Bài 20. Câu cầu khiến

1
CHÀO MỪNG CÁC THẦY,CÔ GIÁO
VỀ DỰ GIỜ, THĂM LỚP.
Giáo viên : Bùi Thị Dung
Lớp : 8A
2
Có 4 kiểu câu: Câu nghi vấn
Câu cầu khiến
Câu cảm thán
Câu trần thuật
Kiểm tra bài cũ
Câu chia theo mục đích nói có mấy kiểu câu?
Câu nghi vấn
I.D?c di?m hỡnh th?c
v� ch?c nang chớnh
1. Xét ví dụ





Em hãy đọc đoạn trích sau và trả lời câu hỏi:

“Vẻ nghi ngại hiện ra sắc mặt, con bé hóm hỉnh hỏi mẹ một cách thiết tha:
Sáng nay người ta đấm u có đau lắm không?
Chị Dậu khẽ gạt nước mắt:
Không đau con ạ!
Thế làm sao u cứ khóc mãi mà không ăn khoai? Hay là u thương chúng con đói quá?”
( Ngô Tất Tố, Tắt đèn)


1. Xét ví dụ
Câu nghi vấn
I.D?c di?m hỡnh th?c
v� ch?c nang chớnh
1. Xét ví dụ
Những câu kết thúc bằng dấu chấm hỏi:
Em hãy chỉ ra
những câu
kết thúc bằng
dấu chấm hỏi?
- Sáng nay người ta đấm u có đau lắm không?
- Thế làm sao u cứ khóc mãi mà không ăn khoai?
- Hay là u thương chúng con đói quá?
Câu nghi vấn
I.D?c di?m hỡnh th?c
v� ch?c nang chớnh
1. Xét ví dụ
Những câu trên có đặc điểm:
Sáng nay người ta đấm u có đau lắm không?
Thế làm sao u cứ khóc mãi mà không ăn khoai?
Hay là u thương chúng con đói quá?
Kết thúc bằng dấu chấm hỏi
Có các từ nghi vấn : có…không, làm sao, hay
Những câu em vừa tìm được có đặc diểm gì nổi bật?
Câu nghi vấn
I.D?c di?m hỡnh th?c
v� ch?c nang chớnh
1. Xét ví dụ
Sáng nay người ta đấm u có đau lắm không?
Thế làm sao u cứ khóc mãi mà không ăn khoai?
Hay là u thương chúng con đói quá?
Những câu trên dùng để làm gì?
Những câu trên dùng để hỏi
Câu nghi vấn
I.D?c di?m hỡnh th?c
v� ch?c nang chớnh
1. Xét ví dụ
2. Kết luận
Em hãy cho biết đặc điểm hình thức để nhận biết câu nghi vấn?
2. Kết luận
Đặc điểm hình thức:
+ Có những từ nghi vấn
+ Kết thúc bằng dấu chám hỏi
Chức năng:
Có chức năng chính là dùng để hỏi
Câu nghi vấn có chức năng gì?
Câu nghi vấn
I.D?c di?m hỡnh th?c
v� ch?c nang chớnh
1. Xét ví dụ
2. Kết luận
2. Kết luận
* Lưu ý: chức năng chính của câu nghi vấn là dùng để hỏi nhưng trong một số trường hợp câu nghi vấn còn có những chức năng khác như: cầu khiến, khẳng định, phủ định…
Ví dụ:
“ Trong khoảng trăm năm cần có tớ,
Sau này muôn thuở, há không ai?”
“ Đến lượt bố tôi ngây người ra như không tin vào mắt mình.
- Con gái tôi vẽ đây ư? Chả lẽ lại đúng là nó, cái con Mèo hay lục lọi ấy!”
Câu nghi vấn
I.D?c di?m hỡnh th?c
v� ch?c nang chớnh
1. Xét ví dụ
2. Kết luận
II. Luyện tập
Bài tập 1 (SGK,T11, 12): Câu nghi vấn trong các đoạn trích và đặc điểm nhận biết là:
a, Chị khất tiền sưu đến chiều mai phải không?
b, Tại sao con người lại phải khiêm tốn như thế?
c, - Văn là gì?
- Chương là gì?
d, - Chú mình muốn cùng tớ đùa vui không?
- Đùa trò gì?
- Hừ…hừ…cái gì thế?
- Chị Cốc béo xù đứng trước cửa nhà ta ấy hả?
1. Bài tập 1
Câu nghi vấn
I.D?c di?m hỡnh th?c
v� ch?c nang chớnh
1. Xét ví dụ
2. Kết luận
II. Luyện tập
Bài tập 1 (SGK,T11, 12): Câu nghi vấn trong các đoạn trích và đặc điểm nhận biết là:
a, Chị khất tiền sưu đến chiều mai phải không?
b, Tại sao con người lại phải khiêm tốn như thế?
c, - Văn là gì?
- Chương là gì?
d, - Chú mình muốn cùng tớ đùa vui không?
- Đùa trò gì?
- Hừ…hừ…cái gì thế?
- Chị Cốc béo xù đứng trước cửa nhà ta ấy hả?
1. Bài tập 1
Câu nghi vấn
I.D?c di?m hỡnh th?c
v� ch?c nang chớnh
1. Xét ví dụ
2. Kết luận
II. Luyện tập
Bài tập 2 (SGK,T12):
1. Bài tập 1
2. Bài tập 2
a, Mình đọc hay tôi đọc?

b, Em được thì cho anh xin
Hay là em để làm tin trong nhà?

c, Hay tại sự sung sướng bỗng được trông nhìn và ôm ấp cái hình hài máu mủ của mình mà mẹ tôi lại tươi đẹp như thuở còn sung túc?
- Không thể thay thế từ “hay” bằng từ “hoặc” vì nếu thay thế thì câu sẽ sai ngữ pháp hoặc biến thành một kiểu câu khác và có ý nghĩa khắc hẳn.
Câu nghi vấn
I.D?c di?m hỡnh th?c
v� ch?c nang chớnh
1. Xét ví dụ
2. Kết luận
II. Luyện tập
Bài tập 4 (SGK,T13):
1. Bài tập 1
2. Bài tập 2
3. Bài tập 4
Anh có khỏe không?
Anh đã khỏe chưa?
- Hình thức: câu nghi vấn sử dụng cặp từ có…không
- Hình thức: câu nghi vấn sử dụng cặp từ đã…chưa
- Ý nghĩa: hỏi thăm sức khỏe thời điểm hiện tại, không biết tình trạng sức khỏe trước đó của người được hỏi
- Ý nghĩa: hỏi thăm sức khỏe thời điểm hiện tại, người hỏi biết rõ trước đó tình trạng sức khỏe của người được hỏi không tốt
Câu nghi vấn
I.D?c di?m hỡnh th?c
v� ch?c nang chớnh
1. Xét ví dụ
2. Kết luận
II. Luyện tập
Bài tập 5 (SGK,T13):
1. Bài tập 1
2. Bài tập 2
3. Bài tập 4
Bao giờ anh đi Hà Nội?
Anh đi Hà Nội bao giờ?
- Hình thức: từ nghi vấn “bao giờ” đứng ở đầu câu
- Hình thức: từ nghi vấn “bao giờ” đứng ở cuối câu
- Ý nghĩa: hỏi về thời điểm sẽ thực hiện hành động “đi”
- Ý nghĩa: hỏi về thời gian đã thực hiện hành động “đi”
4. Bài tập 5
Củng cố dặn dò
Học bài cũ
Chuẩn bị bài Câu cầu khiến