Bài 20. Các thành phần biệt lập (tiếp theo)

Chia sẻ bởi Nguyễn Thị Thắm | Ngày 07/05/2019 | 34

Chia sẻ tài liệu: Bài 20. Các thành phần biệt lập (tiếp theo) thuộc Ngữ văn 9

Nội dung tài liệu:

TRÂN TRỌNG
CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ GIÁO
Kiểm tra miệng:
Thế nào là thành phần tình thái, thành phần cảm thán? ? ( 4 đ)
2. Đặt một câu trong đó có thánh phần tính thái? ( 4 đ)
3. Bài học hôm nay có những nội dung lớn nào? ( 2 đ)
– Thành phần tình thái: được dùng để thể hiện cách nhìn của
người nói đối với sự việc được nói đến trong câu.
- Thành phần cảm thán: được dùng để bộc lộ tâm lí của người nói
2. HS tự đặt.
3. Gồm hai nội dung lớn: thành phần phụ chú và thành phần gọi đáp
Tiết 103: Các thành phần biệt lập ( TT)
I. Thành phần gọi - đáp
Ví dụ:
a, - Nµy, b¸c cã biÕt mÊy h«m nay sóng nã b¾n ë ®©u mµ nghe r¸t thÕ kh«ng?
b, - C¸c «ng, c¸c bµ ë ®©u ta lªn ®Êy ¹?
¤ng Hai ®Æt b¸t n­íc xuèng châng hái. Mét ng­êi ®µn bµ mau miÖng tr¶ lêi:
- Th­a «ng, chóng ch¸u ë Gia L©m lªn ®Êy ¹.
? Trong những từ in đậm trên đây, từ ngữ
nào được dùng để gọi, từ ngữ nào được
dùng để đáp?
Này: Dùng để gọi.
Thưa ông: Dùng để đáp.
? Những từ ngữ dùng để gọi người khác
hay đáp lời người khác có tham gia diễn
đạt nghĩa sự việc của câu hay không?
Những từ “này, không”không
tham gia vào việc diễn đạt
nghĩa sự việc của câu vì chúng
là các thành phần biệt lập.
Tiết 103: Các thành phần biệt lập ( TT)
I. Thành phần gọi - đáp
Ví dụ:
a, - Nµy, b¸c cã biÕt mÊy h«m nay sóng nã b¾n ë ®©u mµ nghe r¸t thÕ kh«ng?
b, - C¸c «ng, c¸c bµ ë ®©u ta lªn ®Êy ¹?
¤ng Hai ®Æt b¸t n­íc xuèng châng hái. Mét ng­êi ®µn bµ mau miÖng tr¶ lêi:
- Th­a «ng, chóng ch¸u ë Gia L©m lªn ®Êy ¹.
? Trong những từ ngữ in đậm đó, từ ngữ
nào được dùng để tạo lập cuộc thoại, từ
ngữ nào được dùng để duy trì cuộc
thoại đang diễn ra?
Này: Dùng để gọi.
-> T¹o lËp cuéc gäi.
b)Thưa ông: Dùng để đáp.
-> Duy tr× cuéc tho¹i
? Từ ví dụ trên, em hãy cho biết thành
phần gọi- đáp được dùng để làm gì?
Cho ví dụ?
* Ghi nhớ: SGK/32.
Tiết 103: Các thành phần biệt lập ( TT)
Thành phần gọi - đáp
* Ghi nh?: SGK/32.
Áp dụng làm bài tập 1:
Này: Dùng để gọi.
Vâng:Dùng để đáp.
Quan hệ: trên- dưới.
Thân mật: hàng xóm láng
giềng gần gũi, cùng cảnh ngộ.

Bài tập 1: Tìm thành phần gọi- đáp trong
đoạn trích sau đây và cho biết từ nào
được dùng để gọi, từ nào được dùng để
đáp. Quan hệ giữa người gọi và người
đáp là quan hệ gì?( trên- dưới hay ngang
hàng, thân hay sơ)?
- Này, bảo bác ấy có trốn đi đâu thì trốn.
Chứ cứ nằm đấy, chốc nữa họ vào thúc
sưu, không có, họ lại đánh trói thì khổ.
Người ốm rề rề như thế, nếu lại phải
một trận đòn, nuôi mấy tháng cho hoàn
hồn.
- Vâng, cháu cũng đã nghĩ như cụ.
nhưng để cháo nguội, cháu cho nhà cháu
ăn lấy vài húp cái đã. Nhịn suông từ sáng
hôm qua tới giờ còn gì.
Tiết 103: Các thành phần biệt lập ( TT)
I. Thành phần gọi - đáp
II.Thành phần phụ chú
Ví dụ:
a, Lóc ®i, ®øa con g¸i ®Çu lßng cña anh – vµ còng lµ ®øa con duy nhÊt cña anh, ch­a ®Çy mét tuæi.
( NguyÔn Quang S¸ng, ChiÕc l­îc ngµ)
b, L·o kh«ng hiÓu t«i, t«i còng vËy, vµ t«i cµng buån l¾m
( Nam Cao, L·o H¹c)
?Nếu lược bỏ các từ ngữ in đậm, nghĩa
của sự việc trong mỗi câu trên có thay
đổi không? Vì sao?
? Ở câu a, các từ ngừ in đậm được thêm
vào để chú thích cho cụm từ nào?
Tiết 103: Các thành phần biệt lập ( TT)
Ví dụ:
a, Lóc ®i, ®øa con g¸i ®Çu lßng cña anh – vµ còng lµ ®øa con duy nhÊt cña anh, ch­a ®Çy mét tuæi.
( NguyÔn Quang S¸ng, ChiÕc l­îc ngµ)
b, L·o kh«ng hiÓu t«i, t«i nghĩ vËy, vµ t«i cµng buån l¾m
( Nam Cao, L·o H¹c)
I. Thành phần gọi - đáp
II.Thành phần phụ chú
? Trong câu b, cụm chủ vị in đậm chú
thích điều gì?
? Theo em, thành phần phụ chú được
thêm vào câu nhằm mục đích gì?
? Thành phần phụ chú trong ví dụ trên
được ngăn cách với nội dung chính của
câu bởi các dấu câu nào?
Tiết 103: Các thành phần biệt lập ( TT)
I. Thành phần gọi - đáp
II.Thành phần phụ chú
Ví dụ:
a, Lóc ®i, ®øa con g¸i ®Çu lßng cña anh – vµ còng lµ ®øa con duy nhÊt cña anh, ch­a ®Çy mét tuæi.
( NguyÔn Quang S¸ng, ChiÕc l­îc ngµ)
b, L·o kh«ng hiÓu t«i, t«i còng vËy, vµ t«i cµng buån l¾m
( Nam Cao, L·o H¹c)
Được ngăn cách bởi:
Giữa một dấu gạch ngang với dấu phẩy.
Hai dấu phẩy.
Tiết 103: Các thành phần biệt lập ( TT)
I. Thành phần gọi - đáp
II.Thành phần phụ chú
? Xác định thành phần phụ chú
trong hai câu sau và cho biết nó
ngăn cách với thành phần chính
bởi các dấu câu nào?
a)Thế bác tên gì- em bé liền hỏi- để
cháu trả lời chúng nó khi chúng nó
muốn biết tên bác?
b) - Các bạn lớp 9A2 chuẩn bị đầy
đủ dụng cụ học tập( sách, bút,
thước…) để giáo viên chủ nhiệm
kiểm tra.
Được ngăn cách bởi:
Hai dấu gạch ngang.
Hai dấu ngoặc đơn.
? Vậy thành phần phụ chú thường được
đặt giữa những dấu câu nào?
* Ghi nhớ: SGK/32
Tiết 103: Các thành phần biệt lập ( TT)
I. Thành phần gọi - đáp
II.Thành phần phụ chú
Ghi nh?: SGK/32
III. LUY?N T?P:
Bài tập 2:Tìm thành phần gọi - đáp trong câu ca dao sau và cho biết lời gọi – đáp đó hướng đến ai:
Bầu ơi thương lấy bí cùng
Tuy rằng khác giống , nhưng chung một giàn

Bài tập 3:Tìm thành phần phụ chú trong các đoạn trích sau và cho biết chúng bổ sung điều gì.
Chúng tôi, mọi người – kể cả anh , đều tưởng con bé sẽ đứng yên đó thôi.
Giáo dục tức là giải phóng. Nó mở ra cánh cửa dẫn đến hòa bình, công bằng và công lí. Những người nắm giữ chìa khóa của cánh của này- các thầy, cô giáo, các bậc cha mẹ, đặc biệt là những người mẹ- gánh một trách nhiệm vô cùng quan trọng, bởi vì cái thế giới mà chúng ta để lại cho các thế hệ mai sau sẽ tùy thuộc vào những trẻ em mà chúng ta để lại cho thế giới ấy.
Bước vào thế kỷ mới, muốn “ sánh vai cùng các cường quốc năm châu” thì chúng ta sẽ phải lấp đầy hành trang bằng những điểm mạnh, vứt bỏ những điểm yếu. Muốn vậy thì khâu đầu tiên, có ý nghĩa quyết định là hãy làm cho lớp trẻ- những người chủ thực sự của đất nước trong thế kỉ tới- nhận ra điều đó, quen dần với những thói quen tốt đẹp ngay từ những việc nhỏ nhất.
Cô bé nhà bên ( có ai ngờ)
Cũng vào du kích
Hôm gặp tôi vẫn cười khúc khích
Mắt đen tròn ( thương thương quá đi thôi)
Tiết 103: Các thành phần biệt lập ( TT)
I. Thành phần gọi - đáp
II.Thành phần phụ chú
Ghi nh?: SGK/32
III. LUY?N T?P:
Bài tập 2:
- Thành phần gọi : Bầu ơi
- Hướng đến tất cả mọi người.
Bài tập 3:
Kể cả anh: giải thích thêm cho “mọi người”.
Các thầy, cô giáo, các bậc cha mẹ, đặc biệt là những người mẹ: giải thích cho “Những người nắm giữ chìa khóa của cánh của này”.
Những người chủ thực sự của đất nước trong thế kỉ tới: giải thích cho “ Lớp trẻ”.
Có ai ngờ: thể hiện sự ngạc nhiên của nhân vật trữ tình “ tôi”.
- Thương thương quá đi thôi: thể hiện tình cảm trìu mến của tôi với cô bé nhà bên
Bài tập 5: Viết đoạn vaờn ngắn có thành phần phụ chú
Chúng ta -nhửừng người chủ thực sự của tương lai - phải xác định được mỡnh sẽ làm gỡ trong cuộc hành trỡnh khi bước vào thế kỉ tới. ẹể xứng đáng với truyền thống của ông cha, để đưa đất nước tiến lên sánh vai với các cường quốc naờm châu, thanh niên chúng ta phải biết được nhiệm vụ của mỡnh từ khi đang ngồi trên ghế nhà trường. Mỗi thanh niên ph?i c? g?ng h?c, tu dưỡng đạo đức, phẩm chất của mỡnh để trở thành nhửừng con người toàn diện :cú d?c , cú t�i. ẹất nước đang chờ đợi, tin tưởng và giao trọng trách cho thanh niên chúng ta.
Tiết 103: Các thành phần biệt lập ( TT)
I. Thành phần gọi - đáp
II.Thành phần phụ chú
Ghi nh?: SGK/32
III. LUY?N T?P:
Tổng kết:
Kể tên các thành phần biệt lập mà em đã học.
* Các thành phần biệt lập: thành phần tình thái, cảm thán, gọi- đáp,phụ chú.
2. Thành phần gọi- đáp được dùng để làm gì? Cho ví dụ.
* Được dùng để tạo lập hoặc duy trì quan hệ giao tiếp.
3. Thế nào là thành phần phụ chú? Nêu dấu hiệu nhận biết thành phần phụ chú.
* Được dùng để bổ sung một số chi tiết cho nội dung chính của câu.
Thành phần phụ chú thường được đặt giữa:
Hai dấu gạch ngang.
Hai dấu phẩy.
Hai dấu ngoặc đơn.
Một dấu gạch ngang với một dấu phẩy.
4. Trong caùc caâu sau, caâu naøo coù thaønh phaàn phuï chuù ?
A.Naøy haõy ñeán ñaây nhanh leân.
B. Chao oâi , traêng ñeâm nay ñeïp quaù !
C. Moïi ngöôøi ,keå caû noù ,ñeàu nghó laø seõ muoän.

Hu?ng d?n h?c t?p:
*D?i v?i b�i h?c ? ti?t n�y:
- Xem lại VD mẫu , học thuộc ghi nhớ /32
- Đặt câu , viết đoạn có thành phần phụ chú và gọi -đáp
- Làm bài tập 4 trang 33vào VBT
*D?i v?i b�i h?c ? ti?t ti?p theo:
Soạn bài :Li�n k?t c�u v� li�n k?t do?n van.
- D?c k? do?n van v� tr? l?i c�c c�u h?i SGK/ 43.
- Xem k? n?i dung ghi nh? SGK/43.
- L�m luy?n t?p trang 44.
KÍNH CHÚC
CÁC THẦY CÔ GIÁO VÀ CÁC EM HỌC SINH
KÍNH CHÚC
CÁC THẦY CÔ GIÁO VÀ CÁC EM HỌC SINH
CÔNG TÁC TỐT - HỌC TẬP TỐT
* Một số tài liệu cũ có thể bị lỗi font khi hiển thị do dùng bộ mã không phải Unikey ...

Người chia sẻ: Nguyễn Thị Thắm
Dung lượng: | Lượt tài: 0
Loại file:
Nguồn : Chưa rõ
(Tài liệu chưa được thẩm định)