Bài 20. Các thành phần biệt lập (tiếp theo)

Giáo án Tiếng việt
GIÁO VIÊN : Nguyễn Thị Thu Trang
Kiểm tra bài cũ
1/ Thế nào là thành phần tình thái? Cho ví dụ
2/ Thế nào là thành phần cảm thán ? Cho ví dụ
3 / Tại sao gọi thành phần tình thái và thành phần
cảm thán là thành phần biệt lập của câu?
Tiết :104
các thành phần biệt lập (tt)
CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (tt)
Ví dụ 1 :
a/ -Này, bác có biết mấy hôm nay súng nó bắn ở đâu mà nghe rát
thế không ?
b/ -Các ông , các bà ở đâu ta lên đấy ạ ?
Ông Hai đặt bát nước xuống chõng hỏi . Một người đàn bà mau
miệng trả lời:
- Thưa ông ,chúng cháu ở Gia Lâm lên đấy ạ.

dùng để gọi
dùng để đáp
Tạo lập cuộc thoại, mở đầu cho sự giao tiếp
duy trì cuộc thoại
I/ Thành phần gọi-đáp
a / Lúc đi ,đứa con gái đầu lòng của anh – và cũng là đứa con duy nhất
của anh , chưa đầy một tuổi

(Nguyễn Quang Sáng, Chiếc lược ngà)

b/ Lão không hiểu tôi , tôi nghĩ vậy , và tôi càng buồn lắm

(Nam Cao, Lão Hạc)

CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (tt)
I/ Thành phần gọi -đáp
II/ Thành phần phụ chú
Chú thích
Giải thích
Ví dụ :
C�C TH�NH PH?N BI?T L?P ( ti?p theo)


III/ Luyện tập
1/ Tìm thành phần gọi – đáp trong đoạn trích sau đây và cho biết từ nào dùng để gọi, từ nào được dùng để đáp. Quan hệ giữa người gọi và người đáp là quan hệ gì ?
, bảo bác ấy trốn đi đâu thì trốn . Chứ cứ nằm đấy, chốc nữa họ vào thúc sưu, không có , họ lại đánh trói thì khổ. Người ốm rề rề như thế , nếu lại phải một trận đòn , nuôi mấy tháng cho hoàn hồn .
, cháu cũng đã nghĩ như cụ . Nhưng để cháo nguội, cháu cho nhà cháu ăn lấy vài húp cái đã . Nhịn suông từ sáng hôm qua tới giờ còn gì .

(Ngô Tất Tố , Tắt đèn )
Này
Vâng
N�y : dựng d? g?i
Võng : dựng d? dỏp
? Quan h? trờn - du?i
C�C TH�NH PH?N BI?T L?P ( ti?p theo)


2/ Tìm thành phần gọi – đáp trong câu ca dao sau và cho biết lời gọi –đáp đó hướng đến ai
thương lấy bí cùng
Tuy rằng khác giống nhưng chung một giàn .

B?u oi
? Hu?ng d?n chung ( khụng hu?ng d?n riờng ai)
C�C TH�NH PH?N BI?T L?P ( ti?p theo)


3,4 / Tìm thành phần phụ chú trong các đoạn trích sau và cho biết chúng bổ sung điều gì ?Liên quan đến những từ ngữ nào?
Thảo luận nhóm :2 phút
Nhóm 1:
Cõu a
Nhóm 2:
Cõu b
Nhóm 3:
Cõu c
Nhóm 4:
Cõu d
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
55
60
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
50
55
60
C�C TH�NH PH?N BI?T L?P ( ti?p theo)


3,4 / Tìm thành phần phụ chú trong các đoạn trích sau và cho biết chúng bổ sung điều gì ?Liên quan đến những từ ngữ nào?
a/ Chúng tôi , , đều tưởng con bé sẽ đứng yên đó thôi.
k? c? anh
(Nguyễn Quang Sáng , Chiếc lược ngà )
b/ Giáo dục tức là giải phóng. Nó mở ra cánh cửa dẫn đến hòa bình , công bằng và công lí . -

- gánh một trách nhiệm vô cùng quan trọng, bởi vì cái thế giới mà chúng ta để lại cho các thế hệ mai sau sẽ tùy thuộc vào những trẻ em mà chúng ta để lại cho thế giới ấy.
các thầy, cô giáo, các bậc cha mẹ, đặc biệt
là những người mẹ
(Phê-đê-ri-cô May-o, Giáo dục- chìa khóa của tương lai )
m?i ngu?i -
Những người nắm giữ chìa khóa
của cánh cửa này -
a. Gi?i thớch c?m danh t? : m?i ngu?i
b.Gi?i thớch c?m danh t? : Nh?ng ngu?i n?m gi? chỡa khúa c?a cỏnh c?a n�y
C�C TH�NH PH?N BI?T L?P ( ti?p theo)


3,4 / Tìm thành phần phụ chú trong các đoạn trích sau và cho biết chúng bổ sung điều gì ? Liên quan đến những từ ngữ nào?
c/ Bước vào thế kỉ mới, muốn “sánh vai cùng các cường quốc năm châu” thì chúng ta phải lấp đầy hành trang bằng những điểm mạnh , vứt bỏ những điểm yếu. Muốn vậy thì khâu đầu tiên , có ý nghĩa quyết định là hãy làm cho
- nhận ra điều đó quen dần với những thói quen tốt đẹp ngay từ những việc nhỏ nhất .
thực sự của đất nước trong thế kỉ tới
lớp trẻ -
những người chủ
d/ Cô bé nhà bên
Cũng vào du kích
Hôm gặp tôi vẫn cười khúc khích
Mắt đen tròn
(có ai ngờ)
(thương thương quá đi thôi )
c. Gi?i thớch c?m danh t? : L?p tr?
d. Gi?i thớch thỏi d? c?a ngu?i núi : ng?c nhiờn tru?c vi?c cụ gỏi tham gia du kớch, xỳc d?ng tru?c n? cu?i h?n nhiờn v� dụi m?t den c?a cụ gỏi
Câu 1 : Thành phần goị- đáp có chức năng gì
trong câu ?
Để bày tỏ thái độ
Bổ sung chi tiết cho nội dung chính của câu
Sai
Sai.
Nêu đề tài được nói đến trong câu
Không đúng.
Tạo lập hoặc duy trì quan hệ giao tiếp
Đúng rồi !
BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM
Câu 2 : Nhận định nào không đúng về
thành phần phụ chú ?
Dùng để giải thích cho từ ngữ khác
Dùng để giải thích xuất xứ cho những từ ngữ khác
Dùng để bổ sung nguyên nhân, sự việc nêu trong câu
Dùng để bày tỏ thái độ của người nói
Sai rồi
Không đúng
Sai
Đúng rồi
A.
B.
C.
D.
Câu 3 : Thành phần biệt lập là thành phần
như thế nào ?
Là thành phần rất quan trọng trong câu
Không thể thiếu trong câu
Không có quan hệ gì với các thành phần khác trong câu
Không tham gia vào việc diễn đạt
nghĩa sự việc của câu
Sai rồi
Không đúng
Sai
Đúng rồi
D.
B.
C.
A.
C�C TH�NH PH?N BI?T L?P ( ti?p theo)


C�C TH�NH PH?N BI?T L?P



Thành phần tình thái
Thành phần cảm thán
Thành phần gọi - đáp
Thành phần phụ chú
Thể hiện cách nhìn của người nói đối với sự việc đến trong câu
Bộc lộ tâm lí
của người nói
Tạo lập hoặc
duy trì quan
hệ giao tiếp
Bổ sung một số
chi tiết cho nội
dung chính của
câu
Giao việc về nhà
Học bài , tìm thêm ví dụ về các thành phần biệt lập trong các tác phẩm đã học

Hoàn thành bài tập 5

Chuẩn bị bài viết số 5(Nghị luận xã hội)

TIẾT HỌC KẾT THÚC
chúc các em chăm ngoan ,học giỏi