Bài 20. Chất dẫn điện và chất cách điện - Dòng điện trong kim loại

MÔN VẬT LÍ 7
GVTH: HOÀNG TÚ HẠNH
TRƯỜNG THCS LƯƠNG THẾ VINH – CƯM’GAR
KIỂM TRA BÀI CŨ
Dòng điện là gì?
Dòng điện là dòng các điện tích dịch chuyển có hướng.
Quan sát mạch điện:
- Trong mạch điện đã cho có dòng điện chạy qua không?
Không.
- Muốn có dòng điện chạy trong mạch em phải làm thế nào?
Nối 2 mỏ kẹp với nhau.
- Dấu hiệu nào giúp em nhận biết có dòng điện trong mạch?
Đèn sáng -> có dòng điện trong mạch.
Môn : Vật Lí 7
BÀI 20: CHẤT DẪN ĐIỆN VÀ CHẤT CÁCH ĐIỆN.
DÒNG ĐIỆN TRONG KIM LOẠI
I. Chất dẫn điện và chất cách điện:



Chất dẫn điện:
Chất dẫn điện gọi là vật liệu dẫn điện khi được dùng để làm các vật hay các bộ phận dẫn điện.
Chất cách điện:
là chất không cho dòng điện đi qua.
là chất cho dòng điện đi qua.
Chất cách điện gọi là vật liệu cách điện khi được dùng để làm các vật hay các bộ phận cách điện.
Thí nghiệm: Làm thí nghiệm để xác định xem một vật là vật cách điện hay dẫn điện
1. Lắp mạch điện theo hình 20.2
+ -
2. Chập hai mỏ kẹp với nhau và kiểm tra mạch để để đảm bảo đèn sáng
Vật cần xác định
3. Kẹp hai mỏ kẹp vào hai đầu của vật cần xác định : một đoạn dây đồng, một đoạn vỏ nhựa bọc dây điện, ...

Với từng trường hợp, quan sát bóng đèn và ghi kết quả vào bảng bên
Dây sắt
Đoạn thước gỗ
Thời gian
(DĐ): vật dẫn điện, (CĐ):vật cách điện
DĐ
DĐ
DĐ
CĐ
CĐ
C1: quan sát và nhận biết
1. Các bộ phận dẫn điện là: ....................................... ...........................................................................................2. Các bộ phận cách điện là: ....................................... ..........................................................................................
Dây tóc, dây trục, hai đầu dây đèn, hai chốt cắm, lõi dây.
Trục thuỷ tinh, thuỷ tinh đen, vỏ nhựa của phích cắm, vỏ dây.
Đáp án
Bóng đèn đui xoáy, bóng đèn đui cài và phích cắm điện với dây dẫn
C3:
Chứng tỏ rằng không khí ở điều kiện bình
thường là chất cách điện?
Đáp án:
- Lắp mạch điện như hình 20.2, giữa 2 mỏ
kẹp là không khí. Vậy bình thường không
khí là chất cách điện.
Khi ngắt công tắc đèn chiếu sáng ở lớp
học hay ở gia đình, giữa 2 chốt công tắc là
không khí, đèn không sáng -> bình thường
không khí là chất cách điện.
Trong kim loại dòng điện là dòng chuyển dời có hướng của hạt nào?
 I- Chất dẫn điện và chất cách điện:
-Chất dẫn điện là chất cho dòng điện đi qua.
-Chất cách điện là chất không cho dòng điện đi qua.
 II- Dòng điện trong kim loại:
Đáp án:
- Hạt nhân mang điện tích dương
- Hạt êlectrôn mang điện tích âm
1-Êlectrôn tự do trong kim loại.
C4:
Nhớ lại xem trong nguyên tử, hạt nào
mang điện tích dương, hạt nào mang điện tích
âm?
Kí hiệu biểu diễn các electron tự do là ...
Kí hiệu biểu diễn phần còn lại của nguyên tử là ...
Chúng mang điện tích ... .
Vì ...
dương
nguyên tử khi đó thiếu (mất bớt) êlectron.
-
C5
Đây là mô hình đơn giản của một đoạn dây kim loại.
Trong kim loại có các êlectrôn thoát ra khỏi nguyên tử và chuyển động tự do trong kim loại gọi là các êlectrôn tự do.
-
-
-
-
-
-
-
-
-
-
2. Dòng điện trong kim loại
Chiều dịch chyển của các êlectrôn
Êlectrôn tự do bị cực ... của pin đẩy, bị cực ..............của pin hút.
C6
Vẽ thêm mũi tên cho mỗi êlectrôn tự do chỉ chiều dịch chuyển có hướng của chúng
âm
dương
Kết luận
Các ………………......trong kim loại .........................................tạo thành dòng điện chạy qua nó.
êlectrôn tự do
dịch chuyển có hướng
-
Ghi nhớ
Chất dẫn điện và chất cách điện:
-Chất dẫn điện là chất cho dòng điện đi qua.
-Chất cách điện là chất không cho dòng điện đi qua.

Dòng điện trong kim loại:
Dòng điện trong kim loại là dòng các êlectrôn tự do dịch chuyển có hướng
III- Vận dụng.
C7. Vật nào dưới đây là vật dẫn điện?
Rất tiếc!
Em chọn sai rồi
A. Thanh gỗ khô;
B. Một đoạn ruột bút chì;
C. Một đoạn dây nhựa;
D. Thanh thuỷ tinh;
Chúc mừng em!
Vận dụng.
C8 Trong các dụng và thiết bị điện thường dùng, vật liệu cách điện được sử dụng nhiều nhất là:
A. Sứ.
B. Thuỷ tinh.
C. Nhựa.
D. Cao su.
Vận dụng.
C9 Trong các vật nào dưới đây không có các êlectrôn tự do?
A. Một đoạn dây thép;
B. Một đoạn dây đồng;
C. Một đoạn dây nhựa;
D. Một đoạn dây nhôm;
Có thể em chưa biết:
- Chất nào cách điện tốt nhất?
1/
- Chất nào dẫn điện tốt nhất?
Bạc
Sứ
2/
Vì sao các lõi dây điện thường
bằng đồng mà không phải bằng
bạc?
Vì đồng là chất dẫn điện tốt thứ 2 (chỉ sau bạc) nhưng rẻ hơn bạc rất nhiều
CHẤT DẪN ĐIỆN
- Bạc, đồng, vàng, nhôm, sắt
- Thuỷ ngân, than, chì
- Các dung dịch axít, kiềm, muối, nước thường dùng
CHẤT CÁCH ĐIỆN Ở
ĐIỀU KIỆN THƯỜNG
- Nước nguyên chất, không khí, gỗ khô
- Chất dẻo, nhựa, cao su
- Thuỷ tinh, sứ
Dẫn điện tốt hơn
Cách điện tốt hơn
Có thể em chưa biết:
3/ Khi có dòng điện trong dây dẫn kim loại, các êlectrôn tự do dịch chuyển có hướng với vận tốc khoảng từ 0,1mm/s tới 1mm/s.
Thế mà khi đóng công tắc điện thì bóng đèn sáng hầu như tức thì, mặc dù dây dẫn có thể rất dài. Đó là vì khi đóng công tắc, các êlectrôn tự do có sẵn ở mọi chỗ trong dây dẫn nhận được tín hiệu gần như cùng một lúc và hầu như đồng loạt chuyển động có hướng. Thật đúng là “nhanh như điện”!
Hướng dẫn về nhà:
-Học bài “Chất dẫn điện và chất cách điện.
Dòng điện trong kim loại.”
-Làm BT 20.1; 20.2; 20.3; 20.4
(Sách BT trang 21)
-Đọc phần “Có thể em chưa biết”.
-Xem trước bài “Sơ đồ mạch điện. Chiều
dòng điện”.