Bài 20. Các thành phần biệt lập (tiếp theo)

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ
ĐẾN DỰ GIỜ LỚP 9A2
Giáo viên: TRƯƠNG THỊ XUÂN LAN
KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Thành phần biệt lập là gì?
2. Thaønh phaàn tình thaùi ñöôïc duøng ñeå laøm gì trong caâu?
Cho ví duï?
3. Thaønh phaàn caûm thaùn ñöôïc duøng ñeå laøm gì trong caâu? Cho ví duï?
Tiết 112 - Tiếng Việt:
CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (Tiếp theo)
I. Thành phần gọi - đáp
- Này, bác có biết mấy hôm nay súng nó bắn ở đâu mà nghe rát thế không?

- Các ông, các bà ở đâu ta lên đấy ạ?
Ông Hai đặt bát nước xuống chõng hỏi. Một người đàn bà mau miệng trả lời:
- Thưa ông, chúng cháu ở Gia Lâm lên đấy ạ.

( Này -> gọi
(Thưa ông -> đáp
-> tạo lập cuộc thoại )
-> duy trì cuộc thoại)
Là thành phần biệt lập,
dùng để tạo lập hoặc để duy trì quan hệ giao tiếp.
Có sử dụng những từ ngữ
dùng để gọi – đáp.
Tiết 112 - Tiếng Việt:
CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (Tiếp theo)
I. Thành phần gọi - đáp
II. Thành phần phụ chú
a) Lúc đi, đứa con gái đầu lòng của anh - và cũng là đứa con duy nhất của anh, chưa đầy một tuổi.
(Nguyễn Quang Sáng, Chiếc lược ngà)
b) Lão không hiểu tôi, tôi nghĩ vậy, và tôi càng buồn lắm.
(Nam Cao, Lão Hạc)
- Là thành phần biệt lập,
Tiết 112 - Tiếng Việt:
CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (Tiếp theo)
I. Thành phần gọi - đáp
II. Thành phần phụ chú
a) Lúc đi, đứa con gái đầu lòng của anh - và cũng là đứa con duy nhất của anh, chưa đầy một tuổi.
b) Lão không hiểu tôi, tôi nghĩ vậy, và tôi càng buồn lắm.
- Là thành phần biệt lập,
-> Chú thích cho cụm từ :đứa con gái đầu lòng.
-> Chú thích cho cụm từ : lão không hiểu tôi và là lí do để tôi càng buồn lắm.
dùng để bổ sung một số chi tiết cho nội dung chính của câu.
Tiết 112 - Tiếng Việt:
CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (Tiếp theo)
I. Thành phần gọi - đáp
II. Thành phần phụ chú
a) Lúc đi, đứa con gái đầu lòng của anh - và cũng là đứa con duy nhất của anh, chưa đầy một tuổi.
b) Lão không hiểu tôi, tôi nghĩ vậy, và tôi càng buồn lắm.
- Là thành phần biệt lập,
dùng để bổ sung một số chi tiết cho nội dung chính của câu.
e) Truyện viết về một thị trấn nhỏ ở Lào Cai luôn chìm trong sương mù : Sa Pa.
c) Nguyễn Du (1765 - 1820) tên chữ là Tố Như, hiệu là Thanh Hiên.
d) Nguyễn Du - tác giả Truyện Kiều - đại thi hào dân tộc.
Tiết 112 - Tiếng Việt:
CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (Tiếp theo)
I. Thành phần gọi - đáp
II. Thành phần phụ chú
a) Lúc đi, đứa con gái đầu lòng của anh - và cũng là đứa con duy nhất của anh, chưa đầy một tuổi.
b) Lão không hiểu tôi, tôi nghĩ vậy, và tôi càng buồn lắm.
- Là thành phần biệt lập,
dùng để bổ sung một số chi tiết cho nội dung chính của câu.
e) Truyện viết về một thị trấn nhỏ ở Lào Cai luôn chìm trong sương mù : Sa Pa.
c) Nguyễn Du (1765 - 1820) tên chữ là Tố Như, hiệu là Thanh Hiên.
d) Nguyễn Du - tác giả Truyện Kiều - đại thi hào dân tộc.
Tiết 112 - Tiếng Việt:
CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (Tiếp theo)
I. Thành phần gọi - đáp
II. Thành phần phụ chú
a) Lúc đi, đứa con gái đầu lòng của anh - và cũng là đứa con duy nhất của anh, chưa đầy một tuổi.
b) Lão không hiểu tôi, tôi nghĩ vậy, và tôi càng buồn lắm.
- Là thành phần biệt lập,
dùng để bổ sung một số chi tiết cho nội dung chính của câu.
e) Truyện viết về một thị trấn nhỏ ở Lào Cai luôn chìm trong sương mù : Sa Pa.
c) Nguyễn Du (1765 - 1820) tên chữ là Tố Như, hiệu là Thanh Hiên.
d) Nguyễn Du - tác giả Truyện Kiều - đại thi hào dân tộc.
- Khi viết:

+ Đặt giữa một dấu gạch ngang với một dấu phẩy.
+ Đặt giữa hai dấu phẩy.
+ Đặt giữa hai dấu ngoặc đơn.
+ Đặt giữa hai dấu gạch ngang.
+ Đặt sau dấu hai chấm.
Tiết 112 - Tiếng Việt:
CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (Tiếp theo)
I. Thành phần gọi - đáp
II. Thành phần phụ chú
III. Luyện tập
1. Tìm thành phần gọi - đáp và phân tích.
Này, bảo bác ấy có trốn đi đâu thì trốn. Chứ cứ nằm đấy, chốc nữa họ vào thúc sưu, không có, họ lại đánh trói thì khổ. Người ốm rề rề như thế, nếu lại phải một trận đòn, nuôi mấy tháng cho hoàn hồn.
Vâng, cháu cũng đã nghĩ như cụ. Nhưng để cháo nguội, cháu cho nhà cháu ăn lấy vài húp cái đã. Nhịn suông từ sáng hôm qua tới giờ còn gì.
(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)
Tiết 112 - Tiếng Việt:
CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (Tiếp theo)
I. Thành phần gọi - đáp
II. Thành phần phụ chú
III. Luyện tập
1. Tìm thành phần gọi - đáp và phân tích.
Này, bảo bác ấy có trốn đi đâu thì trốn. Chứ cứ nằm đấy, chốc nữa họ vào thúc sưu, không có, họ lại đánh trói thì khổ. Người ốm rề rề như thế, nếu lại phải một trận đòn, nuôi mấy tháng cho hoàn hồn.
Vâng, cháu cũng đã nghĩ như cụ. Nhưng để cháo nguội, cháu cho nhà cháu ăn lấy vài húp cái đã. Nhịn suông từ sáng hôm qua tới giờ còn gì.
(Ngô Tất Tố, Tắt đèn)
- Này -> gọi
- Vâng -> đáp
Quan hệ trên - dưới.
Tiết 112 - Tiếng Việt:
CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (Tiếp theo)
I. Thành phần gọi - đáp
II. Thành phần phụ chú
III. Luyện tập
1. Tìm thành phần gọi - đáp và phân tích.
- Này -> gọi
- Vâng -> đáp
Quan hệ trên - dưới.
2. Thành phần gọi - đáp:
Bầu ơi thương lấy bí cùng,
Tuy rằng khác giống, nhưng chung một giàn.
Tiết 112 - Tiếng Việt:
CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (Tiếp theo)
I. Thành phần gọi - đáp
II. Thành phần phụ chú
III. Luyện tập
1. Tìm thành phần gọi -đáp và phân tích.
- Này -> gọi
- Vâng -> đáp
Quan hệ trên - dưới.
2. Thành phần gọi - đáp:
Bầu ơi thương lấy bí cùng,
Tuy rằng khác giống, nhưng chung một giàn.
"Bầu ơi": đây là lời gọi chung chung không hướng đến riêng ai.
3. Tìm thành phần phụ chú và giải thích.
d) Cô bé nhà bên (có ai ngờ)
Cũng vào du kích
Hôm gặp lại tôi vẫn cười khúc khích
Mắt đen tròn (thương thương quá đi thôi).


a) Chúng tôi, mọi người - kể cả anh, đều tưởng con bé sẽ đứng yên đó thôi.

b) Giáo dục tức là giải phóng. Nó mở ra cánh cửa dẫn đến hoà bình, công bằng và công lí. Những người nắm giữ chìa khoá của cánh cửa này - các thầy, cô giáo, các bậc cha mẹ, đặc biệt là những người mẹ - gánh một trách nhiệm vô cùng quan trọng, bởi vì cái thế giới mà chúng ta để lại cho các thế hệ mai sau sẽ tuỳ thuộc vào những trẻ em mà chúng ta để lại cho thế giới ấy.
c) Bước vào thế kỉ mới, muốn sánh vai với các cường quốc năm châu thì chúng ta sẽ phải lấp đầy hành trang bằng những điểm mạnh, vứt bỏ những điểm yếu. Muốn vậy thì khâu đầu tiên, có ý nghĩa quyết định là hãy làm cho lớp trẻ - những người chủ thực sự của đất nước trong thế kỉ tới - nhận ra điều đó, quen dần với những thói quen tốt đẹp ngay từ những việc nhỏ nhất.
Tiết 112 - Tiếng Việt:
CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (Tiếp theo)
I. Thành phần gọi - đáp
II. Thành phần phụ chú
III. Luyện tập
3. Tìm thành phần phụ chú và giải thích.
a) Chúng tôi, mọi người - kể cả anh, đều tưởng con bé sẽ đứng yên đó thôi.

a) Kể cả anh giải thích thêm mọi người.
a) Chúng tôi, mọi người - kể cả anh, đều tưởng con bé sẽ đứng yên đó thôi.

26/01/11
Tiết 112 - Tiếng Việt:
CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (Tiếp theo)
I. Thành phần gọi - đáp
II. Thành phần phụ chú
III. Luyện tập
3. Tìm thành phần phụ chú và giải thích.
a) Kể cả anh giải thích thêm mọi người.
b) Giáo dục tức là giải phóng. Nó mở ra cánh cửa dẫn đến hoà bình, công bằng và công lí. Những người nắm giữ chìa khoá của cánh cử�a này - các thầy, cô giáo, các bậc cha mẹ, đặc biệt là những người mẹ - gánh một trách nhiệm vô cùng quan trọng, bởi vì cái thế giới mà chúng ta để lại cho các thế hệ mai sau sẽ tuỳ thuộc vào những trẻ em mà chúng ta để lại cho thế giới ấy.
Tiết 112 - Tiếng Việt:
CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (Tiếp theo)
I. Thành phần gọi - đáp
II. Thành phần phụ chú
III. Luyện tập
3. Tìm thành phần phụ chú và giải thích.
a) Kể cả anh giải thích thêm mọi người.
b) Giáo dục tức là giải phóng. Nó mở ra cánh cửa dẫn đến hoà bình, công bằng và công lí. Những người nắm giữ chìa khoá của cánh cửa này - các thầy, cô giáo, các bậc cha mẹ, đặc biệt là những người mẹ - gánh một trách nhiệm vô cùng quan trọng, bởi vì cái thế giới mà chúng ta để lại cho các thế hệ mai sau sẽ tuỳ thuộc vào những trẻ em mà chúng ta để lại cho thế giới ấy.
b) Các thầy, cô giáo, các bậc cha mẹ, đặc biệt là những người m? bổ sung cho những người nắm giữ chìa khoá của cánh cửa này.
Tiết 112 - Tiếng Việt:
CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (Tiếp theo)
I. Thành phần gọi - đáp
II. Thành phần phụ chú
III. Luyện tập
3. Tìm thành phần phụ chú và giải thích.
a) Kể cả anh giải thích thêm mọi người.
b) Các thầy, cô giáo, các bậc cha mẹ, đặc biệt là những người me bổ sung cho những người nắm giữ chìa khoá của cánh c?a này.
c) Bước vào thế kỉ mới, muốn sánh vai với các cường quốc năm châu thì chúng ta sẽ phải lấp đầy hành trang bằng những điểm mạnh, vứt bỏ những điểm yếu. Muốn vậy thì khâu đầu tiên, có ý nghĩa quyết định là hãy làm cho lớp trẻ - những người chủ thực sự của đất nước trong thế kỉ tới - nhận ra điều đó, quen dần với những thói quen tốt đẹp ngay từ những việc nhỏ nhất.
Tiết 112 - Tiếng Việt:
CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (Tiếp theo)
I. Thành phần gọi - đáp
II. Thành phần phụ chú
III. Luyện tập
3. Tìm thành phần phụ chú và giải thích.
a) Kể cả anh giải thích thêm mọi người.
b) Các thầy, cô giáo, các bậc cha mẹ, đặc biệt là những người m? bổ sung cho những người nắm giữ chìa khoá của cánh của này.
c) Bước vào thế kỉ mới, muốn sánh vai với các cường quốc năm châu thì chúng ta sẽ phải lấp đầy hành trang bằng những điểm mạnh, vứt bỏ những điểm yếu. Muốn vậy thì khâu đầu tiên, có ý nghĩa quyết định là hãy làm cho lớp trẻ - những người chủ thực sự của đất nước trong thế kỉ tới - nhận ra điều đó, quen dần với những thói quen tốt đẹp ngay từ những việc nhỏ nhất.
c) Những người chủ thực sự của đất nước trong thế kỉ tới giải thích thêm cho lớp trẻ.
Tiết 112 - Tiếng Việt:
CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (Tiếp theo)
I. Thành phần gọi - đáp
II. Thành phần phụ chú
III. Luyện tập
3. Tìm thành phần phụ chú và giải thích.
a) Kể cả anh bổ sung cho mọi người.
b) Các thầy, cô giáo, các bậc cha mẹ, đặc biệt là những người me bổ sung cho những người nắm giữ chìa khoá của cánh của này.
c) Những người chủ thực sự của đất nước trong thế kỉ tới giải thích thêm lớp trẻ.
Cô bé nhà bên (có ai ngờ)
Cũng vào du kích
Hôm gặp tôi vẫn cười khúc khích
Mắt đen tròn (thương thương quá đi thôi).


d)
Tiết 112 - Tiếng Việt:
CÁC THÀNH PHẦN BIỆT LẬP (Tiếp theo)
I. Thành phần gọi - đáp
II. Thành phần phụ chú
III. Luyện tập
3. Tìm thành phần phụ chú và giải thích.
a) Kể cả anh giải thích thêm mọi người.
b) Các thầy, cô giáo, các bậc cha mẹ, đặc biệt là những người me bổ sung cho những người nắm giữ chìa khoá của cánh của này.
c) Những người chủ thực sự của đất nước trong thế kỉ tới giải thích thêm cho lớp trẻ.
Cô bé nhà bên (có ai ngờ)
Cũng vào du kích
Hôm gặp tôi vẫn cười khúc khích
Mắt đen tròn (thương thương quá đi thôi).


d) Nêu lên thái độ ngạc nhiên (có ai ngờ) và xúc động (thương thương quá đi thôi) của người nói.
Bài tập:
Hãy điền từ hợp lý vào dấu … để hoàn thành các khái niệm sau:
a)…………………………….. là thành phần biệt lập, được dùng để thể hiện cách nhìn của người nói đối với sự việc được nói đến trong câu.
b)……………………….. ……….. là thành phần biệt lập được dùng để bộc lộ tâm lí của người nói (vui, buồn, mừng, giận…)
c)………………………………… là thành phần biệt lập được dùng để tạo lập hoặc để duy trì quan hệ giao tiếp.
d)…………………………………. là thành phần biệt lập được dùng để bổ sung một số chi tiết cho nội dung chính của câu.
Thành phần tình thái
Thành phần cảm thán
Thành phần gọi- đáp
Thành phần phụ chú
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Học bài, làm lại các bài tập.
Soạn bài: Liên kết câu và liên kết đoạn văn.
+ Đọc ng? li?u và trả lời các câu hỏi trong phần I SGK trang 42, 43.
+ Xem bài tập SGK trang 43, 44.
Xin chân thành cảm ơn quý thầy cô và tập thể lớp