Bài 20. Chất dẫn điện và chất cách điện - Dòng điện trong kim loại

BÀI 20. CHẤT DẪN ĐIỆN VÀ CHẤT CÁCH ĐIỆN
DÒNG ĐIỆN TRONG KIM LOẠI

Môn: Vật lý
Lớp 7
BÀI 20. CHẤT DẪN ĐIỆN VÀ CHẤT CÁCH ĐIỆN
DÒNG ĐIỆN TRONG KIM LOẠI

I. Chất dẫn điện và chất cách điện
II. Dòng điện trong kim loại
1. Êlectrôn tự do trong kim loại
2. Dòng điện trong kim loại
III. Vận dụng
I. Chất dẫn điện và chất cách điện
- Chất dẫn điện là chất cho dòng điện đi qua.
- Chất cách điện là chất không cho dòng điện đi qua.
C1. Quan sát và nhận biết
1. Các bộ phận dẫn điện là:
Dây tóc, dây trục, hai đầu dây đèn, lõi dây, hai chốt cắm.
2. Các bộ phận cách điện là:
Trụ thuỷ tinh, thuỷ tinh đen, vỏ dây, vỏ nhựa của phích cắm.
Thí nghiệm
Vật cần xác định: 1 khúc gỗ, 1 đoạn dây đồng, 1 đoạn võ nhựa bọc ngoài dây điện, 1 đoạn ruột bút chì, 1 miếng nhôm.
C2. Hãy kể tên ba vật liệu thường dùng để làm vật dẫn điện và ba vật liệu thường dùng để làm vật cách điện.
C3. Hãy nêu một số trường hợp chứng tỏ rằng không khí ở điều kiện bình thường là chất cách điện.
1. Êlectrôn tự do trong kim loại
C4. Hãy nhớ lại xem trong nguyên tử, hạt nào mang điện tích dương, hạt nào mang điện tích âm.
* Trả lời: Trong nguyên tử, hạt nhân mang điện tích dương, các êlectrôn mang điện tích âm.
C5. Hãy nhận biết trong mô hình này:
- Kí hiệu nào biểu diễn các êlectrôn tự do ?
- Kí hiệu nào biểu diễn phần còn lại của nguyên tử. Chúng mang điện tích gì ? Vì sao ?
Trả lời
Các êlectrôn tự do là các vòng tròn nhỏ có dấu “-”, phần còn lại của nguyên tử là những vòng tròn lớn có dấu “+”. Phần này mang điện tích dương. Vì nguyên tử khi đó thiếu êlectrôn.
2. Dòng điện trong kim loại
C6. Hãy cho biết các êlectrôn tự do bị cực nào của pin đẩy, bị cực nào của pin hút.
* Trả lời: Êlectrôn tự do mang điện tích âm bị cực âm đẩy, bị cực dương hút.
 Hãy vẽ thêm mũi tên cho mỗi êlectrôn tự do này để chỉ chiều dịch chuyển có hướng của chúng.
Thảo luận nhóm:
2. Dòng điện trong kim loại
Kết luận: Các ………………..trong kim loại …………………………tạo thành dòng điện chạy qua nó.
êlectrôn tự do
dịch chuyển có hướng
Ghi nhớ:
 Chất dẫn điện là chất cho dòng điện đi qua. Chất cách điện là chất không cho dòng điện đi qua.
 Dòng điện trong kim loại là dòng các êlectrôn tự do dịch chuyển có hướng.
D Ư Ơ N G
S A N G
N G U Ô N Đ I Ê N
D Ư Ơ N G
C Ư C D Ư Ơ N G
C A C H Đ I Ê N
T Ư D O
S A N G
D Â N Đ I Ê N
Đ I Ê N T I C H
1
2
3
4
5
6
7
8
Từ khoá cần tìm là:
1. Hạt nhân của nguyên tử mang điện tích………
2. Các êlectrôn……..trong kim loại (dịch chuyển có hướng) tạo thành dòng điện chạy qua nó.
3. Êlectrôn tự do mang điện tích âm bị cực âm của nguồn điện đẩy, bị…….của nguồn điện hút.
4. Ở thí nghiệm trên, đèn điện………cho biết vật cần xác định là vật dẫn điện.
1
2
3

4
5. Bạc là chất………tốt nhất.
6. Êlectrôn tự do mang………âm.
7. Chất…….là chất không cho dòng điện đi qua.
8. Mỗi……..đều có hai cực.
5
6
7
8
III. Vận dụng
C7. Vật nào dưới đây là vật dẫn điện?
A. Thanh gỗ khô;
B. Một đoạn ruột bút chì;
C. Một đoạn dây nhựa;
D. Thanh thủy tinh.
III. Vận dụng
C8. Trong các dụng cụ và thiết bị điện thường dùng, vật liệu cách điện được sử dụng nhiều nhất là:
A. Sứ. C. Nhựa.
B. Thủy tinh. D. Cao su.
III. Vận dụng
C9. Trong vật nào dưới đây không có các êlectrôn tự do?
A. Một đoạn dây thép;
B. Một đoạn dây đồng;
C. Một đoạn dây nhựa;
D. Một đoạn dây nhôm.
- Học thuộc phần ghi nhớ.
- Làm bài tập 20.1; 20.2; 20.3 SBT trang 21.