Bài 20. Các thành phần biệt lập (tiếp theo)

Tiết 103
Các thành phần biệt lập (tiếp theo )



Ví dụ 1:
a, - Này, bác có biết mấy hôm nay súng nó bắn ở đâu mà nghe rát thế không?


b, - Các ông các bà ở đâu ta lên đấy ạ ?
Ông Hai đặt bát nước xuống chõng hỏi. Một người đàn bà mau miệng trả lời:
- Thưa ông, chúng cháu ở Gia Lâm lên đấy ạ.


gọi
đáp
- Kh«ng tham gia diÔn ®¹t nghÜa cña c©u
- Tham gia trong c©u ®Ó t¹o lËp cuéc tho¹i vµ duy tr× cuéc tho¹i
Thµnh phÇn gäi - ®¸p


Ví dụ 2 :
a, Lúc đi, đứa con gái đầu lòng của anh - và cũng là đứa con duy nhất của anh, chưa đầy một tuổi.
( Nguyễn Quang Sáng )
b, Lão không hiểu tôi, tôi nghĩ vậy, và tôi càng buồn lắm.
( Nam Cao )



Không tham gia diễn đạt nghĩa của câu
Để bổ sung thêm một số chi tiết cho nội dung
Thành phần chú thích

Ví dụ 3:
Cô bé nhà bên ( có ai ngờ )
Cũng vào du kích
Hôm gặp tôi vẫn cười khúc khích
Mắt đen tròn ( thương thương quá đi thôi )



Ví dụ 3:
Cô bé nhà bên ( có ai ngờ )
Cũng vào du kích
Hôm gặp tôi vẫn cười khúc khích
Mắt đen tròn ( thương thương quá đi thôi )


Thái độ ngạc nhiên của người nói
Sự xúc động của người nói


Bài tập 1: Tìm thành phần gọi đáp và cho biết từ nào được dùng để gọi, từ nào được dùng để đáp. Nói rõ mối quan hệ giữa người gọi người đáp.
a, - Này, bảo bác ấy có trốn đi đâu thì trốn. Chứ cứ nằm đấy, chốc nữa họ vào thúc sưu, không có, họ lại đánh trói thì khổ. Người ốm rề rề như thế, nếu lại phải một trận đòn, nuôi mấy tháng cho hoàn hồn.
- Vâng, cháu cũng nghĩ như cụ. Nhưng để cháo nguội, cháu cho nhà cháu ăn lấy vài húp cái đã. Nhịn suông từ sáng hôm qua tới giờ còn gì.
( Nam Cao )
b, Huế ơi, quê mẹ của ta ơi
( Tố Hữu )
c, Con đã về đây, ơi mẹ Tơm.
( Tố Hữu )


Bài tập 1: Tìm thành phần gọi đáp và cho biết từ nào được dùng để gọi, từ nào được dùng để đáp. Nói rõ mối quan hệ giữa người gọi người đáp.
a, - Này, bảo bác ấy có trốn đi đâu thì trốn. Chứ cứ nằm đấy, chốc

nữa họ vào thúc sưu, không có, họ lại đánh trói thì khổ. Người ốm rề rề như thế, nếu lại phải một trận đòn, nuôi mấy tháng cho hoàn hồn.
- Vâng, cháu cũng nghĩ như cụ. Nhưng để cháo nguội, cháu cho

nhà cháu ăn lấy vài húp cái đã. Nhịn suông từ sáng hôm qua tới giờ còn gì.
( Nam Cao )
b, Huế ơi, quê mẹ của ta ơi
( Tố Hữu )
c, Con đã về đây, ơi mẹ Tơm.

( Tố Hữu )

gọi
đáp
gọi
Gọi
Bài 2: Tìm thành phần phụ chú trong các đoạn trích sau và cho biết chúng bổ sung điều gì?
a, Chúng tôi, mọi người, - kể cả anh, đều tưởng con bé sẽ đứng yên đó thôi.
b, Giáo dục tức là giải phóng. Nó mở ra cánh cửa dẫn đến hoà bình, công bằng và công lí. Những người nắm giữ chìa khoá của cánh cửa này - các thày, cô giáo, các bậc cha mẹ, đặc biệt là những người mẹ - gánh một trách nhiệm vô cùng quan trọng, bởi vì cái thế giới mà chúng ta để lại cho các thé hệ mai sau sẽ tuỳ thuộc vào những trẻ em mà chúng ta để lại cho các thế hệ mai sau sẽ tuỳ thuộc vào những trẻ em mà chúng ta để lại cho thế giới ấy.
c, Bước vào thế kỉ mới, muốn "sánh vai cùng các cường quốc năm châu" thì chúng ta sẽ phải lấp đầy hành trang bằng những điểm mạnh, vứt bỏ những điểm yếu. Muốn vậy thì khâu đầu tiên, có ý nghĩa quyết định là hãy làm cho lớp trẻ- những người chủ thực sự của đất nước trong thế kỉ tới - nhận ra điều đó, quen dần với những thói quen tốt đẹp ngay từ những việc nhỏ nhất.

Bài 2: Tìm thành phần phụ chú trong các đoạn trích sau và cho biết chúng bổ sung điều gì?
a, Chúng tôi, mọi người, - kể cả anh, đều tưởng con bé sẽ đứng yên đó thôi.
b, Giáo dục tức là giải phóng. Nó mở ra cánh cửa dẫn đến hoà bình, công bằng và công lí. Những người nắm giữ chìa khoá của cánh cửa này - các thày, cô giáo, các bậc cha mẹ, đặc biệt là những người mẹ - gánh một trách nhiệm vô cùng quan trọng, bởi vì cái thế giới mà chúng ta để lại cho các thé hệ mai sau sẽ tuỳ thuộc vào những trẻ em mà chúng ta để lại cho các thế hệ mai sau sẽ tuỳ thuộc vào những trẻ em mà chúng ta để lại cho thế giới ấy.
c, Bước vào thế kỉ mới, muốn "sánh vai cùng các cường quốc năm châu" thì chúng ta sẽ phải lấp đầy hành trang bằng những điểm mạnh, vứt bỏ những điểm yếu. Muốn vậy thì khâu đầu tiên, có ý nghĩa quyết định là hãy làm cho lớp trẻ- những người chủ thực sự của đất nước trong thế kỉ tới - nhận ra điều đó, quen dần với những thói quen tốt đẹp ngay từ những việc nhỏ nhất.





Bµi 3: §iÒn thµnh phÇn gäi ®¸p vµ phô chó vµo chç trèng.
a, ... con ®ang lµm g× thÕ ?
b, TruyÖn KiÒu, ... ,®· ®­îc dÞch ra nhiÒu thø tiÕng.
c, ChiÒu nay, ®óng 14 giê c¶ líp tËp trung ë s©n tr­êng ®Ó ®i d· ngo¹i - ....
d, - T¹i sao em kh«ng lµm bµi ?
- ... , em bÞ mÖt ¹ !


Bµi 3: §iÒn thµnh phÇn gäi ®¸p vµ phô chó vµo chç trèng.
a, Liªn ¬i, con ®ang lµm g× thÕ ?
b, TruyÖn KiÒu, t¸c phÈm næi tiÕng cña NguyÔn Du ,®· ®­îc dÞch ra nhiÒu thø tiÕng.
c, ChiÒu nay, ®óng 14 giê c¶ líp tËp trung ë s©n tr­êng ®Ó ®i d· ngo¹i –- B¹n líp tr­ëng nãi
d, - T¹i sao em kh«ng lµm bµi ?
- Th­a c«, em bÞ mÖt ¹ !


Bài 4: Viết một đoạn hội thoại ngắn khoảng 4 - 5 lời thoại trong đó có sử dụng thành phần biệt lập ( thành phần gọi - đáp )