Bài 20. Chất dẫn điện và chất cách điện - Dòng điện trong kim loại

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo về dự
Hội thi sử dụng thiết bị đồ dùng
tại trường THCS Thanh Lưu
Tiết 22 Bài 20. CHẤT DẪN ĐIỆN VÀ CHẤT CÁCH ĐIỆN DÒNG ĐIỆN TRONG KIM LOẠI
Mục tiêu
- Nhận biết chất dẫn điện, chất cách điện.
- Biết bản chất dòng điện trong kim loại.
- Làm thí nghiệm nhận biết chất dẫn điện và chất cách điện.
Kiểm tra bài cũ
Dòng điện là gì?
Là dòng các điện tích dịch chuyển có hướng.
Kiểm tra bài cũ
Nêu cấu tạo của nguồn điện?
Mỗi nguồn điện gồm có hai cực đó là cực dương (+) và cực âm(-)
Kiểm tra bài cũ
Dòng điện chạy trong mạch kín khi nào?
Dòng điện chạy trong mạch điện kín bao gồm các thiết bị điện được nối liền với hai cực của nguồn điện bằng dây dẫn điện.

Tiết 22 Bài 20. CHẤT DẪN ĐIỆN VÀ CHẤT CÁCH ĐIỆN DÒNG ĐIỆN TRONG KIM LOẠI
Dòng điện ở mạch điện gia đình nếu chạy trực tiếp qua cơ thể người sẽ rất nguy hiểm tới tính mạng. Vì vậy tất cả các dụng cụ và thiết bị dùng điện( dây điện, công tắc, phích cắm điện, ổ lấy điện, bóng đèn, quạt điện .. .v..v..) đều phải được chế tạo đảm bảo an toàn cho người sử dụng. Chúng gồm những bộ phận dẫn điện và những bộ phận cách điện.
Tiết 22 Bài 20. CHẤT DẪN ĐIỆN VÀ CHẤT CÁCH ĐIỆN DÒNG ĐIỆN TRONG KIM LOẠI
I – Chất dẫn điện và chất cách điện
Chất dẫn điện là chất cho dòng điện chạy qua. Chất dẫn điện gọi là vật liệu dẫn điện khi được dùng để làm các vật hay các bộ phận dẫn điện.
Chất cách điện là chất không cho dòng điện chạy qua. Chất dẫn điện gọi là vật liệu dẫn điện khi được dùng để làm các vật hay các bộ phận cách điện.
Tiết 22 Bài 20. CHẤT DẪN ĐIỆN VÀ CHẤT CÁCH ĐIỆN DÒNG ĐIỆN TRONG KIM LOẠI
I – Chất dẫn điện và chất cách điện
C1 Quan sát và nhận biết:
quan sát hình 20.1 và cho biết:
1. Các bộ phận dẫn điện:
-Của bóng đèn là:
Dây tóc, dây trục, hai đầu dây đèn.
-Của phích điệnlà:
Hai chốt cắm, lõi dây của phích điện.
2. Các bộ phận cách điện:
- Của bóng đèn là :
Trụ thuỷ tinh, thuỷ tinh đen.
- Của phích điện là:
Vỏ nhựa, vỏ dây
Tiết 22 Bài 20. CHẤT DẪN ĐIỆN VÀ CHẤT CÁCH ĐIỆN DÒNG ĐIỆN TRONG KIM LOẠI
Nêu dụng cụ thí nghiệm hình 20.2 ?
Nêu các bước tiến hành thí nghiệm ?
I – Chất dẫn điện và chất cách điện
Tiết 22 Bài 20. CHẤT DẪN ĐIỆN VÀ CHẤT CÁCH ĐIỆN DÒNG ĐIỆN TRONG KIM LOẠI
Lắp mạch điện như hình bên.
Trước hết chập hai mỏ kẹp với nhau và kiểm tra mạch để đảm bảo đèn sáng.
Kẹp hai mỏ kẹp với vật cần xác định là vật dẫn điện hay cách điện.
I – Chất dẫn điện và chất cách điện
Thí nghiệm:
Làm thí nghiệm
Hãy tiến hành thí nghiệm rồi điền kết quả vào bảng bên
C 2
Hãy kể tên ba loại vật liệu thường dùng làm vật dẫn điện, ba loại vật liệu thường dùng làm vật cách điện.
C 3
Hãy nêu một số trường hợp chứng tỏ không khí ở điều kiện bình thường là chất cách điện.
Ở điều kiện thường không khí không dẫn điện, còn trong một điều kiện đặc biệt nào đó thì không khí vẫn có thể dẫn điện. Các loại nước thường dùng như nước máy, nước mưa, nước ao hồ..v.v. đèu dẫn điện trừ nước nguyên chất. Vì vậy khi tay ướt ta không nên tiếp xúc với ổ cắm hoặc phích điện để tránh bị điện giật và các thiết bị điện cần để ở nơi khô ráo.
Tiết 22 Bài 20. CHẤT DẪN ĐIỆN VÀ CHẤT CÁCH ĐIỆN DÒNG ĐIỆN TRONG KIM LOẠI
I – Chất dẫn điện và chất cách điện
II – Dòng điện trong kim loại.
1- Êlectron tự do trong kim loại
a) Kim loại là chất dẫn điện. Kim loại được cấu tạo từ các nguyên tử.
C4. Trong nguyên tử hạt nào mang điện tích dương, hạt nào mang điện tích âm?

Tiết 22 Bài 20. CHẤT DẪN ĐIỆN VÀ CHẤT CÁCH ĐIỆN DÒNG ĐIỆN TRONG KIM LOẠI
II – Dòng điện trong kim loại.
1- Êlectron tự do trong kim loại
b) Các nhà khoa học đã phát hiện và khẳng định rằng trong kim loại có các êlectron thoát ra khỏi nguyên tử và chuyển động tự do trong kim loại. Chúng được gọi là các êlectron tự do. Phần còn lại của nguyên tử dao động xung quanh những vị trí cố định.
Hinh 20.3 là mô hình đơn giản của một đoạn dây kim loại

C 5
Hãy nhận biết trong mô hình này:
- Kí hiệu nào biểu diễn các êlectron tự do?
- Kí hiệu nào biểu diễn phần còn lại của nguyên tử? Chúng mang điện tích gì? Vì sao?
Tiết 22 Bài 20. CHẤT DẪN ĐIỆN VÀ CHẤT CÁCH ĐIỆN DÒNG ĐIỆN TRONG KIM LOẠI
I – Chất dẫn điện và chất cách điện
II – Dòng điện trong kim loại.
1- Êlectron tự do trong kim loại
2 – Dòng điện trong kim loại.
C 6
Hãy cho biết các êlectron tự do bị cực nào của pin đẩy, bị cực nào của pin hút.
Hãy vẽ mũi tên cho mỗi êlectron tự do này để chỉ chiều dịch chuyển có hướng của chúng.
Tiết 22 Bài 20. CHẤT DẪN ĐIỆN VÀ CHẤT CÁCH ĐIỆN DÒNG ĐIỆN TRONG KIM LOẠI
I – Chất dẫn điện và chất cách điện
II – Dòng điện trong kim loại.
1- Êlectron tự do trong kim loại
2 – Dòng điện trong kim loại.
Kết luận: Các…………………………….. Trong kim loại……………………………………… tạo thành dòng điện chạy qua nó.
êlectron tự do
dịch chuyển có hướng
III - Vận dụng
Câu hỏi
Nhận xét
A
B
C
D
Ghi nhớ
Chất dẫn điện là chất cho dòng điện đi qua. Chất cách điện là chất không cho dòng điện đi qua.
Dòng điện trong kim loại là dòng các êlectron dịch chuyển có hướng.
Có thể em chưa biết
Trong những chất cho ở bảng bên, em tìm thấy chất nào dẫn điện tốt nhất, chất nào cách điện tốt nhất?
Vì sao các lõi dây điện thường bằng đồng?
Khi có dòng điện trong dây dẫn kim loại, các êlectron tự do dịch chuyển có hướng với vận tốc khoảng từ 0,1mm/s tới 1mm/s.
Thế mà đóng công tắc điện thì bóng đèn sáng hầu như tức thì, mặc dù dây dẫn có thể rất dài. Đó là vì khi đóng công tắc các êlectron tự do có sẵn ở mọi chỗ trong dây dẫn nhận được tin hiệu gần như cùng một lúc và hầu như đông loạt chuyển động có hướng. Thật đúng là nhanh như điện!
Tạm biệt hẹn gặp lại!