Bài 20. Chất dẫn điện và chất cách điện - Dòng điện trong kim loại

24/1/2010
TRẦN THỊ THANH NGA-KIM ĐỒNG-ĐẠI LỘC
1

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ VÀ CÁC EM!
24/1/2010
TRẦN THỊ THANH NGA-KIM ĐỒNG-ĐẠI LỘC
2
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1:Dòng điện là gì?
Dòng điện là dòng các điện tích dịch chuyển có hướng
Câu 2:Nguồn điện có khả năng gì? Hãy kể tên các nguồn điện thường dùng.
Nguồn điện có khả năng cung cấp dòng điện để các dụng cụ điện hoạt động. Các nguồn điện thường dùng: Pin, acquy
24/1/2010
TRẦN THỊ THANH NGA-KIM ĐỒNG-ĐẠI LỘC
3
Dòng điện ở mạch điện gia đình nếu chạy trực tiếp qua cơ thể người sẽ rất nguy hiểm tới tính mạng. Vì vậy tất cả các dụng cụ và thiết bị dùng điện (dây điện, công tắc, phích cắm điện, ổ lấy điện, bóng đèn, quạt điện .v.v.) đều phải được chế tạo đảm bảo an toàn cho người sử dụng. Chúng gồm những bộ phận dẫn điện và những bộ phận cách điện.
24/1/2010
TRẦN THỊ THANH NGA-KIM ĐỒNG-ĐẠI LỘC
4
Tiết 22: CHẤT DẪN ĐIỆN VÀ CHẤT CÁCH ĐIỆN
DÒNG ĐIỆN TRONG KIM LOẠI
I. Chất dẫn điện và chất cách điện:
Chất dẫn điện

dây tóc, dây trục, hai đầu dây đèn, lõi dây, hai chốt cắm.
trụ thủy tinh, thủy tinh đen, vỏ dây, vỏ nhựa phích cắm.
Câu1. Hãy quan sát hình 20.1 và cho biết chúng gồm:
Chất cách điện
là chất cho dòng điện chạy qua
là chất không cho dòng điện chạy qua.

1. Các bộ phận dẫn điện là:
2. Các bộ phận cách điện:
Hình 20.1
24/1/2010
TRẦN THỊ THANH NGA-KIM ĐỒNG-ĐẠI LỘC
5
Tiết 22: CHẤT DẪN ĐIỆN VÀ CHẤT CÁCH ĐIỆN
DÒNG ĐIỆN TRONG KIM LOẠI
I. Chất dẫn điện và chất cách điện:
Chất dẫn điện là chất cho dòng điện đi qua;
Chất cách điện là chất không cho dòng điện đi qua.
Thí nghiệm:
1.Lắp mạch điện theo hình 20.2
2.Trước hết chập hai mỏ kẹp với nhau và kiểm tra mạch để đảm bảo đèn sáng
3. Kẹp hai mỏ kẹp vào hai đầu của vật cần xác định.Với từng trường hợp, quan sát bóng đèn và ghi kết quả vào bảng (ở phiếu học tập)
Hình 20.2
24/1/2010
TRẦN THỊ THANH NGA-KIM ĐỒNG-ĐẠI LỘC
6
Tiết 22: CHẤT DẪN ĐIỆN VÀ CHẤT CÁCH ĐIỆN
DÒNG ĐIỆN TRONG KIM LOẠI
I. Chất dẫn điện và chất cách điện:
Chất dẫn điện là chất cho dòng điện đi qua;
Chất cách điện là chất không cho dòng điện đi qua.
Kết quả thí nghiệm:
Dây thép
Dây đồng
Đoạn ruột bút chì
Vỏ dây điện
Miếng sứ
Vỏ gỗ bút chì

24/1/2010
TRẦN THỊ THANH NGA-KIM ĐỒNG-ĐẠI LỘC
7
Tiết 22: CHẤT DẪN ĐIỆN VÀ CHẤT CÁCH ĐIỆN
DÒNG ĐIỆN TRONG KIM LOẠI
I. Chất dẫn điện và chất cách điện:
Chất dẫn điện là chất cho dòng điện đi qua;
Chất cách điện là chất không cho dòng điện đi qua.
Câu 2: Hãy kể tên ba vật liệu thường dùng để làm vật dẫn điện và ba vật liệu thường dùng để làm vật cách điện.
Câu 3: Hãy nêu một số trường hợp chứng tỏ rằng không khí ở điều kiện bình thường là chất cách điện.
II. Dòng điện trong kim loại:
1. Êlectron tự do trong kim loại:
a.Các kim loại là các chất dẫn điện. Kim loại cũng được cấu tạo từ các nguyên tử.
24/1/2010
TRẦN THỊ THANH NGA-KIM ĐỒNG-ĐẠI LỘC
8
Câu 4: Hãy nhớ lại xem trong nguyên tử, hạt nào mang điện tích dương, hạt nào mang điện tích âm.
Trong nguyên tử, hạt nhân mang điện tích dương, êléctron mang điện tích âm.
b.Các nhà khoa học đã phát hiện và khẳng định rằng trong kim loại có các electron thoát ra khỏi nguyên tử và chuyển động tự do trong kim loại. Chúng được gọi là các electron tự do. Phần còn lại của nguyên tử dao động xung quanh những vị trí cố định. Hình 20.3 là mô hình đơn giản của một đoạn dây kim loại .
Hình 20.3
24/1/2010
TRẦN THỊ THANH NGA-KIM ĐỒNG-ĐẠI LỘC
9
Tiết 22: CHẤT DẪN ĐIỆN VÀ CHẤT CÁCH ĐIỆN
DÒNG ĐIỆN TRONG KIM LOẠI
I. Chất dẫn điện và chất cách điện:
Chất dẫn điện là chất cho dòng điện đi qua; Chất cách điện là chất không cho dòng điện đi qua.
II. Dòng điện trong kim loại:
1. Êlectron tự do trong kim loại:
C5: Hãy nhận biết trong mô hình này:
Kí hiệu nào biểu diễn các êlectron tự do?
Kí hiệu nào biểu diễn phần còn lại của nguyên tử. Chúng mang điện tích gì? Vì sao?
24/1/2010
TRẦN THỊ THANH NGA-KIM ĐỒNG-ĐẠI LỘC
10
Tiết 22: CHẤT DẪN ĐIỆN VÀ CHẤT CÁCH ĐIỆN
DÒNG ĐIỆN TRONG KIM LOẠI
I. Chất dẫn điện và chất cách điện:
Chất dẫn điện là chất cho dòng điện đi qua; Chất cách điện là chất không cho dòng điện đi qua.
II. Dòng điện trong kim loại:
1. Êlectron tự do trong kim loại:
Trong kim loại có các electron thoát ra khỏi nguyên tử và chuyển động tự do trong kim loại. Chúng được gọi là các electron tự do.
2. Dòng điện trong kim loại:
Hình 20.4 vẽ phóng to dây dẫn kim loại nối bóng đèn với 2 cực của pin và một số electron tự do trong dây dẫn đó
Hình 20.4
24/1/2010
TRẦN THỊ THANH NGA-KIM ĐỒNG-ĐẠI LỘC
11
Tiết 22: CHẤT DẪN ĐIỆN VÀ CHẤT CÁCH ĐIỆN
DÒNG ĐIỆN TRONG KIM LOẠI
I. Chất dẫn điện và chất cách điện:
Chất dẫn điện là chất cho dòng điện đi qua; Chất cách điện là chất không cho dòng điện đi qua.
II. Dòng điện trong kim loại:
1. Êlectron tự do trong kim loại:
2. Dòng điện trong kim loại:
C6: Hãy cho biết các êlectron tự do bị cực nào của pin đẩy, bị cực nào của pin hút.
Hãy vẽ thêm mũi tên cho mỗi êlectron tự do này để chỉ chiều dịch chuyển của chúng.
Kết luận:
Các …………….. …trong kim loại ……….. ……………….tạo thành dòng điện chạy qua nó.
electron tự do
dịch chuyển có hướng
24/1/2010
TRẦN THỊ THANH NGA-KIM ĐỒNG-ĐẠI LỘC
12
Tiết 22: CHẤT DẪN ĐIỆN VÀ CHẤT CÁCH ĐIỆN
DÒNG ĐIỆN TRONG KIM LOẠI
I. Chất dẫn điện và chất cách điện:
Chất dẫn điện là chất cho dòng điện đi qua; Chất cách điện là chất không cho dòng điện đi qua.
II. Dòng điện trong kim loại:
Dòng điện trong kim loại là dòng các êlectron tự do dịch chuyển có hướng.
1. Êlectron tự do trong kim loại:
Trong kim loại có các electron thoát ra khỏi nguyên tử và chuyển động tự do trong kim loại. Chúng được gọi là các electron tự do.
2. Dòng điện trong kim loại
III. Vận dụng
24/1/2010
TRẦN THỊ THANH NGA-KIM ĐỒNG-ĐẠI LỘC
13
III. Vận dụng:
Câu 7: Vật nào dưới đây là vật dẫn điện?
Thanh gỗ khô B. Một đoạn ruột bút chì
C.Một đoạn dây nhựa D.Thanh thủy tinh
Câu 8: Trong các dụng cụ và thiết bị điện thường dùng, vật liệu cách điện được sử dụng nhiều nhất là:
A. Sứ B. Thủy tinh C. Nhựa D. Cao su
B. Một đoạn ruột bút chì
C. Nhựa
Câu 9: Vật nào trong các vật sau đây không có các êlectron tự do
A. Một đoạn dây thép B. Một đoạn dây đồng
C. Một đoạn dây nhựa D.Một đoạn dây nhôm
C. Một đoạn dây nhựa
24/1/2010
TRẦN THỊ THANH NGA-KIM ĐỒNG-ĐẠI LỘC
14
CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT
Trong những chất cho ở bảng bên, em tìm thấy chất nào dẫn điện tốt nhất, chất nào cách điện tốt nhất?
Vì sao các lõi dây điện thường bằng đồng?
24/1/2010
TRẦN THỊ THANH NGA-KIM ĐỒNG-ĐẠI LỘC
15
Khi có dòng điện trong dây dẫn kim loại, các electron tự do dịch chuyển có hướng với vận tốc khoảng từ 0,1mm/s tới 1mm/s.
Thế mà khi đóng công tắc điện thì bóng đèn sáng hầu như tức thì, mặc dù dây dẫn có thể rất dài. Đó là vì khi đóng công tắc, các electron tự do có sẵn ở mọi chỗ trong dây dẫn nhận được tín hiệu gần như cùng một lúc và hầu như đồng loạt chuyển động có hướng. Thật đúng là nhanh như điện!
CÓ THỂ EM CHƯA BIẾT
24/1/2010
TRẦN THỊ THANH NGA-KIM ĐỒNG-ĐẠI LỘC
16
Tiết 22: CHẤT DẪN ĐIỆN VÀ CHẤT CÁCH ĐIỆN
DÒNG ĐIỆN TRONG KIM LOẠI
I. Chất dẫn điện và chất cách điện:
Chất dẫn điện là chất cho dòng điện đi qua; Chất cách điện là chất không cho dòng điện đi qua.
II. Dòng điện trong kim loại:
Dòng điện trong kim loại là dòng các êlectron tự do dịch chuyển có hướng.
1. Êlectron tự do trong kim loại:
Trong kim loại có các electron thoát ra khỏi nguyên tử và chuyển động tự do trong kim loại. Chúng được gọi là các electron tự do.
2. Dòng điện trong kim loại
III. Vận dụng
C 7, C8, C9
Chuẩn bị bài: Sơ đồ mạch điện- chiều dòng điện
24/1/2010
TRẦN THỊ THANH NGA-KIM ĐỒNG-ĐẠI LỘC
17
BÀI HỌC KẾT THÚC TẠI ĐÂY
XIN CẢM ƠN QUÍ THẦY CÔ VÀ CÁC EM!