Bài 2. Vận tốc

TRƯỜNG THPT THPT CHUYÊN BẠC LIÊU
TỔ VẬT LÝ- KTCN
Môn Vật Lý 8
Giáo viên: TRƯƠNG HỒNG PHI
KIỂM TRA BÀI CŨ:
Câu 1: Chuyển động cơ học là gì? Hãy cho một ví dụ.
Trả lời:
Sự thay đổi vị trí của một vật theo thời gian
so với một vật khác gọi là chuyển động cơ học hay
gọi tắt là chuyển động. Vật khác đó gọi là vật mốc.

Ví dụ: Xe đang chạy là chuyển động so với
mặt đường.
Câu 2: Một xe khách đang chạy trên đường. Câu nào sau đây đúng?
A. Hành khách chuyển động so với mặt đường.
B. Tài xế đứng yên so với xe.
C. Cột đèn bên đường chuyển động so với xe.
D. A, B, C đều đúng.
Tia chớp Jamaica
BÀI 2:
VẬN TỐC
Ta đã biết cách nhận ra các vật chuyển động hay đứng yên so với một vật khác. Còn khi các vật chuyển động ta làm thế nào để biết chúng chuyển động nhanh hay chậm?
I. VẬN TỐC LÀ GÌ?
Bảng 2.1 ghi kết quả cuộc chạy 60m trong tiết TD của một nhóm học sinh.
C1: Làm thế nào để biết ai chạy nhanh ai chạy chậm? Hãy ghi kết quả xếp hạng của từng học sinh vào cột 4.
1
2
3
4
5
C2: Hãy tính quãng đường mỗi học sinh chạy được trong 1 giây rồi ghi kết quả vào cột 5.
1
2
3
4
5
6,66 m/s
6,31 m/s
6 m/s
5,71 m/s
5,45 m/s
Quãng đường chuyển động được trong 1 giây gọi là vận tốc.
C3: Dựa vào bảng xếp hạng, hãy cho biết độ lớn của vận tốc biểu thị tính chất nào của chuyển động và tìm từ thích hợp điền vào những chổ trống của kết luận sau:

Độ lớn của vận tốc cho biết sự………..,.....……của chuyển động. Độ lớn của vận tốc được tính bằng
…………………… trong một……………… thời gian.
nhanh
chậm
quãng đường
đơn vị
II. CÔNG THỨC TÍNH VẬN TỐC :
Vận tốc tính bằng công thức :
V =
Trong đó:
V là vận tốc
s là quãng đường đi được
t là khoảng thời gian đi hết quãng đường đó
III. ĐƠN VỊ VẬN TỐC:
Đơn vị vận tốc phụ thuộc vào đơn vị chiều dài và đơn vị thời gian.
C4: Tìm đơn vị vận tốc thích hợp cho các chổ trống ở bảng 2.2
Đơn vị chiều dài
Đơn vị thời gian
Đơn vị vận tốc
m
s
m/s
m
phút
km
h
km
s
cm
s
m/ph
km/h
km/s
cm/s
Đơn vị hợp pháp của vận tốc là mét trên giây (m/s). Ngoài ra còn dùng kilômét trên giờ (km/h)
1 km/h = m/s 0,28m/s và 1m/s = 3,6 km/h
Độ lớn của vận tốc được đo bằng tốc kế.
Tốc kế xe máy
C5: a) Vận tốc của một ôtô là 36km/h; của một xe đạp là 10,8km/h; của một tàu hoả là 10m/s? Điều đó cho biết gì?
b) Trong ba chuyển động trên chuyển động nào nhanh nhất?
b)Ta đổi các vận tốc ra cùng đơn vị km/h và so sánh :
10m/s = 10.3,6 km/h = 36km/h > 10,8 km/h
Vậy: Chuyển động của ô tô, tàu hoả nhanh như nhau và nhanh nhất; chuyển động của xe đạp chậm nhất.
a) Điều đó cho biết:
Trong 1 giờ ô tô chạy được 36 km; xe đạp chạy được 10,8 km.Trong 1 giây tàu hoả chạy được 10 m.
C6: Một đoàn tàu trong khoảng thời gian 1,5h đi được quãng đường 81km. Tính vận tốc của tàu ra km/h, m/s và so sánh vận tốc của tàu bằng các đơn vị trên.
Tóm tắt:
Cho t =1,5 h
S= 81 km
Tính v ra km/h và m/s.
So sánh số đo.
Giải:
Vận tốc của tàu:






Đổi ra m/s m/s :
54 km/h = 54.0,28 =15m/s
Ta thấy 54 > 15
C 8: Tự làm ở nhà (sẽ kiểm tra tuần sau)
C7: Một người đi xe đạp trong 40 phút với vận tốc 12 km/h. Hỏi quãng đường đi được là bao nhiêu km?
Tóm tắt:
Cho t = 40ph =

v = 12 km/h
Tính s ra km.

Giải :
Ta có công thức:






CŨNG CỐ:
Hãy sắp xếp các vận tốc sau theo thứ tự tăng dần:
TRẢ LỜI:
Sắp xếp như sau:
1
2
3
4
5
=10 m/s
=694,44 m/s
PHẦN GHI NHỚ:
Độ lớn của vận tốc cho biết sự nhanh chậm của chuyển động và được xác định bằng độ dài quãng đường đi được trong một đơn vị thời gian.
Trong đó s: độ dài quãng đường vật đi được.
t: khoảng thời gian để vật đi hết quãng đường đó.
Đơn vị vận tốc phụ thuộc vào đơn vị chiều dài và đơn vị thời gian. Đơn vị hợp pháp của vận tốc là m/s.
Ngoài ra còn dùng km/h. Ta có :
1 km/h = 10/36 m/s = 0,28 m/s
1m/s = 3,6 km/h
Công thức tính vận tốc:
Loài thú chạy nhanh nhất
Loài báo có thể đạt tới tốc độ ít nhất là 104km/h và có thể đạt tới vận tốc tối đa chỉ trong vòng vài cú nhảy.
Loài chim chạy nhanh nhất
Chúng rất khác biệt về hình thể với cổ, chân dài và có thể chạy với tốc độ lên đến 65 km/giờ (40 dặm/giờ).
Loài chim bay nhanh nhất
Với thị lực sắc bén cùng với tốc độ “phóng lao” từ trên không xuống đất với vận tốc 321km/h, khó có con mồi nào có thể sống sót.
Vận tốc nhanh nhất hiện nay
Vận tốc ánh sáng là vận tốc tối đa trong vũ trụ. Trong mọi hệ quy chiếu nó đều có chung một giá trị là 299.792.458 m/s hay 1.079.252.849 km/h (300.000.000 m/s).
DẶN DÒ:
* Học thuộc phần ghi nhớ.

* Làm các BT 2.1, 2.2, 2.3, 2.4, 2.5 trong SBT.

* Xem trước bài 3.