Bài 20. Các thành phần biệt lập (tiếp theo)

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ VỀ DỰ HỘI GIẢNG!
Đơn vị: Nguyễn Trọng Kỷ
Giáo viên: Lê Thị Ánh Châu
Tiết 103:
CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (tt)
Tiết 103: CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (tt)
I) Bài học:
Xét các ví dụ sau: a) Này, các bác có biết mấy hôm nay súng nó bắn ở đâu mà nghe rát thế không? b) Các ông,các bà ở đâu ta lên đấy ạ? Ông Hai đặt bát nước xuống chõng hỏi. Một người đàn bà mau miệng trả lời: - Thưa ông , chúng cháu ở Gia Lâm lên đấy ạ .
1) Thành phần gọi đáp:
Ví dụ (sgk/ 31 )
a) Này -> gọi
b) Thưa ông -> đáp
- Những từ: này, vâng , thưa ông, bạn ơi…… không tham gia diễn đạt nghĩa sự việc trong câu
=> Thành phần biệt lập có tên gọi: thành phần gọi đáp.
->Mở đầu cuộc thoại
->Duy trì cuộc thoại
Thảo luận:
Hãy quan sát bức tranh sau và viết một đoạn hội thoại có sử dụng thành phần gọi- đáp
Anh ơi! Làm ơn chỉ giúp em đường đến bưu điện đi ạ .
Được, cô cứ đi thẳng rồi rẽ trái.
Vâng, cảm ơn anh!
I) Bài học: 1) Thành phần gọi đáp: 2) Thành phần phụ chú:
Ví dụ:
Xét các ví dụ: a) Lúc đi, đứa con gái đầu lòng của anh – và cũng là đúa con duy nhất của anh - chưa đầy một tuổi.






c) Cô bé nhà bên (có ai ngờ ) cũng vào du kích.
Tiết 103: CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (tt)
a) Và cũng là đứa con duy nhất của anh ->chú thích cho vế “đứa con gái đầu lòng”
b) Tôi nghĩ vậy-> chú thích cho cụm C-V (1) và là lý do cho cụm C-V(3)-> cảm nhận của tác giả.
c) ( Có ai ngờ ) -> nêu lên thái độ cảu người nói trước sự việc.
=> Chú thích cho cụm từ: đứa con gái đầu lòng
b) Lão không hiểu tôi , tôi nghĩ vậy , và tôi càng buồn lắm.
=> Nêu lên thái độ của người viết trước việc cô bé hàng xóm cũng vào du kích.
=> chú thích cho: “Lão không hiểu tôi” và là lý do để : “ tôi càng buồn lắm”.
d) Sa pa -> chú thích cho: “ một thị trấn nhỏ ở Lào Cai luôn chìm trong sương mù”.
Xét các ví dụ: a) Lúc đi, đứa con gái đầu lòng của anh – và cũng là đứa con duy nhất của anh - chưa đầy một tuổi.
b) Lão không hiểu tôi , tôi nghĩ vậy , và tôi càng buồn lắm.
c) Cô bé nhà bên (có ai ngờ ) cũng vào du kích.
d) Truyện viết về một thị trấn nhỏ ở Lào Cai luôn chìm trong sương mù : Sa pa
=> Chú thích cho : một thị trấn nhỏ ở Lào Cai luôn chìm trong sương mù
=> Thành phần được dùng bổ sung một số chi tiết cho nội dung của câu -> thành phần phụ chú .
3) Ghi nhớ: ( SGK/ 32)
Tiết 103: CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP
I) Bài học: 1) Thành phần gọi đáp: 2) Thành phần phụ chú: 3) Ghi nhớ: ( SGK / 32)
II) Luyện tập:
Bài tâp 1: ( SGK/ 32) Xác định thành phần gọi đáp :
( tt)
- Này -> để gọi
- Vâng -> để đáp

=>Quan hệ trên dưới.
Bài tập 2: (SGK/32) Tìm thành phần gọi đáp :
- Bầu ơi -> gọi
Bầu, bí: cách nói ẩn dụ chỉ những người có nòi giống, điều kiện, hoàn cảnh khác nhau nhưng cùng chung một dân tộc, đất nước => hướng đến nhiều người.
Bài tập 3+4: (SGK/33) Tìm thành phần phụ chú và cho biết tác dụng của nó:
a) Kể cả anh => giải thích thêm cho chủ ngữ: “mọi người.”
b) Các thầy, cô giáo, các bậc cha mẹ, đặc biệt là những người mẹ => bổ sung cho chủ ngữ: “ những người nắm giữ chìa khóa ……”
c) Những người chủ thực sự của đất nước trong thế kỷ tới => giải thích thêm cho : “ lớp trẻ” .
d) Có ai ngờ ; thương thương quá đi thôi => thể hiện thái độ của người nói trước sự việc, sự vật.
Bài tập 5: (SGK/33)
Thảo luận nhóm: Viết một đoạn văn ngắn trình bày suy nghĩ của em về việc : “thanh niên chuẩn bị hành trang vào thế kỷ mới” trong đó có sử dụng thành phần phụ chú?
Bài tập củng cố:
Hãy điền từ hợp lý vào dấu … để hoàn thành các khái niệm sau:
a)…………………………….. là thành phần biệt lập, được dùng để thể hiệncách nhìn của người nói đối với sự việc được nói đến trong câu.
b)……………………….. ……….. là thành phần biệt lập được dùng để bộc lộ tâm lí của người nói (vui, buồn, mừng, giận…)
c)………………………………… là thành phần biệt lập được dùng để tạo lập hoặc để duy trì quan hệ giao tiếp.
d)…………………………………. là thành phần biệt lập được dùng để bổ sung một số chi tiết cho nội dung chính của câu.
Thành phần tình thái
Thành phần cảm thán
Thành phần gọi- đáp
Thành phần phụ chú
Hướng dẫn chuẩn bị bài:
- Hoàn thành các bài tập, làm lại bài tập 5
- Học thuộc ghi nhớ.
- Nắm lại cách làm bài nghị luận các vấn đề xã hội để làm bài viết số 5: Nghị luận xã hội.
CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ ĐÃ VỀ DỰ HỘI GIẢNG.
CHÚC CÁC EM HỌC TỐT