Bài 2. Điện trở của dây dẫn - Định luật Ôm

Giáo viên: Đinh Quang Phố
KIỂM TRA BÀI CŨ
Câu 1:
Nêu kết luận về mối quan hệ giữa hiệu điện thế giữa hai đầu dây dẫn và cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn đó?
Câu 2:
Từ bảng kết quả số liệu sau bảng 1 ở bài trước hãy xác định thương số . So sánh thương số này trong các lần đo em có nhận xét gì?
Cường độ dòng điện chạy qua một dây dẫn tỉ lệ thuận với hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây dẫn đó
Câu 1:
5
5
5
5
Câu 2:
Nhận xét : Thương số U/I không đổi qua các lần đo
A
+
-
Trong thí nghiệm với mạch điện sơ đồ như hình 1.1, nếu sử dụng cùng một hiệu điện thế đặt vào hai đầu các dây dẫn khác nhau thì cường độ dòng điện qua chúng có như nhau không ?
Hình 1.1
Đoạn dây dẫn
Đoạn dây dẫn khác
Tuần 1;Tiết 2; Bài 2:
Thứ sáu ngày 7 tháng 9 năm 2007
Tuần 1; Tiết 2; Bài 2 :
Thứ sáu ngày 7 tháng 9 năm 2007
I/ Điện trở của dây dẫn :
C1: Tính thương số đối với mỗi dây dẫn dựa vào số liệu trong bảng 1 và bảng 2 ở bài trước.
Bảng 1
ĐIỆN TRỞ CỦA DÂY DẪN-ĐỊNH LUẬT ÔM
Bảng 2
Bảng 1
20
20
20
20
20
Câu C2:
Nhận xét giá trị của thương số đối với mỗi dây dẫn và với hai dây dẫn khác nhau.
Đối với mỗi dây dẫn thì thương số có giá trị không đổi trong các lần đo.
Thương số của hai dây dẫn khác nhau là khác nhau.
Bảng thương số
Trị số không đổi đối với mỗi dây dẫn được gọi là điện trở của dây dẫn đó.
Trong sơ đồ mạch điện điện trở có kí hiệu là :
hoặc
Trong công thức nếu U được tính bằng vôn, I được tính bằng ampe thì R được tính bằng ôm, kí hiệu là
Mêgaôm( )
Tuần 1; Tiết 2; Bài 2 :
Thứ sáu ngày 7 tháng 9 năm 2007
I/ Điện trở của dây dẫn :
ĐIỆN TRỞ CỦA DÂY DẪN-ĐỊNH LUẬT ÔM
điện trở
Tuần 1; Tiết 2; Bài 2 :ĐIỆN TRỞ CỦA DÂY DẪN-ĐỊNH LUẬT ÔM
Thứ sáu ngày 7 tháng 9 năm 2007
I/ Điện trở của dây dẫn :
Điện trở của một dây dẫn được xác định bằng công thức :
Kí hiệu sở đồ: hoặc
Ý� nghĩ của điện trở :
Với cùng hiệu điện thế đặt vào hai đầu các dây dẫn khác nhau, dây nào có điện trở lớn gấp bao nhiêu lần thì cường độ dòng điện chạy qua nó nhỏ đi bấy nhiêu lần. Do đó điện trở biểu thị mức độ cản trở dòng điện nhiều hay ít của dây dẫn.
Vẽ sơ đồ mạch điện gồm 1 nguồn điện, 1 công tắc, một điện trở và các dụng cụ đo điện để xác định giá trị của điện trở đó
Các dụng cụ đo điện để xác định giá trị của điện trở gồm những dụng cụ đo điện nào?
Gồm:
Ampe kế đo cường độ� dòng điện I
Vôn kế đo hiệu điện thế U
Giá trị điện trở:
Tuần 1; Tiết 2; Bài 2 :ĐIỆN TRỞ CỦA DÂY DẪN-ĐỊNH LUẬT ÔM
Thứ sáu ngày 7 tháng 9 năm 2007
I/ Điện trở của dây dẫn :
Điện trở của một dây dẫn được xác định bằng công thức :
II/ Định luật Ôm:
1. Hệ thức của định luật:
Đối với một dây dẫn, cường độ dòng điện (I) phụ thuộc như thế nào vào hiệu điện thế (U) đặt vào hai đầu dây dẫn đó?
Đối vối một dây dẫn, cường độ dòng điện (I), tỉ lệ thuận với hiệu điện thế (U)
Mặt khác, với cùng một hiệu điện thế đặt vào hai đầu các dây dẫn có điện trở khác nhau thì I tỉ lệ nghịch với điện trở (R).
Kí hiệu sở đồ: hoặc
Tuần 1; Tiết 2; Bài 2 :ĐIỆN TRỞ CỦA DÂY DẪN-ĐỊNH LUẬT ÔM
Thứ sáu ngày 7 tháng 9 năm 2007
I/ Điện trở của dây dẫn :
Điện trở của một dây dẫn được xác định bằng công thức :
II/ Định luật Ôm:
1. Hệ thức của định luật:
I
U
R
Tỉ lệ thuận
Tỉ lệ nghịch
=>
=
Kí hiệu sở đồ: hoặc
Tuần 1; Tiết 2; Bài 2 :ĐIỆN TRỞ CỦA DÂY DẪN-ĐỊNH LUẬT ÔM
Thứ sáu ngày 7 tháng 9 năm 2007
I/ Điện trở của dây dẫn :
Điện trở của một dây dẫn được xác định bằng công thức :
II/ Định luật Ôm:
1. Hệ thức của định luật:
2. Phát biểu định luật: Cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn tỉ lệ thuận với hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây và tỉ lệ nghịch với điện trở của dây.

2. Phát biểu định luật:
Kí hiệu sơ đồ: hoặc
Nhà vật lí học người Đức G.S.Ôm (Georg Simon Ohm, 1789 - 1854) bằng những dụng cụ rất thô sơ, chưa có ampe kế, vôn kế đã nghiên cứu và công bố định luật trên vào năm 1827, mãi đến năm 1876 (49 năm sau khi công bố) Viện hàn lâm khoa học Anh mới kiểm nghiệm và công nhận tính đúng đắn của định luật. Người ta đã lấy tên của ông đặt tên cho định luật và đơn vị điện trở.
G.S.Ôm
Câu C3:
Một bóng đèn lúc thắp sáng có điện trở 12 và cường độ độ dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn là 0.5A. Tính hiệu điện thế giữa hai dầu dây tóc bóng đèn khi đó.
Tóm tắt:
R = 12( )
I = 0,5 (A)
U = ? (V)
Bài giải:
Hiệu điện thế giữa hai đầu dây tóc bóng đèn là:
Theo định luật Ôm ta có :
=>
U =
I.R
= 0,5.12
= 6 (V)
Vậy hiệu điện thế hai đầu bóng đèn khi đó là 6V
Câu C4: Đặt cùng một hiệu điện thế vào hai đầu các dây dẫn có điện trở và .Dòng điện chạy qua dây dẫn nào có cường độ lớn hơn và lớn hơn bao nhiêu lần ?
Theo định luật Ôm, cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn phụ thuộc như thế nào vào điện trở của dây dẫn ?
Theo định luật Ôm: nếu hiệu điện thế đặt vào không đổi cường độ dòng điện tỉ lệ nghịch với điện trở của dây dẫn.
Theo đề bài thì
=>
Vậy cường độ dòng điện qua dây có điện trở lớn gấp 3 lần cường độ dòng điện qua dây có điện trở
3
Cách khác:
Theo định luật Ôm :
Em hãy nhắc lại định luật Ôm
Cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn tỉ lệ thuận với hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây và tỉ lệ nghịch với điện trở của dây.
Từ công thức , môt HS phát biểu như sau: "Điện trở của một dây dẫn tỉ lệ thuận với hiệu điện thế đặt vào hai đầu dây dẫn và tỉ lệ nghịch với cường độ dòng điện chạy qua dây dẫn đó". Phát biểu đó đúng hay sai? Tại sao?
Phát biểu đó là sai vì tỉ số là không đổi đối với một dây dẫn do đó không thể nói R tỉ lệ thuận với U, tỉ lệ nghịch với I
Trong quá trình tiến hành các thí nghiệm trên, nhiệt độ của dây dẫn đang xét được coi như không đổi.
Trong nhiều trường hợp, khi cường độ dòng điện qua dây dẫn tăng thì nhiệt độ của dây dẫn cũng tăng lên.
Người ta xác định được khi nhiệt độ tăng thì điện trở của dây dẫn cũng tăng. Do đó khi hiệu điện thế giữa hai đầu bóng đèn tăng thì cường độ dòng điện chạy qua dây tóc bóng đèn cũng tăng nhưng tăng không tỉ lệ thuận (không tuân theo định luật Ôm). Đồ thị biểu diễn sự phụ thuộc của cường độ dòng điện vào hiệu điện thế trong trường hợp này không phải là đường thẳng.
Học bài
Trả lời lại các câu hỏi trong SGK C1-> C4
Làm bài tập trong SBT từ bài 2.1 đến 2.4
Chuẩn bị bài tiếp theo " Thực hành: Xác định điện trở của một dây dẫn bằng Ampe kế và Vôn kế"