Bài 20. Câu cầu khiến

TRƯỜNG THCS QUANG TRUNG
NGỮ VĂN 8
GIÁO VIÊN : NGUYỄN THỊ BÍCH LIÊN
Tiết 82
CÂU CẦU KHIẾN
I- Đặc điểm hình thức và chức năng
Ví dụ1:
a/ Ông lão chào con cá vá nói:
- Mụ vợ tôi lại nổi cơn điên rồi. Nó không muốn làm bà nhất phẩm phu nhân nữa, nó muốn làm nữ hoàng.
Con cá trả lời:
- Thôi đừng lo lắng. Cứ về đi. Trời phù hộ lão. Mụ già sẽ là nữ hoàng.
(Ông lão đánh cá và con cá vàng)
b/ Tôi khóc nấc lên. Mẹ tôi từ ngoài đi vào. Mẹ vuốt tóc tôi và nhẹ nhàng dắt tay em Thuỷ:
- Đi thôi con.
( Khánh Hoài)
Thôi đừng lo lắng. Cứ về đi.
Đi thôi con.

Ví dụ 2:
a/ - Anh làm gì đấy?
Mở cửa. Hôm nay trời nóng quá.

b/ Đang ngồi viết thư, tôi bỗngnghe tiếng ai đó vọng vào.
- Mở cửa!
Mở cửa. Hôm nay trời nóng quá.
Mở cửa!
 Có ngữ điệu cầu khiến
Nhận xét về cách sử dụng dấu kết thúc câu cầu khiến?
Ghi nhớ
Câu cầu khiến là câu có những từ cầu khiến như: hãy, đừng, chớ,…đi, thôi, nào,…hay ngữ điệu cầu khiến: dùng để ra lệnh, yêu cầu, đề nghị, khuyên bảo,…
Khi viết, câu cầu khiến thường kết thúc bằng dấu chấm than, nhưng khi ý cầu khiến không được nhấn mạnh thì có thể kết thúc bằng dấu chấm.
1.Chả lẽ lại đúng là nó, cái con mèo hay lục lọi ấy!
2. Các cháu hãy xứng đáng
Cháu Bác Hồ Chí Minh!
( Thư Trung thu,1952- Bác Hồ)
3. Mẹ ơi, con là người đấy. Mẹ đừng vứt con đi mà tội nghiệp.
Câu nghi vấn
Câu cầu khiến
Câu cầu khiến
1/31 Xác định, nhận xét câu cầu khiến
Hãy
Không đổi,lời yêu
cầu nhẹ nhàng
,tình cảm hơn
Vắng chủ ngữ.
Con hãy lấy gạo làm bánh mà tế lễ Tiên Vương.
đi
Chủ ngữ: Ông giáo (ngôi thứ 2 số ít)
Hút thuốc đi.
Ý nghĩa cầu hiến mạnh hơn, câu nói kém lịch sự hơn
đừng
Chủ ngữ: chúng ta(ngôi thứ 1 số nhiều)
Nay các anh đừng làm gì nữa, thử xem lão Miệng có sống được không.
Thay đổi ý nghĩa cơ bản của câu(chỉ có người nghe,không có người nói)
2/32 Xác định, nhận xét sự khác nhau về câu cầu khiến
3/32 So sánh hình thứcvà ý nghĩa của 2 câu cầu khiến
Giống nhau: đều là câu cầu khiến có từ ngữ cầu khiến: hãy
Khác nhau:
+ Câu a: vắng chũ ngữ, có cả từ ngữ cầu khiến và ngữ điệu cầu khiến, ý nghĩa mang tính chất ra lệnh.
+ Câu b: Có chủ ngữ, (ngôi thứ 2 số ít) ý cầu khiến nhẹ hơn, thể hiện rõ hơn tình cảm của người nói đối với người nghe.

Hướng dẫn về nhà
- Học bài theo nội dung ghi nhớ
- Làm bài tập sgk/32
- Chuẩn bị bài: Thuyết minh về một danh lam thắng cảnh.