Bài 2. Một số oxit quan trọng
Chia sẻ bởi Nguyễn Thị Tâm |
Ngày 29/04/2019 |
25
Chia sẻ tài liệu: Bài 2. Một số oxit quan trọng thuộc Hóa học 9
Nội dung tài liệu:
KIỂM TRA BÀI CŨ
1. Nêu tính chất hóa học của oxit axit, với mỗi tính chất viết một phương trình phản ứng minh họa.
Đáp án
1. Tác dụng với nước tạo dung dịch axit.
P2O5(r) + 3H2O(l) 2H3PO4(dd)
2. Tác dụng với dd bazơ tạo muối và nước.
CO2(k) + Ca(OH)2(dd) CaCO3(r) + H2O(l)
3. Tác dụng với oxit bazơ tan tạo muối.
CO2(k) + BaO(r) BaCO3(r)
2. Làm bài tập 3*. (SGK – trang 9)
Cho 200ml dung dịch HCl có nồng độ 3,5 M hòa tan vừa hết 20 gam hỗn hợp hai oxit CuO và Fe2O3.
a. Viết phương trình hóa học.
b. Tính khối lượng của mỗi oxit có trong hỗn hợp đầu.
Đáp án (Cách 1)
CuO + 2HCl CuCl2 + H2O (1)
Fe2O3 + 6HCl 2FeCl3 + 3H2O (2)
Gọi số mol của CuO là x mol:
2. Làm bài tập 3*. (SGK – trang 9)
Đáp án (cách 2)
CuO + 2HCl CuCl2 + H2O (1)
Fe2O3 + 6HCl 2FeCl3 + 3H2O (2)
Gọi số mol của CuO và Fe2O3 lần lượt là x, y.
Theo phương trình (1) và (2) và theo bài ra ta có:
Tiên
Học
Lễ
Hậu
Học
Văn
TIẾT 4 - BÀI 2
MỘT SỐ OXIT QUAN TRỌNG (Tiết 2)
Tiết 4. MỘT SỐ OXIT QUAN TRỌNG (tiết 2)
B. LƯU HUỲNH ĐIOXIT
Công thức hóa học là SO2
Tên thường gọi là khí sunfurơ
I. LƯU HUỲNH ĐIOXIT CÓ NHỮNG TÍNH CHẤT GÌ?
* Tính chất vật lý
* Tính chất vật lý
Là một chất khí,
không màu,
nặng hơn không khí (d=64/29),
mùi hắc, độc (gây ho, viêm đường hô hấp..),
Tiết 4. MỘT SỐ OXIT QUAN TRỌNG (tiết 2)
I. LƯU HUỲNH ĐIOXIT CÓ NHỮNG TÍNH CHẤT GÌ?
* Tính chất hóa học
1. Tác dụng với nước
Thí nhiệm: Dẫn khí SO2 vào nước và thử dung dịch thu được bằng quì tím.
Hiện tượng: Quì tím hóa đỏ.
Nhận xét: Dung dịch thu được làm quì tím hóa đỏ là dung dịch axit sunfurơ H2SO3.
SO2(k) + H2O(l) H2SO3(dd)
Tiết 4. MỘT SỐ OXIT QUAN TRỌNG (tiết 2)
* Tính chất hóa học
2. Tác dụng với bazơ
Thí nghiệm: Dẫn khí SO2 vào cốc đựng dung dịch Ca(OH)2.
Hiện tượng: Xuất hiện kết tủa trắng.
Nhận xét: Do SO2 đã phản ứng với dung dịch Ca(OH)2 tạo ra chất kết tủa trắng là CaSO3
SO2(k)+ Ca(OH)2 (dd) CaSO3(r)+ H2O(l)
Canxi sunfit
Tiết 4. MỘT SỐ OXIT QUAN TRỌNG (tiết 2)
Viết phương trình phản ứng khí cho SO2 tác dụng với dung dịch Ba(OH)2; NaOH
2. Tác dụng với bazơ
Thí nghiệm: Dẫn khí SO2 vào cốc đựng dd Ca(OH)2
Hiện tượng: Xuất hiện kết tủa trắng.
Nhận xét: Do SO2 đã phản ứng với dung dịch Ca(OH)2 tạo ra chất kết tủa trắng là CaSO3.
SO2(k)+ Ca(OH)2 (dd)
CaSO3(r)+ H2O(l)
3. Tác dụng với oxit bazơ
SO2 tác dụng với oxit bazơ tan tạo muối sunfit
K2SO3(r)
SO2(k) + Na2O(r)
SO2(k) + BaO(r)
SO2(k) + K2O(r)
Na2SO3(r)
BaSO3(r)
Kết luận: Lưu huỳnh đioxit (SO2) là oxit axit
Tiết 4. MỘT SỐ OXIT QUAN TRỌNG (tiết 2)
* Tính chất hóa học
Tiết 4. MỘT SỐ OXIT QUAN TRỌNG (tiết 2)
II. LƯU HUỲNH ĐIOXIT CÓ NHỮNG ỨNG DỤNG GÌ?
- Phần lớn SO2 được dùng để sản xuất H2SO4.
- Ngoài ra SO2 còn dùng làm chất tẩy trắng bột gỗ trong công nghiệp giấy, dùng làm chất diệt nấm mốc.
Chất tẩy trắng
Tẩy trắng bột gỗ
Tiết 4. MỘT SỐ OXIT QUAN TRỌNG (tiết 2)
II. LƯU HUỲNH ĐIOXIT CÓ NHỮNG ỨNG DỤNG GÌ?
Tiết 4. MỘT SỐ OXIT QUAN TRỌNG (tiết 2)
III. ĐIỀU CHẾ LƯU HUỲNH ĐIOXIT NHƯ THẾ NÀO?
1. Trong phòng thí nghiệm
- Cho muối sunfit tác dụng với axit(dd HCl, H2SO4), thu SO2 vào lọ bằng cách đẩy không khí.
Muối natri sunfit
Na2SO3(dd) + H2SO4(dd) Na2SO4(dd) + SO2(k) + H2O(l)
Tiết 4. MỘT SỐ OXIT QUAN TRỌNG (tiết 2)
III. ĐIỀU CHẾ LƯU HUỲNH ĐIOXIT NHƯ THẾ NÀO?
1. Trong phòng thí nghiệm
a. Cho muối sunfit tác dụng với axit(dd HCl, H2SO4), thu SO2 vào lọ bằng cách đẩy không khí.
b. Đun nóng H2SO4(đ) với Cu (học bài axit sunfuric)
Dây đồng
Tiết 4. MỘT SỐ OXIT QUAN TRỌNG (tiết 2)
III. ĐIỀU CHẾ LƯU HUỲNH ĐIOXIT NHƯ THẾ NÀO?
1. Trong phòng thí nghiệm
Bột lưu huỳnh
S (r) + O2 (k) SO2 (k)
b. Đốt quặng pirit sắt (FeS2) thu được SO2
Quặng pirit sắt
Nhà máy sản xuất axit sunfuric (có công đoạn sản xuất SO2)
2. Trong công nghiệp
a. Đốt lưu huỳnh trong không khí:
III. ĐIỀU CHẾ LƯU HUỲNH ĐIOXIT NHƯ THẾ NÀO?
LIÊN HỆ THỰC TẾ
Mưa axit
Khí thải động cơ,
Khí thải nhà máy
Lá cây bị dính mưa axit
Cây chết khô do mưa axit
Những tác hại của mưa axit đến động vật, tác phẩm
nghệ thuật, công trình xây dựng, bệnh viêm phổi……
LIÊN HỆ THỰC TẾ
Rừng bị mưa axit
Lắng đọng của mưa axit
Quá trình hình thành mưa axit
LIÊN HỆ THỰC TẾ
Những cảnh đẹp mà thiên nhiên ban tặng cho con người
LIÊN HỆ THỰC TẾ
LIÊN HỆ THỰC TẾ
Chất nào là oxit axit?
Đúng - click bất cứ nơi đâu để tiếp tục
Không đúng -click bất cứ nơi đâu để tiếp tục
Bạn đã trả lời đúng
Câu trả lời của bạn là
Câu trả lời đúng là
Bạn chưa hoàn thành
Bạn trả lời câu hỏi này trước khi có thể tiếp tục
Để điều chế lưu huỳnh đioxit trong phòng thí nghiệm người ta cho muối sunfit tác dụng với axit.
Đúng - click bất cứ nơi đâu để tiếp tục
Không đúng -click bất cứ nơi đâu để tiếp tục
Bạn đã trả lời đúng
Câu trả lời của bạn là
Câu trả lời đúng là
Bạn chưa hoàn thành
Bạn trả lời câu hỏi này trước khi có thể tiếp tục
Hoàn thành câu trả lời dưới đây bằng cách điền vào chỗ trống.
Đúng - click bất cứ nơi đâu để tiếp tục
Không đúng -click bất cứ nơi đâu để tiếp tục
Bạn đã trả lời đúng
Câu trả lời của bạn là
Câu trả lời đúng là
Bạn chưa hoàn thành
Bạn trả lời câu hỏi này trước khi có thể tiếp tục
Những khí làm đục nước vôi trong là.
Đúng - click bất cứ nơi đâu để tiếp tục
Không đúng -click bất cứ nơi đâu để tiếp tục
Bạn đã trả lời đúng
Câu trả lời của bạn là
Câu trả lời đúng là
Bạn chưa hoàn thành
Bạn trả lời câu hỏi này trước khi có thể tiếp tục
Nối cột 1 với cột 2 để được những kết quả đúng.
Cột 1
Cột 2
Đúng - click bất cứ nơi đâu để tiếp tục
Không đúng -click bất cứ nơi đâu để tiếp tục
Bạn đã trả lời đúng
Câu trả lời của bạn là
Câu trả lời đúng là
Bạn chưa hoàn thành
Bạn trả lời câu hỏi này trước khi có thể tiếp tục
Có chất khí là: SO2
Không đồng ý
Đồng ý
Cho các chất sau: HCl, CaO, NaCl, NaOH. Hãy sắp xếp theo thứ tự các chất oxt, axit, bazơ, muối.
Đúng - click bất cứ nơi đâu để tiếp tục
Không đúng -click bất cứ nơi đâu để tiếp tục
Bạn đã trả lời đúng
Câu trả lời của bạn là
Câu trả lời đúng là
Bạn chưa hoàn thành
Công thức hóa học nào là của lưu huỳnh đioxit
Đúng - click bất cứ nơi đâu để tiếp tục
Không đúng -click bất cứ nơi đâu để tiếp tục
Bạn chưa hoàn thành
Bạn trả lời câu hỏi này trước khi có thể tiếp tục
Kiến thức cần nhớ
1. Lưu huỳnh đioxit là oxit axit: Tác dụng với nước, dung dịch bazơ, oxit bazơ tan.
2. Ứng dụng quan trọng nhất của lưu huỳnh đioxit là để sản xuất axit sunfuric.
3. Điều chế lưu huỳnh đioxit:
- Đốt lưu huỳnh trong không khí (trong công nghiệp).
- Muối sunfit tác dụng với axit HCl, H2SO4 ....(trong phòng thí nghiệm).
LUYỆN TẬP - CỦNG CỐ
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
- Học thuộc bài
- Làm 1, 2, 3, 4, 5, 6* SGK trang 11
- Vẽ sơ đồ tư duy của bài học.
- Vẽ tranh về cảnh đẹp quê hương Việt Nam.
- Nghiên cứu trước nội dung bài 3: Tính chất hóa học của axit
Bài tập 6*(SGK – Tr11): Dẫn 112 ml khí SO2 (đktc) đi qua 700 ml dung dịch Ca(OH)2 có nồng độ 0,01 M, sản phẩm là muối canxi sunfit.
a. Viết phương trình hóa học.
b. Tính khối lượng các chất sau phản ứng.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Hướng dẫn bài tập 6*(SGK – Tr11):
Bước 1: Tính số mol SO2, Ca(OH)2
Bước 2: Viết phương trình hóa học.
Bước 3: Lập tỉ lệ so sánh về số mol xem chất nào trong bước 1 bị dư, tính số mol các chất còn lại theo chất phản ứng đủ (chú ý tính số mol chât dư).
Bước 4: Tính toán theo đề bài yêu cầu.
CHÚC CÁC EM CHĂM NGOAN HỌC GiỎI
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Sách giáo khoa hóa học lớp 9.
Nhạc, video, hình ảnh minh họa cho bài giảng sưu tầm trên mạng Internet.
1. Nêu tính chất hóa học của oxit axit, với mỗi tính chất viết một phương trình phản ứng minh họa.
Đáp án
1. Tác dụng với nước tạo dung dịch axit.
P2O5(r) + 3H2O(l) 2H3PO4(dd)
2. Tác dụng với dd bazơ tạo muối và nước.
CO2(k) + Ca(OH)2(dd) CaCO3(r) + H2O(l)
3. Tác dụng với oxit bazơ tan tạo muối.
CO2(k) + BaO(r) BaCO3(r)
2. Làm bài tập 3*. (SGK – trang 9)
Cho 200ml dung dịch HCl có nồng độ 3,5 M hòa tan vừa hết 20 gam hỗn hợp hai oxit CuO và Fe2O3.
a. Viết phương trình hóa học.
b. Tính khối lượng của mỗi oxit có trong hỗn hợp đầu.
Đáp án (Cách 1)
CuO + 2HCl CuCl2 + H2O (1)
Fe2O3 + 6HCl 2FeCl3 + 3H2O (2)
Gọi số mol của CuO là x mol:
2. Làm bài tập 3*. (SGK – trang 9)
Đáp án (cách 2)
CuO + 2HCl CuCl2 + H2O (1)
Fe2O3 + 6HCl 2FeCl3 + 3H2O (2)
Gọi số mol của CuO và Fe2O3 lần lượt là x, y.
Theo phương trình (1) và (2) và theo bài ra ta có:
Tiên
Học
Lễ
Hậu
Học
Văn
TIẾT 4 - BÀI 2
MỘT SỐ OXIT QUAN TRỌNG (Tiết 2)
Tiết 4. MỘT SỐ OXIT QUAN TRỌNG (tiết 2)
B. LƯU HUỲNH ĐIOXIT
Công thức hóa học là SO2
Tên thường gọi là khí sunfurơ
I. LƯU HUỲNH ĐIOXIT CÓ NHỮNG TÍNH CHẤT GÌ?
* Tính chất vật lý
* Tính chất vật lý
Là một chất khí,
không màu,
nặng hơn không khí (d=64/29),
mùi hắc, độc (gây ho, viêm đường hô hấp..),
Tiết 4. MỘT SỐ OXIT QUAN TRỌNG (tiết 2)
I. LƯU HUỲNH ĐIOXIT CÓ NHỮNG TÍNH CHẤT GÌ?
* Tính chất hóa học
1. Tác dụng với nước
Thí nhiệm: Dẫn khí SO2 vào nước và thử dung dịch thu được bằng quì tím.
Hiện tượng: Quì tím hóa đỏ.
Nhận xét: Dung dịch thu được làm quì tím hóa đỏ là dung dịch axit sunfurơ H2SO3.
SO2(k) + H2O(l) H2SO3(dd)
Tiết 4. MỘT SỐ OXIT QUAN TRỌNG (tiết 2)
* Tính chất hóa học
2. Tác dụng với bazơ
Thí nghiệm: Dẫn khí SO2 vào cốc đựng dung dịch Ca(OH)2.
Hiện tượng: Xuất hiện kết tủa trắng.
Nhận xét: Do SO2 đã phản ứng với dung dịch Ca(OH)2 tạo ra chất kết tủa trắng là CaSO3
SO2(k)+ Ca(OH)2 (dd) CaSO3(r)+ H2O(l)
Canxi sunfit
Tiết 4. MỘT SỐ OXIT QUAN TRỌNG (tiết 2)
Viết phương trình phản ứng khí cho SO2 tác dụng với dung dịch Ba(OH)2; NaOH
2. Tác dụng với bazơ
Thí nghiệm: Dẫn khí SO2 vào cốc đựng dd Ca(OH)2
Hiện tượng: Xuất hiện kết tủa trắng.
Nhận xét: Do SO2 đã phản ứng với dung dịch Ca(OH)2 tạo ra chất kết tủa trắng là CaSO3.
SO2(k)+ Ca(OH)2 (dd)
CaSO3(r)+ H2O(l)
3. Tác dụng với oxit bazơ
SO2 tác dụng với oxit bazơ tan tạo muối sunfit
K2SO3(r)
SO2(k) + Na2O(r)
SO2(k) + BaO(r)
SO2(k) + K2O(r)
Na2SO3(r)
BaSO3(r)
Kết luận: Lưu huỳnh đioxit (SO2) là oxit axit
Tiết 4. MỘT SỐ OXIT QUAN TRỌNG (tiết 2)
* Tính chất hóa học
Tiết 4. MỘT SỐ OXIT QUAN TRỌNG (tiết 2)
II. LƯU HUỲNH ĐIOXIT CÓ NHỮNG ỨNG DỤNG GÌ?
- Phần lớn SO2 được dùng để sản xuất H2SO4.
- Ngoài ra SO2 còn dùng làm chất tẩy trắng bột gỗ trong công nghiệp giấy, dùng làm chất diệt nấm mốc.
Chất tẩy trắng
Tẩy trắng bột gỗ
Tiết 4. MỘT SỐ OXIT QUAN TRỌNG (tiết 2)
II. LƯU HUỲNH ĐIOXIT CÓ NHỮNG ỨNG DỤNG GÌ?
Tiết 4. MỘT SỐ OXIT QUAN TRỌNG (tiết 2)
III. ĐIỀU CHẾ LƯU HUỲNH ĐIOXIT NHƯ THẾ NÀO?
1. Trong phòng thí nghiệm
- Cho muối sunfit tác dụng với axit(dd HCl, H2SO4), thu SO2 vào lọ bằng cách đẩy không khí.
Muối natri sunfit
Na2SO3(dd) + H2SO4(dd) Na2SO4(dd) + SO2(k) + H2O(l)
Tiết 4. MỘT SỐ OXIT QUAN TRỌNG (tiết 2)
III. ĐIỀU CHẾ LƯU HUỲNH ĐIOXIT NHƯ THẾ NÀO?
1. Trong phòng thí nghiệm
a. Cho muối sunfit tác dụng với axit(dd HCl, H2SO4), thu SO2 vào lọ bằng cách đẩy không khí.
b. Đun nóng H2SO4(đ) với Cu (học bài axit sunfuric)
Dây đồng
Tiết 4. MỘT SỐ OXIT QUAN TRỌNG (tiết 2)
III. ĐIỀU CHẾ LƯU HUỲNH ĐIOXIT NHƯ THẾ NÀO?
1. Trong phòng thí nghiệm
Bột lưu huỳnh
S (r) + O2 (k) SO2 (k)
b. Đốt quặng pirit sắt (FeS2) thu được SO2
Quặng pirit sắt
Nhà máy sản xuất axit sunfuric (có công đoạn sản xuất SO2)
2. Trong công nghiệp
a. Đốt lưu huỳnh trong không khí:
III. ĐIỀU CHẾ LƯU HUỲNH ĐIOXIT NHƯ THẾ NÀO?
LIÊN HỆ THỰC TẾ
Mưa axit
Khí thải động cơ,
Khí thải nhà máy
Lá cây bị dính mưa axit
Cây chết khô do mưa axit
Những tác hại của mưa axit đến động vật, tác phẩm
nghệ thuật, công trình xây dựng, bệnh viêm phổi……
LIÊN HỆ THỰC TẾ
Rừng bị mưa axit
Lắng đọng của mưa axit
Quá trình hình thành mưa axit
LIÊN HỆ THỰC TẾ
Những cảnh đẹp mà thiên nhiên ban tặng cho con người
LIÊN HỆ THỰC TẾ
LIÊN HỆ THỰC TẾ
Chất nào là oxit axit?
Đúng - click bất cứ nơi đâu để tiếp tục
Không đúng -click bất cứ nơi đâu để tiếp tục
Bạn đã trả lời đúng
Câu trả lời của bạn là
Câu trả lời đúng là
Bạn chưa hoàn thành
Bạn trả lời câu hỏi này trước khi có thể tiếp tục
Để điều chế lưu huỳnh đioxit trong phòng thí nghiệm người ta cho muối sunfit tác dụng với axit.
Đúng - click bất cứ nơi đâu để tiếp tục
Không đúng -click bất cứ nơi đâu để tiếp tục
Bạn đã trả lời đúng
Câu trả lời của bạn là
Câu trả lời đúng là
Bạn chưa hoàn thành
Bạn trả lời câu hỏi này trước khi có thể tiếp tục
Hoàn thành câu trả lời dưới đây bằng cách điền vào chỗ trống.
Đúng - click bất cứ nơi đâu để tiếp tục
Không đúng -click bất cứ nơi đâu để tiếp tục
Bạn đã trả lời đúng
Câu trả lời của bạn là
Câu trả lời đúng là
Bạn chưa hoàn thành
Bạn trả lời câu hỏi này trước khi có thể tiếp tục
Những khí làm đục nước vôi trong là.
Đúng - click bất cứ nơi đâu để tiếp tục
Không đúng -click bất cứ nơi đâu để tiếp tục
Bạn đã trả lời đúng
Câu trả lời của bạn là
Câu trả lời đúng là
Bạn chưa hoàn thành
Bạn trả lời câu hỏi này trước khi có thể tiếp tục
Nối cột 1 với cột 2 để được những kết quả đúng.
Cột 1
Cột 2
Đúng - click bất cứ nơi đâu để tiếp tục
Không đúng -click bất cứ nơi đâu để tiếp tục
Bạn đã trả lời đúng
Câu trả lời của bạn là
Câu trả lời đúng là
Bạn chưa hoàn thành
Bạn trả lời câu hỏi này trước khi có thể tiếp tục
Có chất khí là: SO2
Không đồng ý
Đồng ý
Cho các chất sau: HCl, CaO, NaCl, NaOH. Hãy sắp xếp theo thứ tự các chất oxt, axit, bazơ, muối.
Đúng - click bất cứ nơi đâu để tiếp tục
Không đúng -click bất cứ nơi đâu để tiếp tục
Bạn đã trả lời đúng
Câu trả lời của bạn là
Câu trả lời đúng là
Bạn chưa hoàn thành
Công thức hóa học nào là của lưu huỳnh đioxit
Đúng - click bất cứ nơi đâu để tiếp tục
Không đúng -click bất cứ nơi đâu để tiếp tục
Bạn chưa hoàn thành
Bạn trả lời câu hỏi này trước khi có thể tiếp tục
Kiến thức cần nhớ
1. Lưu huỳnh đioxit là oxit axit: Tác dụng với nước, dung dịch bazơ, oxit bazơ tan.
2. Ứng dụng quan trọng nhất của lưu huỳnh đioxit là để sản xuất axit sunfuric.
3. Điều chế lưu huỳnh đioxit:
- Đốt lưu huỳnh trong không khí (trong công nghiệp).
- Muối sunfit tác dụng với axit HCl, H2SO4 ....(trong phòng thí nghiệm).
LUYỆN TẬP - CỦNG CỐ
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
- Học thuộc bài
- Làm 1, 2, 3, 4, 5, 6* SGK trang 11
- Vẽ sơ đồ tư duy của bài học.
- Vẽ tranh về cảnh đẹp quê hương Việt Nam.
- Nghiên cứu trước nội dung bài 3: Tính chất hóa học của axit
Bài tập 6*(SGK – Tr11): Dẫn 112 ml khí SO2 (đktc) đi qua 700 ml dung dịch Ca(OH)2 có nồng độ 0,01 M, sản phẩm là muối canxi sunfit.
a. Viết phương trình hóa học.
b. Tính khối lượng các chất sau phản ứng.
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Hướng dẫn bài tập 6*(SGK – Tr11):
Bước 1: Tính số mol SO2, Ca(OH)2
Bước 2: Viết phương trình hóa học.
Bước 3: Lập tỉ lệ so sánh về số mol xem chất nào trong bước 1 bị dư, tính số mol các chất còn lại theo chất phản ứng đủ (chú ý tính số mol chât dư).
Bước 4: Tính toán theo đề bài yêu cầu.
CHÚC CÁC EM CHĂM NGOAN HỌC GiỎI
TÀI LIỆU THAM KHẢO
Sách giáo khoa hóa học lớp 9.
Nhạc, video, hình ảnh minh họa cho bài giảng sưu tầm trên mạng Internet.
* Một số tài liệu cũ có thể bị lỗi font khi hiển thị do dùng bộ mã không phải Unikey ...
Người chia sẻ: Nguyễn Thị Tâm
Dung lượng: |
Lượt tài: 1
Loại file:
Nguồn : Chưa rõ
(Tài liệu chưa được thẩm định)