Bài 20. Hô hấp và các cơ quan hô hấp

MÔN : SINH HỌC 8
Bài 21: Hô hấp và các cơ quan hô hấp.
CHƯƠNG IV - HÔ HẤP
-Hô hấp là gì?
-Tại sao con người phải hô hấp?
-Quá trình hô hấp qua những giai đoạn nào?
-Cấu tạo của các cơ quan hô hấp phù hợp với chức năng như thế nào?
CHƯƠNG IV - HÔ HẤP
Bài 20: Hô hấp và các cơ quan hô hấp
TIẾT 21
Tiết21- Bài 20 - Hô hấp và các cơ quan hô hấp
I. Khái niệm hô hấp.
Quá trình biến đổi chất
dinh dưỡng thành năng
lượng gọi là gì?
Ý nghĩa: Biến đổi chất dinh dưỡng thành năng lượng
Đó là quá trình ôxi hóa các chất
Khí ôxi
Nhờ đâu cơ thể lấy đượckhí O2 và thải ra ngoài khí CO2
Nhờ sự thở ra và hít vào (Hô hấp)
Vậy: Hô hấp là gì?
Hãy qs và cho biết ý nghĩa của sơ đồ?
Muốn quá trình ôxi hóa xảy ra cần có yếu tố nào?
Hô hấp là quá trình:
- Cung cấp khí oxi cho tế bào
- Loại khí CO2 ra khỏi cơ thể
Biến đổi
O2
CO2
O2
O2
CO2
CO2
Tiết 21-Bài 20 - Hô hấp và các cơ quan hô hấp
I. Khái niệm hô hấp.
Hô hấp là quá trình:
- Cung cấp khí oxi cho tế bào
- Loại khí CO2 ra khỏi cơ thể
Tiết21-Bài 20 - Hô hấp và các cơ quan hô hấp
I. Khái niệm hô hấp.
Hô hấp là quá trình:
- Cung cấp khí oxi cho tế bào
- Loại khí CO2 ra khỏi cơ thể
Thảo luận nhóm (4`)
Quan sát tranh trả lời câu hỏi:
b/ Các giai đoạn chủ yếu của quá trình hô hấp?
a/ Hô hấp có liên quan gì đến các hoạt động sống của tế bào và cơ thể ?
c/ Sự thở có ý nghĩa gì với hô hấp?
Bài 20 - Hô hấp và các cơ quan hô hấp
I. Khái niệm hô hấp.
Hô hấp là quá trình:
- Cung cấp khí oxi cho tế bào
- Loại khí CO2 ra khỏi cơ thể
Thảo luận nhóm (4`)
b/ Các giai đoạn chủ yếu của quá trình hô hấp?
a/ Hô hấp có liên quan gì đến các hoạt động sống của tế bào và cơ thể ?
c/ Sự thở có ý nghĩa gì với hô hấp?
Quá trình hô hấp gồm 3 giai đoạn chủ yếu:
- Sự thở
- Sự trao đổi khí ở phổi
- Sự trao đổi khí ở tế bào.
Cung cấp O2 tạo năng lượng cho mọi hoạt động sống của tế bào và cơ thể, thải CO2 ra khỏi cơ thể
Giúp lưu thông khí ở phổi →TĐK diễn ra ở phổi liên tục
ý nghĩa:Hô hấp cung cấp ôxi cho tế bào tạo ATP cho mọi hoạt động sống của tế bào và cơ thể, đồng thời loại bỏ CO2 ra khỏi cơ thể.
?Hô hấp có ý nghĩa
gì đối với cơ thể
Không khí
Phế nang trong phổi
Tế bào biểu mô ở phổi
Mao mạch phế nang ở phổi
Mao mạch ở các mô
Tim
Tế bào ở các mô
Sư thở
(Thông khí ở phổi)
Trao đổi khí ở phổi
Trao đổi khí ở tế bào
O2
O2
O2
O2
O2
CO2
CO2
?Th?c ch?t c?a quỏ trỡnh hụ h?p l� gỡ?
Th?c ch?t l� s? trao d?i khớ ? t? b�o
? Vì sao trẻ em khi lọt
lòng mẹ đã khóc ngay?
Bài 20 - Hô hấp và các cơ quan hô hấp
I. Khái niệm hô hấp.
Hô hấp là quá trình:
- Cung cấp khí oxi cho tế bào
- Loại khí CO2 ra khỏi cơ thể
Quá trình hô hấp gồm 3 giai đoạn chủ yếu:
- Sự thở
- Sự trao đổi khí ở phổi
- Sự trao đổi khí ở tế bào.
II. Các cơ quan trong hệ hô hấp của người và chức năng của chúng
? Hệ hô hấp của người gồm những cơ quan nào và các cơ quan đó có chức năng gì?
Tiết 21-Bài 20 - Hô hấp và các cơ quan hô hấp
I. Khái niệm hô hấp.
Hô hấp là quá trình:
- Cung cấp khí oxi cho tế bào
- Loại khí CO2 ra khỏi cơ thể
Quá trình hô hấp gồm 3 giai đoạn chủ yếu:
- Sự thở
- Sự trao đổi khí ở phổi
- Sự trao đổi khí ở tế bào.
II. Các cơ quan trong hệ hô hấp của người và chức năng của chúng
Quan sát tranh:
Hệ hô hấp gồm những cơ quan nào?
Hệ hô hấp bao gồm 2 phần:
+ Đường dẫn khí bao gồm: Mũi, họng, thanh quản, khí quản và phế quản
+ Hai lá phổi trái và phải
Cấu tạo nào giúp không khí đi vào phổi ấm và ẩm ?
Yếu tố gì giúp tham gia bảo vệ phổi?
Đặc điểm cấu tạo nào giúp phổi tăng diện tích bề mặt trao đổi khí ?
Xem bảng - Thảo luận (5`)
1/ Những đặc điểm nào của các cơ quan trong đường dẫn khí có tác dụng làm ẩm ,làm ấm không khí đi vào phổi và đặc điểm nào tham gia bảo vệ phổi tránh khỏi các tác nhân có hại ?
-Tham gia bảo vệ phổi :
+Lông mũi giữ lại các hạt bụi lớn
+Chất nhày do niêm mạc tiết ra giữ lại các hạt bụi nhỏ
+lớp lông rung quét chúng ra khỏi khí quản .
+Nắp thanh quản (sụn thanh nhiệt ) đậy kín đường hô hấp cho thức ăn khỏi lọt vào khi nuốt .
+Các tế bào lim phô ở các tuyến Amiđan,V.A tiết ra các kháng thể để vô hiệu hóa các tác nhân gây nhiễm .
-Làm ẩm không khí là do lớp niêm
Mạc tiết chất nhày lót bên trong
đường dẫn khí .
-Làm ấm không khí do lớp mao mạch dày
đặc ,căng máu và ấm nóng dưới lớp
niêm mạc ,đặc biệt ở mũi ,phế quản .
-Có nhiều lông mũi :ngăn bụi lớn .
-có lớp niêm mạc tiết chất nhầy :Giữ lại các hạt bụi nhỏ ,làm ẩm không khí
-có lớp mao mạch dày đặc :làm ấm không khí
Khoang mũi
Lỗ
mũi
Các tác nhân nào gây hại cho mũi ?
Cấu tạo mũi
Vòm họng
Khoang mũi
Nắp thanh quản
-Có tuyến amidan và tuyến V.A : chứa nhiều tế bào limphô:vô hiệu hóa các tác nhân gây nhiễm.
-Có nắp thanh quản :có thể cử động để đậy kín đường hô hấp : cho thức ăn khỏi lọt vào khi nuốt .
Các tác nhân nào gây hại cho họng?
Cấu tạo họng
Cấu tạo khí quản
-Cấu tạo bởi 15-20 vòng sụn khuyếtxếp chồng lên nhau .
-Có lớp niêm mạc tiết chất nhầy :Giữ lại các hạt bụi nhỏ ,làm ẩm không khí
-Với nhiều lông rung chuyển động liên tục :Qúet bụi ra khỏi khí quản .
Các tác nhân nào gây hại cho khí quản?
Cấu tạo phế quản nhỏ và các phế nang
-Cấu tạo bởi các vòng sụn
ở phế quản nơi tiếp xúc các phế nang thì không có vòng sụn mà là cácthớ cơ , Số lượng phế quản : 6000 000
Trong suốt đường dẫn khí đều có hệ mao mạch và lớp chất nhầy để làm ẩm ,làm ấm không khí .Ngoài ra còn có cấu tạo các thành phần tham gia bảo vệ đường hô hấp .
2/Đặc điểm cấu tạo nào của phổi làm tăng diện tích bề mặt trao đổi khí ?
-Bao bọc phổi có 2 lớp màng là lớp màng ngoài dính vào thành ngực và lớp màng trong dính chặt vào phổi ,giữa chúng là lớp dịch rất mỏng làm cho áp suất trong đó là âm hoặc không ,làm cho phổi nở rộng và xốp .
-Có tới700-800 triệu phế nang(túi phổi )cấu tạo nên phổi làm cho diện tích bề mặt trao đổi khí tăng lên tới 70-80m2 .
Cấu tạo phế nang và hai lá phổi
Các tác nhân nào gây hại cho phổi ?
Tiết 21-Bài 20 - Hô hấp và các cơ quan hô hấp
I. Khái niệm hô hấp.
Hô hấp là quá trình:
- Cung cấp khí oxi cho tế bào
- Loại khí CO2 ra khỏi cơ thể
Quá trình hô hấp gồm 3 giai đoạn chủ yếu:
- Sự thở
- Sự trao đổi khí ở phổi
- Sự trao đổi khí ở tế bào.
II. Các cơ quan trong hệ hô hấp của người và chức năng của chúng
Hệ hô hấp bao gồm 2 phần:
+ Đường dẫn khí bao gồm: Mũi, họng, thanh quản, khí quản và phế quản
+ Hai lá phổi trái và phải
Chức năng: Dẫn khí vào và ra, làm ấm, ẩm không khí đi vào góp phần tham gia bảo vệ phổi.
Chức năng: trao đổi khí giữa cơ thể và môi trường ngoài
?Vậy chúng ta nên thở như thế nào?
Chúng ta nên thở bằng mũi, không nên thở bằng miệng
? Nêu nhận xét về chức năng của đường dẫn khí và 2 lá phổi?
?Giải thích một số hiện tượng thực tế:
-Tại sao khi thở ra có khói
-Tại sao khi thở vào gương thấy gương bị mờ đi
-tại sao hàng ngày đưa tay vào ngoáy mũi lại có vẩy mũi?
Chúng ta có biện pháp gì để bảo vệ cơ quan
hô hấp ?
-Bị nhiễm lạnh đường dẫn khí vì trời quá lạnh không khí bên ngoài quá lạnh , do chúng ta bảo vệ cơ quan hô hấp không tốt .
-Cơ quan hô hấp bị tổn thương không sưởi ấm được kk đi vào phổi .
Biện pháp :
Giữ ấm để bảo vệ cơ quan hô hấp
Vệ sinh hệ hô hấp
Không nên tạo thói quen ngoáy mũi nhiều làm tổn thương mũi .
Hít thở không khí trong lành
Nên thở bằng mũi hạn chế thở bằng miệng
Môi trường sinh thái ảnh hưởng như thế nào đến cơ quan hô hấp ? Em làm gì để bảo vệ cơ quan hô hấp của mình tránh tác nhân có hại ?
Tiết 21-Bài 20 - Hô hấp và các cơ quan hô hấp
I. Khái niệm hô hấp.
Hô hấp là quá trình:
- Cung cấp khí oxi cho tế bào
- Loại khí CO2 ra khỏi cơ thể
Quá trình hô hấp gồm 3 giai đoạn chủ yếu:
- Sự thở
- Sự trao đổi khí ở phổi
- Sự trao đổi khí ở tế bào.
II. Các cơ quan trong hệ hô hấp của người và chức năng của chúng
Hệ hô hấp bao gồm 2 phần:
+ Đường dẫn khí bao gồm: Mũi, họng, thanh quản, khí quản và phế quản
+ Hai lá phổi trái và phải
Chức năng: Dẫn khí vào và ra, làm ấm, ẩm không khí đi vào góp phần tham gia bảo vệ phổi.
Chức năng: trao đổi khí giữa cơ thể và môi trường ngoài
Thể tích phổi chỉ đạt tới 5 - 6 lít, nhưng tổng diện tích bề mặt trao đổi khí ở phổi có thể đạt tới 70 - 80 m2, gấp khoảng 40 - 50 lần tổng diện tích bề mặt của cơ thể.
Ngoài chức nang hô hấp, thanh quản còn có chức nang phát âm.
Em có biết?
1. Cơ quan hô hấp có vai trò quan trọng như thế nào với cơ thể ?
a/ Cung cấp oxi cho tế bào hoạt động
b/ Giúp khí lưu thông trong phổi
c/ Loại thải CO2 ra khỏi cơ thể
d/ Cả a; b và c đều đúng
Luyện tập - Củng cố.
2. Quá trình hô hấp gồm có mấy giai đoạn?
a/ 1
b/ 2
c/ 3
d/ 4
Về học bài trả lời câu hỏi SGK trang 67.
Dặn dò.
Chuẩn bị trước bài 21: Hoạt động hô hấp.