Bài 20. Chất dẫn điện và chất cách điện - Dòng điện trong kim loại

Hội Thi giáo viên dạy giỏi cấp huyện vòng ii
* trường thcs cao xá *
* * Phòng GD&ĐT Tân yên * *
giáo
viên:
Thân Khánh Hiếu
trường
thcs
Cao Xá
Nhiệt liệt chào mừng
các thầy cô giáo đến dự với lớp chúng ta!
Kiểm tra bài cũ:
- Dòng điện là gì?
Câu hỏi 1:
Trả lời:
Câu hỏi 2:
Trả lời:
Là dòng các điện tích dịch chuyển có hướng.
- Dòng điện chạy trong mạch kín khi nào?
- Dòng điện chạy trong mạch điện kín bao gồm các thiết bị điện được nối liền với hai cực của nguồn điện bằng dây dẫn điện.
I. Chất dẫn điện và chất cách điện:
+Chất dẫn điện là chất cho dòng điện đi qua.
+Chất cách điện là chất không cho dòng điện đi qua.
1. Chất dẫn điện:
2. Chất cách điện:
*C1. Quan sát và nhận biết:
Dây tóc, dây trục, hai dầu dây đèn, lõi dây, hai chốt cắm.
Trụ thủy tinh, thủy tinh đen, vỏ dây, vỏ nhựa của phích cắm.
Hãy chỉ ra các bộ phận dẫn điện và các bộ phận cách điện trong hình 20.1?
Tiết 22: Chất dẫn điện và chất cách điện
Dòng điện trong kim loại
I. Chất dẫn điện và chất cách điện:
+ Chất dẫn điện là chất cho dòng điện đi qua.
+ Chất cách điện là chất không cho dòng điện đi qua.
X
+ Các bước làm TN:
- Bước 1: Mắc mạch điện như hình vẽ.
Bước 2: Chập 2 mỏ kẹp với nhau để kiểm tra mạch điện để đảm bảo đèn sáng
Bước 3: Kẹp 2 mỏ kẹp với vật cần kiểm tra là vật dẫn điện hay vật cách điện. Đóng khoá K kiểm tra xem đèn có sáng hay không? (ghi kết quả vào phiếu )
Tiết 22: Chất dẫn điện và chất cách điện
Dòng điện trong kim loại
* Thí nghiệm:
*Mục đích: Kiểm tra các vật: Dây đồng, dây nhôm, dây nhựa, đoạn ruột bút chì xem chất nào là chất dẫn điện, chất cách điện
Tiết 22: Chất dẫn điện và chất cách điện
Dòng điện trong kim loại
I. Chất dẫn điện và chất cách điện:
+ Chất dẫn điện là chất cho dòng điện đi qua.
+ Chất cách điện là chất không cho dòng điện đi qua.
* Thí nghiệm:
C2: Hãy kể tên ba vật liệu thường dùng để làm vật dẫn điện và ba vật liệu thường dùng để làm vật cách điện?
C3: Hãy nêu một số trường hợp chứng tỏ rằng không khí ở điều kiện bình thường là chất cách điện?
Tiết 22: Chất dẫn điện và chất cách điện
Dòng điện trong kim loại
I. Chất dẫn điện và chất cách điện:
+ Chất dẫn điện là chất cho dòng điện đi qua.
VD:
+ Chất cách điện là chất không cho dòng điện đi qua.
VD:
II. Dòng điện trong kim loại:
1. Êlectrôn tự do trong kim loại:
Dòng điện là gì?
Hãy nhận biết trong mô hình đơn giản của một đoạn dây kim loại:
- Kí hiệu nào biểu diễn các êlectrôn
tự do?
- Kí hiệu nào biểu diễn phần còn lại của nguyên tử?
Trong kim loại có các êlectrôn thoát ra khỏi nguyên tử và chuyển động tự do trong kim loại chúng được gọi là êlectrôn tự do.
Mô hình ng.tử
+
-
-
-
Tiết 22: Chất dẫn điện và chất cách điện
Dòng điện trong kim loại
I. Chất dẫn điện và chất cách điện:
+ Chất dẫn điện là chất cho dòng điện đi qua.
VD:
+ Chất cách điện là chất không cho dòng điện đi qua.
VD:
II. Dòng điện trong kim loại:
1. Êlectron tự do trong kim loại:
2. Dòng điện trong kim loại:
C6: Hãy cho biết các êlectrôn tự do bị cực nào của pin đẩy, cực nào của pin hút ?
Pin
+
-
-
-
-
-
-
-
-
Hãy vẽ thêm mũi tên cho mỗi êlectrôn tự do để chỉ chiều
dịch chuyển có hướng của chúng
Đáp án
Kết luận:
Các …………...............trong kim loại……………………............tạo thành dòng điện chạy qua nó.
êlectrôn tự do
dịch chuyển có hướng
-
-
-
-
-
-
-
Pin
+
-
Tiết 22: Chất dẫn điện và chất cách điện
Dòng điện trong kim loại
I. Chất dẫn điện và chất cách điện:
+ Chất dẫn điện là chất cho dòng điện đi qua.
VD:
+ Chất cách điện là chất không cho dòng điện đi qua.
VD:
II. Dòng điện trong kim loại:
1. Êlectron tự do trong kim loại:
Các êlectrôn trong kim loại dịch chuyển có hướng tạo thành dòng điện chạy qua nó.
2. Dòng điện trong kim loại:
III. Vận dụng
1
2
3
4
Trò chơi: Vượt qua thử thách
IV. Hướng dẫn về nhà:
Học bài, Đọc ghi nhớ.
Làm bài tập trong sách bài tập từ: 20.1 ->20.4
Có thể em chưa biết:
?
* Vật nào dưới đây là vật dẫn điện?
A. Thanh gỗ khô.
B. Một đoạn ruột bút chì.
C. Một đoạn dây nhựa.
D.Thanh thuỷ tinh.
III. Vận dụng
* Trong các dụng cụ và thiết bị điện thường dùng, vật liệu cách điện được sử dụng nhiều nhất là:
A. Sứ.
B. Thuỷ tinh.
C. Nhựa.
D. Cao su.
III. Vận dụng
* Trong các vật nào dưới đây không có các êlectrôn tự do?
A. Một đoạn dây thép.
B. Một đoạn dây đồng.
C. Một đoạn dây nhựa.
D. Một đoạn dây nhôm.
III. Vận dụng
III. Vận dụng
Điền cụm từ thích hợp vào chỗ trống trong các câu dưới đây:
a.Các điện tích có thể dịch chuyển qua
..........................
b.Các điện tích không thể dịch chuyển qua
..........................
vật dẫn điện
vật cách điện
Đáp án
Bài tập: 20.2 ( Tr.21 – SBT)
Trong thí nghiệm được bố trí như hình 20.1, hai quả cầu A và B gắn với giá đỡ bằng nhựa được đặt đủ xa. Khi làm quả cầu A nhiễm điện, hai lá nhôm mỏng gắn với nó xoè ra
a. Tại sao hai lá nhôm này xoè ra?
b. Có hiện tượng gì xảy ra với hai lá nhôm mỏng gắn với quả cầu B hay không,nếu nối A với B bằng thanh nhựa như hình 20.2? Tại sao?
c. Cũng như câu hỏi b trên đây, nhưng thay thanh nhựa người ta dùng một thanh kim loại có tay cầm bằng nhựa để nối A với B.
-
A
Hai lá nhôm
B
Hai lá nhôm
TN làm nhiễm điện quả cầu A
-
A
Hai lá nhôm
B
Hai lá nhôm
TN nối A với B bằng dây kim loại
-
TN nối A với B bằng thanh nhựa
Trả lời:
a.
b.
c.
Hai lá nhôm này xoè ra vì chúng nhiễm điện cùng loại và đẩy nhau
Không có hiện tượng gì xảy ra. Vì thanh nhựa là vật cách điện nên các điện tích không thể dịch chuyển qua nó.
Hai lá nhôm gắn ở A cụp bớt lại, còn hai lá nhôm gắn với quả cầu B xoè ra. Vì đoạn dây kim loại là vật dẫn điện nên các điện tích dịch chuyển từ quả cầu A tớí quả cầu B qua đoạn dây kim loại. Quả cầu A mất bớt điện tích, còn quả cầu B có thêm điện tích
Trong những chất cho ở bảng bên, em tìm thấy chất nào dẫn điện tốt nhất, chất nào cách điện tốt nhất?
Vì sao các lõi dây điện thường bằng đồng?
Khi có dòng điện trong dây dẫn kim loại, các êlectron tự do dịch chuyển có hướng với vận tốc khoảng từ 0,1mm/s tới 1mm/s.
Thế mà đóng công tắc điện thì bóng đèn sáng hầu như tức thì, mặc dù dây dẫn có thể rất dài. Đó là vì khi đóng công tắc các êlectron tự do có sẵn ở mọi chỗ trong dây dẫn nhận được tin hiệu gần như cùng một lúc và hầu như đông loạt chuyển động có hướng. Thật đúng là nhanh như điện !
Có thể em chưa biết: