghị luận về vấn đề tư tưởng, đạo lí?
A/ Nội dung đem ra bàn luận là vấn đề tư tưởng, văn hoá, đạo đức, lối sống của con người.
B/ Bài viết phải có bố cục 3 phần, luận điểm đúng đắn, sáng tỏ, chính xác, sinh động.
C/ Văn viết trau chuốt, bóng bẩy, giàu hình ảnh và biện pháp tu từ.
D/ Vận dụng linh hoạt các thao tác chứng minh, giải thích, so sánh, phân tích, đối chiếu. để trình bày vấn đề.
* Bµi tập vÒ nhµ:
- Häc bµi cò, lµm BT thùc hµnh.
ChuÈn bÞ bµi míi.
(Xem vµ chuÈn bÞ bµi C¸ch lµm bµi NghÞ luËn vÒ vÊn ®Ò t­ t­ëng, ®¹o lÝ).
C/ Văn viết trau chuốt, bóng bẩy, giàu hình ảnh và biện pháp tu từ.
* Một số tài liệu cũ có thể bị lỗi font khi hiển thị do dùng bộ mã không phải Unikey ...

Người chia sẻ: Nguyễn Tiến Sự
Dung lượng: | Lượt tài: 0
Loại file:
Nguồn : Chưa rõ
(Tài liệu chưa được thẩm định)