Bài 20. Nghị luận về một vấn đề tư tưởng, đạo lí

xin kính chào
các thày cô giáo !
giáo viên: phạm thị thịnh
thcs hợp tiến
kiểm tra

Bài1.Nối từ ở cột A với nội dung ở cột B cho phù hợp?
Trường THCS hơp tiến
Hội giảng
Tác giả Nam Cao và tác phẩm "Lão Hạc".
Suy nghĩ về đạo lí: "Uống nước nhớ nguồn".
ẩn đằng sau nghĩa tường minh.
Cảm nhận của em về đoạn trích truyện ngắn
"Chiếc lược ngà" của nhà vănNguyễn Quang Sáng?
kiểm tra
Đất nước ta có nhiều tấm gương học sinh nghèo vượt khó, học giỏi, em hãy trình bày một số tấm gương đó và nêu suy nghĩ của mình.
Bài 2:Trong các đề bài sau, đề bài nào thuộc bài
nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống ?
I Tìm hiểu bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí
Bài tập 1: Trong các ví dụ sau, ví dụ nào nêu lên tư tưởng, suy nghĩ của con người?
Ví dụ nào là đạo đức, lối sống của con người?
Tiết 108: Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí
a.Trung quân ái quốc
b.Trọng nam khinh nữ
c. Uống nước nhớ nguồn
d. Tôn sư trọng đạo
tư tưởng
đạo lí
tư tưởng, suy nghĩ
đạo đức, lối sống
Thế nào là một vấn đề
tư tưởng đạo lí?
Vấn đề tư tưởng đạo lí
là vấn đề thuộc suy nghĩ,
tư tưởng, đạo đức,
lối sống của con người.
Nghị luận về một vấn đề
tư tưởng đạo lí là gì?
Hãy học thuộc ghi nhớ các bạn nhé!

Ghi nhớ 1:Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí là bàn về một vấn đề thuộc lĩnh vực
tư tưởng, đạo đức, lối sống của con người.
Bài tập 2: Đọc văn bản "Tri thức là sức mạnh "và trả lời câu hỏi?
Nhà khoa học người Anh Phơ-răng -xít Bê-cơn (thế kỉ XVI- XVII) đã nói một câu nổi tiếng: "Tri thức là sức mạnh". Sau này Lê-nin, một người thầy của cách mạng vô sản thế giới, lại nói cụ thể hơn: "Ai có tri thức thì người ấy có được sức mạnh". Đó là tư tưởng rất sâu sắc. Tuy vậy, không phải ai cũng hiểu được tư tưởng ấy.
Tri thức đúng là sức mạnh. Người ta kể rằng, có một máy phát điện cỡ lớn của công ty Pho bị hỏng. Một hội đồng gồm nhiều kĩ sư họp 3 tháng liền tìm không ra nguyên nhân. Người ta phải tìm đến chuyên gia Xten-mét-xơ. Ông xem xét và làm cho máy hoạt động trở lại. Công ti phải trả cho ông 10.000đô la. Nhiều người cho Xten-mét-xơ là tham, bắt bí để lấy tiền.Nhưng trong giấy biên nhận Xten-mét-xơ ghi: "Tiền vạch một đường thẳng là 1 đô la. Tiền tìm ra chỗ vạch đúng đường ấy giá : 9.999 đô la".Rõ ràng người có tri thức thâm hậu có thể làm được những việc mà nhiều người khác không làm nổi. Thử hỏi nếu không biết cách chữa thì cỗ máy kia có thể thoát khỏi số phận trở thành đống phế liệu được không!?

I Tìm hiểu bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí
Tiết 108: Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí
Tri thức cũng là sức mạnh của cách mạng. Bác Hồ của chúng ta sau chuyến đi Pháp năm 1946 trở về đã thu hút được nhiều nhà trí thức Việt nam danh tiếng đi theo kháng chiến như kĩ sư Trần Đại Nghĩa, tiến sĩ Nguyễn Văn Huyên, các bác sĩ Tôn Thất Tùng, Đặng Văn Ngữ, nhà toán học Tạ Quang Bửu,.Các nhà trí thức ấy đã đem tri thức của mình mà xây dựng các ngành quân giới ,giáo dục, y tế,.. góp phần to lớn đưa cuộc kháng chiến đến thành công. Trong cuộc kháng chiến chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mĩ, các giáo sư Đàm Trung Đồn, Vũ Đình Cự đã huy động tri thức góp phần phá thuỷ lôi nổ chậm của địch, khai thông bến cảng. Và ngày nay các nhà khoa học nông nghiệp như Bùi Huy Đáp, Vũ Tuyên Hoàng,.đã lai tạo giống lúa mới, góp phần tăng sản lượng nông nghiệp, làm cho nước ta không chỉ có đủ lương thực mà còn trở thành một trong những nước đứng hàng đầu về xuất khẩu gạo trên thế giới.
Tri thức có sức mạnh to lớn như thế nhưng đáng tiếc là còn không ít người chưa biết quí trọng tri thức. Họ coi mục đích của việc học chỉ là để có mảnh bằng mong sau này tìm việc kiếm ăn, hoặc thăng quan tiến chức. Họ không biết rằng, muốn biến nước ta thành một quốc gia giàu mạnh, công bằng, dân chủ, văn minh, sánh vai cùng các nước trong khu vực và thế giới cần phải có biét bao nhiêu nhà tri thức tài năng trên mọi lĩnh vực!
I Tìm hiểu bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí
Tiết 108: Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí
tiết 108: Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí
I Tìm hiểu bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí
Bài tập 1:
Bài tập 2
Ghi nhớ 1:Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí là bàn về một vấn đề thuộc lĩnh vực tư tưởng, đạo đức, lối sống của con người.
Văn bản bàn về vấn đề gì?
Văn bản có thể chia làm mấy phần?
Chỉ ra nội dung từng phần và
quan hệ giữa chúng?
Giá trị của tri thức và người tri thức
Thân bài:đoạn2+3:
chứng minh tri thức là sứcmạnh
+Đ2: tri thức có thể cứu cái máy khỏi số phận một đống phế liệu.
+Đ3: tri thức là sức mạnh của cách mạng
Kết bài: đoạn 4 phê phán một số người không biết quí trọng tri thức
Đánh dấu các câu
mang luận điểm chính
trong bài?
Nhà khoa học người Anh Phơ-răng -xít Bê-cơn (thế kỉ XVI- XVII) đã nói một câu nổi tiếng:"Tri thức là sức mạnh". Sau này Lê-nin, một người thầy của cách mạng vô sản thế giới, lại nói cụ thể hơn: "Ai có tri thức thì người ấy có được sức mạnh". Đó là tư tưởng rất sâu sắc. Tuy vậy, không phải ai cũng hiểu được tư tưởng ấy.
Tri thức đúng là sức mạnh.
Thử hỏi nếu không biết cách chữa thì cỗ máy kia có thể thoát khỏi số phận
trở thành đống phế liệu được không!?
Tri thức cũng là sức mạnh của cách mạng.
Tri thức có sức mạnh to lớn như thế nhưng đáng tiếc là còn không ít người chưa biết quí trọng tri thức.
Họ không biết rằng, muốn biến nước ta thành một quốc gia giàu mạnh, công bằng, dân chủ, văn minh sánh vai cùng các nước trong khu vực và thế giới cần phải có biét bao nhiêu nhà tri thức tài năng trên mọi lĩnh vực!
Mở bài: đoạn 1
nêu vấn đề


Tiết 108: Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí
Bài tập 2
Ghi nhớ 1:Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí là bàn về một vấn đề thuộc lĩnh vực tư tưởng, đạo đức, lối sống của con người.
Giá trị của tri thức và người tri thức
Thân bài:đoạn2+3:
chứng minh tri thức là sứcmạnh
+Đ2: tri thức có thể cứu cái máy khỏi số phận một đống phế liệu.
+Đ3: tri thức là sức mạnh của cách mạng
Kết bài: đoạn 4 phê phán một số người không biết quí trọng tri thức
Mở bài: đoạn 1
nêu vấn đề


I Tìm hiểu bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí
Bài tập 1:
Em có nhận xét gì về cách làm
sáng tỏ vấn đề của văn bản?
Người viết đã sử dụng phép
lập luận nào là chính?
Người viết đã làm sáng tỏ giá trị của tri thức bằng cách giải thích, chứng minh,
so sánh, đối chiếu, phân tích.. Trong đó phép lập luận chứng minh là chính
Để diễn đạt rõ ràng, dứt khoát
vấn đề người viết đã làm thế nào?
Từ đó nhằm khẳng định điều gì?
Ghi nhớ 2: Yêu cầu về nội dụng của bài nghị luận về một vấn đề
tư tưởng đạo lí là phải làm sáng tỏ vấn đề tư tưởng đạo lí bằng cách
giải thích,chứng minh, so sánh, đối chiếu, phân tích.để chỉ ra
chỗ đúng (hay chỗ sai ) của một tư tưởng nào đó,nhằm khẳng định
tư tưởng của người viết.
Văn bản đã chỉ ra chỗ đúng, chỗ sai của vấn đề : có những người biết được
giá trị của tri thức nhưng vẫn còn những người chưa biết quí trọng tri thức.
Nhằm khẳng định tư tưởng của người viết
Tiết 108: Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí
I Tìm hiểu bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí
Bài tập 1:
Bài tập 2
Ghi nhớ 1:Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí là bàn về một vấn đề thuộc lĩnh vực tư tưởng, đạo đức, lối sống của con người.
Giá trị của tri thức và người tri thức
Thân bài:đoạn2+3:
chứng minh tri thức là sứcmạnh
+Đ2: tri thức có thể cứu cái máy khỏi số phận một đống phế liệu.
+Đ3: tri thức là sức mạnh của cách mạng
Kết bài: đoạn 4 phê phán một số người không biết quí trọng tri thức
Mở bài: đoạn 1
nêu vấn đề




Chỉ ra luận điểm của văn bản?
Các luận điểm ấy đã được
làm sáng tỏ bằng các luận cứ nào?
Em có nhận xét gì về
luận điểm và lời văn?
* Tri thức là sức mạnh : tri thức có thể cứu cái máy khỏi số phận một đống phế liệu
Tri thức là sức mạnh của cách mạng:Bác Hồ đã thu hút nhiều nhà tri thức lớn
theo cách mạng tham gia chống Mĩ thành công.
* Luận điểm đúng đắn, sáng tỏ; lời văn chính xác sinh động.
Bài văn nghị luận về một vấn đề
tư tưởng đạo lí cần đảm bảo
yêu cầu về hình thức như thế nào?

Ghi nhớ 3: Về hình thức bài viết phải có bố cục 3 phần; có luận điểm đúng đắn, sáng tỏ; lời văn chính xác sinh động.
Điểm khác nhau giữa bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí với
bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sóng?
Bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng
đạo lí : dùng giải thích, chứng minh để làm sáng tỏ các tư tưởng đạo lí quan trọng đối với đời sống con người.
Bài nghị luận về một sự việc hiện tượng:
Đi từ sự việc, hiện tượng đời sống mà nêu ra những vấn đề tư tưởng đạo lí
I Tìm hiểu bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí
Bài tập 1:
Tiết 108: Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí
Hãy học thuộc ghi nhớ các bạn nhé!
Ghi nhớ 3:
Về hình thức bài viết phải có bố cục 3 phần; có luận điểm đúng đắn, sáng tỏ; lời văn chính xác sinh động.
Ghi nhớ 2:
Yêu cầu về nội dụng của bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí là phải làm sáng tỏ vấn đề tư tưởng đạo lí bằng cách giải thích,chứng minh, so sánh, đối chiếu, phân tích.để chỉ ra chỗ đúng (hay chỗ sai )của một tư tưởng nào đó,nhằm khẳng định tư tưởng của người viết.
Ghi nhớ 1:
Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí là bàn về một vấn đề thuộc lĩnh vực tư tưởng, đạo đức, lối sống của con người.
Bài tập 2
Tiết 108: Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí
I . Tìm hiểu bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí
II. Luyện tập
Đọc văn bản "Thời gian là vàng "
Ngạn ngữ có câu: Thời gian là vàng . Nhưng vàng thì mua được còn thời gian không mua được. Thế mới biết vàng có giá mà thời gian thì vô giá.
Thật vậy, thời gian là sự sống. Bạn vào bệnh viện mà xem, người bệnh nặng nếu kịp thời chạy chữa thì sống, để chậm là chết.
Thời gian là thắng lợi. Bạn hỏi các anh bộ đội mà xem, trong chiến đấu biết nắm thời cơ, đánh địch là thắng lợi, để mất thời cơ là thất bại.
Thời gian là tiền. Trong kinh doanh, sản xuất hàng hoá đúng lúc là lãi, không đúng là lỗ.
Thời gian là tri thức. Phải thường xuyên học tập thì mới giỏi. Học ngoại ngữ mà bữa đực, bữa cái, thiếu kiên trì, thì học mấy cũng không giỏi được.
Thế mới biết nếu biết tận dụng thời gian thì làm được bao nhiêu điều cho bản thânvà cho xã
hội. Bỏ phí thời gian thì có hại và về sau hối
tiếc cũng không kịp. (Phương Liên)
-Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí
Giá trị của thời gian
- Bố cục 3 phần ( Mở bài Đ1; thân bài Đ 2+3+4+5; két bài Đ6)
Các luận điểm chính
Thời gian
là sự sống
Thời gian
là thắng lợi
Thời gian
là tiền
Thời gian
là tri thức
Phép lập luận chủ yếu là phép
chứng minh, phân tích.
Các luận điểm được triển khai theo
lối phân tích những biểu hiện chứng
tỏ thời gian là vàng sau mỗi luận
điểm là một dẫn chứng chứng minh
cho luận điểm lời văn chính xác,
sinh động, dẫn chứng cụ thể thực tế.
Chinh
Phục
đỉnh
EVEREST
Củng cố
Tiết 108: Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí
Thế nào là nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí?
Chinh
Phục
đỉnh
EVEREST
Củng cố
A. Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí là bàn về một vấn đề thuộc lĩnh vực tư tưởng, đạo đức, lối sống của con người.
B.Nêu giá trị nghệ thuật và nội dung của bài thơ. đoạn thơ
C . Một đáp án khác
A.Nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí
là bàn về một vấn đề thuộc lĩnh vực tưtưởng
đạo đức, lối sống của con người
Câu 1:
tiết 108: nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí
Yêu cầu về hình thức của bài văn nghị luận về 1 vấn đề tư tưởng đạo lí?
Chinh
Phục
đỉnh
EVEREST
Củng cố
Câu 2:
Có bố cục 3 phần
Có luận điểm đúng đắn, sáng tỏ
Có lời văn chính xác, sinh động
Cả A, B, C
đúng
tiết 108:nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí
Chinh
Phục
đỉnh
olympia
Củng cố
Trong các đề bài sau đề nào thuộc bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí?
Câu 3:
Con trâu ở làng quê Việt Nam
Lòng biết ơn thầy cô giáo
Đạo lí "Uống nước nhớ nguồn".
Tác giả kim Lân và Tác phẩm "Làng"
tiết 108: nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí
Chinh
Phục
đỉnh
EVEREST
Củng cố
Em hãy nghĩ 2 đề bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí?.
Câu 4:
Đề 1: Suy nghĩ từ câu ca dao:
"Công cha như núi Thái Sơn
Nghĩa mẹ như nước trong nguồn chảy ra"

Đề 2: Bàn về tranh giành và nhường nhịn
tiết 108:nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí
Chinh
Phục
đỉnh
EVEREST
Củng cố
Điểm khác nhau giữa bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí với bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng
đời sóng?
Câu 5:
Bài nghị luận về một vấn đề tư tưởng
đạo lí : dùng giảI thích, chứng minh để làm sáng tỏ các tư tưởng đạo lí quan trọng đối với đời sống con người.
Bài nghị luận về một sự việc hiện tượng:
Đi từ sự việc, hiện tượng đời sống mà nêu ra những vấn đề tư tưởng đạo lí
tiết 108: nghị luận về một vấn đề tư tưởng đạo lí
DẶN DÒ
* Học thuộc ghi nhớ
Soạn bài: Cách làm bài văn nghị luận
về một vấn đề tư tưởng đạo lí
* Làm các bài tập
học sinh trường thcs Hợp Tiến thi đua học tốt
chào mừng CáC THàY CÔ Về Dự GIờ THăM LớP
giáo viên: phạm thị thịnh
thcs hợp tiến