Bài 20. Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới

NGỮ VĂN 9
KIỂM TRA MIỆNG

1. Nêu và phân tích ý nghĩa của tiếng nói văn nghệ đối với đời sống con người?
ĐÁP ÁN
- Giuùp con ngöôøi soáng ñaày ñuû hôn, phong phuù hôn.
- Laø sôïi daây buoäc chaët con ngöôøi vôùi cuoäc ñôøi.
Giuùp con ngöôøi soáng vui hôn, bieát rung caûm tröôùc cuoäc soáng.
Tàu VN vươn ra biển lớn
Vi?t Nam trong mái nh� ASEAN.
Vi?t Nam gia nhập WTO
Sinh viên trong lễ nhận bằng tốt nghiệp.
Chuẩn bị hành trang vào thế kỉ mới
Tiết 104: VĂN BẢN
Vũ Khoan
I. D?c - tỡm hi?u chung
1/Tỏc gi?- Tỏc ph?m
-L� m?t nh� ho?t d?ng chớnh tr?, nhi?u nam l�m b? tru?ng b? ngo?i giao, b? tru?ng b? thuong m?i, Phú Th? tu?ng chớnh ph? nu?c Vi?t nam t? nam 2002
-Vi?t v�o d?u th? k? 21-du?c dang trờn t?p chớ "Tia sỏng"nam 2001 v� du?c in v�o t?p "M?t gúc nhỡn tri th?c"NXB Tr? 2002.
Một số hoạt động ngoại giao của Vũ Khoan
Tiết 104: CHUA�N Bề HAỉNH TRANG VAỉO THE� Kặ Mễ�I
(Vuừ Khoan)
Tiết 104: CHUA�N Bề HAỉNH TRANG VAỉO THE� Kặ Mễ�I
(Vuừ Khoan)
1. Tác giả- tác phẩm:
2. Đọc:
3. Thể loại: Nghị luận xã hội
4. Bố cục:
Đọc với giọng trầm tĩnh, khách quan, nhẹ nhàng, thân mật, dứt khoát.
? Vì sao gọi văn bản này là văn nghị luận và là nghị luận xã hội?
? Nêu bố cục của văn bản?
* Phần 1 đặt vấn đề: (Đoạn 1)
Chuẩn bị hành trang bước vào thế kỉ mới.
* Phần 2: giải quyết vấn đề: (Đoạn 2 đến đoạn 9)
Hành trang là con người, bối cảnh thế giới, nhiệm vụ nặng nề của đất nước và điểm mạnh, điểm yếu của con người Việt Nam
* Phần 3: kết thúc vấn đề: (Đoạn 10)
Nhiệm vụ cấp thiết của hế hệ trẻ.
3 phần
? Xác định trọng tâm nghị luận bài văn này?
Trọng tâm: phần thân bài
I. Đọc - tìm hiểu chung
+ Nghị luận: vì: bài viết sử dụng các phương thức lập luận.
+ Nghị luận xã hội vì: tác giả bàn về 1vấn đề kinh tế xã hội mà mọi người đang quan tâm.
4. Bố cục:
Vai trò
quan trọng
của con
Người






Bối cảnh
thế giới
và những
nhiệm
vụ của đất
nước





Những điểm
mạnh và
yếu
của con
người
Việt Nam





Phải lấp đầy
hành trang
bằng những
điểm mạnh,
vứt bỏ
điểm yếu




Nhận ra
những
điểm mạnh
của con
người Việt
Nam để rèn
thói quen
tốt bước
vào nền
kinh tế
mới
CHUẨN BỊ HÀNH TRANG VÀO THẾ KỈ MỚI
Tiết 104: CHUA�N Bề HAỉNH TRANG VAỉO THE� Kặ Mễ�I
(Vuừ Khoan)
I. Đọc - tìm hiểu chung
Tác giả- tác phẩm:
2. Đọc:
3. Thể loại:
1/ Nêu vấn đề
"Lớp trẻ Việt Nam cần nhận ra những cái mạnh, cái yếu c?a con ngu?i Việt Nam để rèn những thói quen tốt khi bước vào nền kinh tế mới"
Mục đích: Rèn những thói quen tốt khi bước vào nền kinh tế mới.
Đối tượng: Thế hệ trẻ Việt Nam
Nội dung : Nhận ra cái mạnh, cái yếu của con người Việt Nam
Tiết 104: CHUA�N Bề HAỉNH TRANG VAỉO THE� Kặ Mễ�I
(Vuừ Khoan)
II. Đọc- hiểu văn bản
I. Đọc - tìm hiểu chung:
Luận điểm chính:
- Trọng tâm: Nhận ra cái mạnh, cái yếu của con người Việt Nam.
=> Vấn đề cần thiết
Vì: đây là vấn đề thời sự cấp bách để chúng ta hội nhập với nền kinh tế thế giới, đưa nền kinh tế nước ta tiến lên hiện đại vad vững bền.
? Luận điểm chính được nêu trong lời văn nào?
? Chỉ ra các thông tin của luận điểm này theo yêu cầu: Đối tượng,Nội dung, Mục đích tác động?
? Trọng tâm của luận điểm này là gì?
? Vấn đề quan tâm của tác giả cần thiết không? Vì sao?
? Em hiểu gì về tác giả từ mối quan tâm này của ông?
1/ Nêu vấn đề
2/ Giải quyết vấn đề
a/Những đòi hỏi của thế kỉ mới.
-Chuẩn bị bản thân con người là quan trọng nhất
+ Con người là động lực phát triển của lịch sử .
+ Con người là hạt nhân của nền kinh tế tri thức.
Tiết 104: CHUA�N Bề HAỉNH TRANG VAỉO THE� Kặ Mễ�I
(Vuừ Khoan)
II. Đọc- hiểu văn bản
I. Đọc – tìm hiểu chung:
- Thời điểm: tết cổ truyền của dân tộc Việt Nam (tết năm Tân Tị -2001)
- Đồng thời nước ta và cả nhân loại bước vào thế kỉ mới (Thế kỉ XXI) và thiên niên kỉ mới (Thiên niên kỉ thứ
Vì: mùa xuân là thời điểm đầy niềm tin và hi vọng về sự nghiệp và hạnh phúc của mỗi con người và của cả dân tộc.
Thế kỉ mới và thiên niên kỉ mới vừa hứa hẹn, vừa thử tahchs đới với con người trên hành tinh của chúng ta để tạo nên những kì tích mới.
- Yêu cầu khách quan: sự phát triển của khoa học và công nghệ, sự giao thoa và hội nhập giữa các nền kinh tế.
- Vì: là sự phát triển tất yếu của đời sống kinh tế thế giới.
- Yêu cầu chủ quan: “ Nước ta phải cùng lúc giải quyết 3 nhiệm vụ… kinh tế tri thức”.
Vì: là yêu cầu nảy sinh từ nội bộ nền kinh tế nước ta trước những đòi hỏi mới của thời đại.
- Tác giả cho rằng: “Trong những hành trang, có lẽ sự chuẩn bị bản thân con người là quan trọng nhất »Vì: lao động của con người luôn là động lực của mọi nền kinh tế. Muốn có nền kinh tế phát triển cao và bền vững, cần trước hết đến yếu tố con người.
? Bài nghị luận được viết vào thời điểm nào của dân tộc và của lịch sử?
? Vì sao tác giả tin rằng “trong thời khắc như vậy” ai ai cũng nói tới sự chuẩn bị hành trang bước vào thế kỉ mới, thiên niên kỉ mới?
Tác giả đã nêu những yêu cầu khách quan cho sự phát triển kinh tế của nước ta.
? Vậy đâu là yêu cầu khách quan?
? Vì sao tác giả lại cho rằng: “Trong những hành trang, có lẽ sự chuẩn bị bản thân con người là quan trọng nhất » ?
? Em hiểu ntn về các khái niệm:
- Nền kinh tế tri thức
- Giao thoa và hội nhập giữa các nền kinh tế.
? Đâu là yêu cầu chủ quan? Vì sao?
? Vì sao đó là yêu cầu khách quan?
Ba
nhiệm vụ
Cảnh học tập, thi cử thời xưa
Nhà ở nông thôn đầu TK 20
Nông thôn ngày nay
Trường học thời nay
1/ Nêu vấn đề
2/ Giải quyết vấn đề
a/Những đòi hỏi của thế kỉ mới.
-Chuẩn bị bản thân con người là quan trọng nhất
+ Con người là động lực phát triển của lịch sử .
+ Con người là hạt nhân của nền kinh tế tri thức.
Tiết 104: CHUA�N Bề HAỉNH TRANG VAỉO THE� Kặ Mễ�I
(Vuừ Khoan)
II. Đọc- hiểu văn bản
I. Đọc – tìm hiểu chung:
? Em có nhận xét gì về cách sử dụng các thuật ngữ trong đoạn văn trên?
=> Nhiều thuật ngữ kinh tế - chính trị.
Vì vấn đề nghị luận mang nội dung kinh tế - chính trị của thời đại, lên quan đến nhiều người.
- Diễn đạt được những thông tin kinh tế mới.
- Thông tin nhanh gọn, dễ hiểu.
? Vì sao tác giả lại dùng lập luận này?
? Tác dụng của cách lập luận này?
Vệ tinh Vina-sat 1 của Việt Nam
Hình ảnh Việt Nam với biểu tượng hội nhập quốc tế.
II. Đọc- hiểu văn bản
2/giải quyết vấn đề
a/Những đòi hỏi của thế kỉ mới.
b. Những điểm mạnh, yếu của người Việt Nam
- Kì thị với kinh doanh, sùng ngoại, bài ngoại, khôn vặt, thiếu chữ tín
- Sự cần cù, sáng tạo
-Thông minh, nhạy bén với cái mới
- Đoàn kết, đùm bọc yêu thương nhau
- Thích ứng nhanh
- Thiếu kiến thức cơ bản
- Khả năng thực hành hạn chế
- Thiếu đức tỉnh tỉ mỉ và kỉ luật lao động, không coi trọng quy trình công nghệ
- Đố kị trong làm ăn, trong cuộc sống.
- Đáp ứng yêu cầu sáng tạo của xã hội hiện đại.
- Hữu ích trong 1 nền kinh tế đòi hỏi tinh thần kỉ luật cao.
- Thích ứng với hoàn cảnh chiến tranh bảo vệ đất nước.
- Tận dụng được cơ hội đổi mới
=>- Khó phát huy trí thông minh, không thích ứng với nền kinh tế tri thức.
- Không tương tác với nền kinh tế công nghiệp hóa.
- Không phù hợp với sản xuất lớn.
- Gây khó khăn trong quá trình kinh doanh và hội nhập
Tiết 104: CHUA�N Bề HAỉNH TRANG VAỉO THE� Kặ Mễ�I
(Vuừ Khoan)
I. Đọc – tìm hiểu chung:
II. Đọc- hiểu văn bản
2/giải quyết vấn đề
a/Những đòi hỏi của thế kỉ mới.
b. Những điểm mạnh, yếu của người Việt Nam
Tiết 104: CHUA�N Bề HAỉNH TRANG VAỉO THE� Kặ Mễ�I
(Vuừ Khoan)
I. Đọc – tìm hiểu chung:
- Các luận cứ nêu song song ( cái mạnh song song cái yếu)
- Sử dụng thành ngữ và tục ngữ.
- Nêu bật cả cái mạnh và cái yếu của người Việt Nam.
- Dễ hiểu với nhiều đối tượng người đọc.
? Ở luận điểm này, cách lập luận của tác giả có gì đặc biệt?
? Tác dụng của cách lập luận này?
? Điều đó cho thấy dụng ý gì của tác giả?
? Sự phân tích của tác giả nghiêng về điểm mạnh hay điểm yếu của con người Việt Nam?
Nghiêng về chỉ ra điểm yếu của người Việt Nam.
Muốn mọi người Việt Nam không chỉ biết tự hào về những giá trị truyền thống tốt đẹp mà còn biết băn khoăn lo lắng về những yếu kém rất cần được khắc phục.
1/ Nêu vấn đề
2/ Giải quyết vấn đề
3. Kết thúc vấn đề
"Bước vào thế kỉ mới, muốn "sánh vai cùng các cường quốc năm châu" thì chúng ta sẽ phải lấp đầy hành trang bằng những điểm mạnh, vứt bỏ những điểm yếu. Muốn vậy thì khâu đầu tiên, có ý nghĩa quyết định là hãy làm cho lớp trẻ - những người chủ thực sự của đất nước trong thế kỉ tới - nhận ra điều đó, quen dần với những thói quen tốt đẹp ngay từ những việc nhỏ nhất".
Tiết 104 CHUA�N Bề HAỉNH TRANG VAỉO THE� Kặ Mễ�I
(Vuừ Khoan)
II. Đọc- hiểu văn bản
I. Đọc – tìm hiểu chung:
Hành trang vào thế kỉ mới là những giá trị hiện đại. Cần loại bỏ những cái yếu kém, lỗi thời mà người Việt Nam ta mắc phải.
=> - Trân trọng giá trị tốt đẹp của truyền thống, không né tránh, phê phán những biểu hiện yếu kém cần khắc phục của con người Việt Nam.
- Là thái độ yêu nước tích cực của người quan tâm, lo lắng đến tương lai của đất nước mình, dân tộc mình
- Lấp đầy hành trang bằng những điểm mạnh.
- Vứt bỏ những điểm yếu.
Tác giả cho rằng: “ Khâu đầu tiên có ý nghĩa quyết định là hãy làm cho lớp trẻ nhận ra điều đó quen dần với những thói quen tốt đẹp ngay từ những việc nhỏ nhất”
- Ưu điểm và nhược điểm để khắc phục và vươn lên tới.
- Thói quen của nếp sống: từ giờ giấc học tập, làm việc, nghỉ ngơi đến định hướng nghề nghiệp trong tương lai.
? Những điều lớp trẻ cần nhận ra là gì?
? Điều này cho thấy thái độ của tác giả đối với con người và dân tộc mình trước yêu cầu của thời đại?
? Hành trang là những thứ cần mang theo trong cuộc sống hành trình. Nhưng tại sao, với chúng ta, lại có những cái cần “vứt bỏ”?
? Tác giả đã nêu những yêu cầu nào đối với hành trang của con người Việt Nam khi bước vào thế kỉ mới?
? Tác giả đã đặt lòng tin trước hết vào lớp trẻ. Điều này cho thấy tình cảm của tác giả đối với thế hệ trẻ của nước ta ntn?
? Em hiểu “những thói quen tốt đẹp ngay từ những việc nhỏ nhất” là gì?
=> lo lắng, tin yêu và hi vọng thế hệ trẻ Việt Nam sẽ chuẩn bị tốt hành trang vào thế kỉ mới…
Sánh vai với cường quốc năm châu luôn là ước mong của Bác
Lực lượng xung kích bước vào thế kỷ mới
1
3
4
2
- Lập luận chặt chẽ,đan xen giữa ưu và khuyết.
? Em có nhận xét gì về nghệ thuật nghị luận của tác giả trong bài này?
III. Tổng kết:
1. Nghệ thuật:
Dẫn chứng cụ thể, rõ ràng.
- Sử dụng nhiều thành ngữ, tục ngữ dễ hiểu.
Giọng điệu nhẹ nhàng mà dứt khoát.
Tiết 104 CHUA�N Bề HAỉNH TRANG VAỉO THE� Kặ Mễ�I
(Vuừ Khoan)
I. Đọc – tìm hiểu chung:
II. Đọc- hiểu văn bản
2. Nội dung: ghi nhớ sgk
? Em nhận thức rõ ràng về đặc điểm nào trong tính cách con người Việt Nam trước yêu cầu mới của thời đại?
HƯỚNG DẪN HỌC TẬP
Bài học tiết này :
Nắm lại giá trị nội dung và nghệ thuật.
- Tìm thêm những điểm yếu mà tác giả chưa nói tới, cho biết hướng khắc phục.
- Viết bài nghị luận ngắn với chủ đề: Bản lĩnh Việt Nam trong thế kỉ mới.
2. Bài học tiết tiếp theo :
- Chuẩn bị: Các thành phần biệt lập
+ Đọc kĩ nội dung bài, làm trước câu hỏi ở mục I, II
+ Làm phần luyện tập, viết câu có thành phần đó.