Bài 19. Tiếng nói của văn nghệ

Kiểm tra bài cũ
Sau khi h?c b�i: "B�n v? d?c sỏch", em h?c du?c di?u gỡ?
Chí Phèo – Nam Cao
Bài giảng
Ngữ văn 9
Nguyễn Đình Thi
Tiếng nói của văn nghệ
Nguyễn Đình Thi (1924-2003)
Nguyễn Đình Thi (1924-2003)
Là thành viên của tổ chức văn hóa cứu quốc
Sau CM làm tổng thư ký Hội văn hóa cứu quốc
Từ 1958-1989 là tổng thư ký Hội Nhà văn VN
Ông làm thơ, viết văn, sáng tác nhạc, soạn kịch, viết lý luận phê bình.
Năm 1996 được trao giải thưởng HCM về văn học nghệ thuật
I. Giới thiệu chung
2.Tác phẩm:
a.Xuất xứ: viết năm 1948 (đầu cuộc kháng chiến chống Pháp)
Tiểu luận được trích trong cuốn: Mấy vấn đề văn học - xuất bản năm 1956.
b.Thể loại: Nghị luận - Hệ thống luận điểm (tính khái quát lí luận, nội dung, cách thức…)
*Nội dung: tác giả khẳng định sức mạnh lớn lao của văn nghệ trong đời sống.
II.Tìm hiểu bài


Bài nghị luận này phân tích nội dung phản ánh, thể hiện của văn nghệ, khẳng định sức mạnh lớn lao của nó đối với đời sống con người. Hãy tóm tắt hệ thống luận điểm và nhận xét về bố cục của bài nghị luận.
Tiếng nói của văn nghệ
Nội dung của văn nghệ.


Luận điểm 1
Luận điểm 2
Luận điểm 3
Tiếng nói của văn nghệ rất cần thiết với cuộc sống của con người.
Văn nghệ có khả năng cảm hóa và sức mạnh lôi cuốn thật kỳ diệu.
II.Tìm hiểu bài



Nội dung phản ánh, thể hiện của văn nghệ là gì?
2. Nội dung phản ánh của văn nghệ:
- Tác phẩm nghệ thuật lấy chất liệu ở thực tại đời sống khách quan.
? Qua tác phẩm “Chiếc lá cuối cùng”,nhà văn Mỹ O. Henry muốn nói về điều gì?
Người nghệ sĩ gửi vào tác phẩm cách nhìn, lời nhắn nhủ của mình.
Tình yêu thương giữa những con người nghèo khổ trong xã hội.
- Tác phẩm văn nghệ không phải những lý thuyết khô khan mà chứa đựng những say sưa, vui buồn, yêu ghét… của nghệ sĩ.
II. TÌM HIỂU BÀI
2. Nội dung phản ánh của văn nghệ
Ví dụ: Sau khi đọc “Bài thơ về tiểu đội xe không kính”, chúng ta như sống lại một thời hào hùng của dân tộc, ấn tượng mạnh mẽ là hình ảnh những chiến sĩ lái xe trẻ trung, tinh nghịch mà rất dũng cảm.
II.Tìm hiểu bài
Nội dung của văn nghệ là rung cảm và nhận thức của từng người tiếp nhận. Nó sẽ được mở rộng, phát huy vô tận qua từng thế hệ người đọc, người xem,..
Dẫn chứng: “Nghệ thuật không thể nào thiếu tư tưởng. Không tư tưởng, con người có thể nào con là con người”.
“Cái tư tưởng trong nghệ thuật là một tư tưởng náu mình yên lặng... Một bài thơ hay không bao giờ ta đọc qua một lần… Lần đọc thứ hai chậm hơn... Cho đến một câu thơ kia người đọc nghe thì thầm mãi trong lòng, mắt không rời trang giấy”.
II. TÌM HIỂU BÀI
2. Nội dung phản ánh của văn nghệ
Nội dung của văn khác với nội dung các bộ môn khoa học khác:
+) Tập trung khám phá, thể hiện chiều sâu số phận, tính cách con người.
+) Là đời sống tình cảm của con người qua cách nhìn, suy nghĩ của người nghệ sĩ.
Nội dung của văn nghệ.
Tác phẩm văn nghệ lấy chất liệu ở thực tại nhưng người nghệ sỹ còn gửi vào đó cả tư tưởng, và tấm lòng

Luận cứ 1
Luận cứ 2
Luận cứ 3
Tác phẩm văn nghệ không phải là những lý thuyết khô khan mà chứa đựng cả những say sưa vui buồn, yêu ghét của người nghệ sỹ

Nội dung của văn nghệ còn là rung cảm và nhận thức của từng người tiếp nhận. Nó sẽ phát huy đến vô tận

II.Tìm hiểu bài




Tại sao con người cần tiếng nói của văn nghệ?
II. TÌM HIỂU BÀI
3. Tại sao con người cần đến tiếng nói của văn nghệ?
Dẫn chứng: “Mỗi tác phẩm lớn như rọi vào bên trong chúng ta một ánh sáng riêng…làm cho thay đổi hẳn mắt ta nhìn, óc ta nghĩ.”
Văn nghệ giúp chúng ta sống đầy đủ, phong phú hơn với cuộc đời và chính mình.
Văn nghệ là sợi dây buộc chặt con người với cuộc sống bên ngoài.
II.Tìm hiểu bài
Dẫn chứng:
“ Những người ... bị tù chung thân ...”
“Những người đàn bà nhà quê lam lũ ...”
“Những câu ca dao ... đã gieo vào bóng tôi ...lay động tình cảm. Ánh đèn buổi chèo, nhân vật, lời nói câu hát làm cho những con người ấy ... được cười hả dạ hay rỏ giấu một giọt nước mắt”.
“Văn nghệ làm tâm hồn họ thực được sống. Lời gửi của văn nghệ là sự sông”.
II.Tìm hiểu bài
3.Tại sao con người cần tiếng nói của văn nghệ?
Văn nghệ góp phần làm tươi mát những sinh hoạt khắc khổ thường ngày, giữ cho “đời cứ tươi”. Tác phẩm văn nghệ hay giúp cho con người vui lên, biết rung cảm và ước mơ trong cuộc đời còn lắm vất vả cực nhọc.
*Dẫn chứng: “Nguyễn Du viết: Cỏ non... bông hoa”.
“Hai câu thơ làm chúng ta... khi mua xuân tái sinh tươi trẻ -> ta thấy trong lòng có sự sống tươi trẻ”.
“Một cuốn tiểu thuyết nếu chỉ làm cho trí tò mò của ta thoả ... Nhưng ta đọc dòng cuối cùng... Trước trang sách chưa muốn... nặng suy nghĩ, trong lòng vương vất những vui buồn không bao giờ quên được”.
Tiếng nói của văn nghệ rất cần thiết với cuộc sống của con người.
Văn nghệ giúp chúng ta được sống đầy đủ hơn, phong phú hơn

Luận cứ 1
Luận cứ 2
Luận cứ 3
Khi bị ngăn cách với cuộc sống bên ngoài văn nghệ là sợi dây buộc chặt con người với cuộc đời
Văn nghệ góp phần làm tươi mát sinh hoạt khắc khổ hằng ngày của con người lao động
II.Tìm hiểu bài

Tiếng nói của văn nghệ đến với người đọc bằng cách nào mà có khả năng kì diệu đến vậy? (Tư tưởng nội dung của văn nghệ được thể hiện bằng hình thức nào? Tác phẩm nghệ thuật tác động đến người đọc qua con đường nào và bằng cách gì? )
II. TÌM HIỂU BÀI
4. Con đường văn nghệ đến với người đọc và khả năng kì diệu của nó
-Tác phẩm văn nghệ chứa đựng tình yêu ghét, niềm vui buồn của con người trong cuộc sống thường ngày.
- Tư tưởng nghệ thuật không khô khan, trừu tượng mà thấm vào những cảm xúc, nỗi niềm.
- Tác phẩm nghệ thuật lay động cảm xúc, đi vào nhận thức, tâm hồn chúng ta qua con đường tình cảm.
II. TÌM HIỂU BÀI
4. Con đường văn nghệ đến với người đọc và khả năng kì diệu của nó
- Khi tác động bằng cách thức đặc biệt ấy, văn nghệ góp phần giúp mọi người tự nhận thức mình, tự hoàn thiện mình.
- “Nghệ thuật không đứng ngoài trỏ vẽ cho ta đường đi, nghệ thuật vào đốt lửa trong lòng chúng ta, khiến chúng ta tự phải bước lên đường ấy.”
Văn nghệ có khả năng cảm hóa và sức mạnh lôi cuốn thật kỳ diệu.
Văn nghệ là sợi dây giữa nghệ sỹ và người đọc, làm sống lên tâm hồn chúng ta
Luận cứ 1
Luận cứ 2
Luận cứ 3
Văn nghệ giải phóng cho con người khỏi biên giới chính mình, làm cho con người tự xây dựng mình
Văn nghệ xây dựng đời sống tâm hồn cho xã hội

Văn nghệ có khả năng cảm hóa và sức mạnh lôi cuốn thật kỳ diệu.
Văn nghệ là sợi dây giữa nghệ sỹ và người đọc, làm sống lên tâm hồn chúng ta
Luận cứ 1
Luận cứ 2
Luận cứ 3
Văn nghệ giải phóng cho con người khỏi biên giới chính mình, làm cho con người tự xây dựng mình
Văn nghệ xây dựng đời sống tâm hồn cho xã hội

Tiếng nói của văn nghệ
Nội dung của văn nghệ.
Tiếng nói của văn nghệ rất cần thiết với cuộc sống của con người.
Văn nghệ có khả năng cảm hóa và sức mạnh lôi cuốn thật kỳ diệu.
Tác phẩm văn nghệ lấy chất liệu ở thực tại nhưng người nghệ sỹ còn gửi vào đó cả tư tưởng, và tấm lòng
Tác phẩm văn nghệ không phải là những lý thuyết khô khan mà chứa đựng cả những say sưa vui buồn, yêu ghét
Nội dung của văn nghệ là rung cảm và nhận thức của từng người tiếp nhận. Nó sẽ phát huy đến vô tận
Văn nghệ giúp chúng ta được sống đầy đủ hơn, phong phú hơn






Khi bị ngăn cách với cuộc sống bên ngoài văn nghệ là sợi dây buộc chặt con người với cuộc đời


Văn nghệ góp phần làm tươi mát sinh hoạt khắc khổ hằng ngày của con người lao động



Văn nghệ là sợi dây giữa nghệ sỹ và người đọc, làm sống lên tâm hồn chúng ta






Văn nghệ giải phóng cho con người khỏi biên giới chính mình, làm cho con người tự xây dựng mình

Văn nghệ xây dựng đời sống tâm hồn cho xã hội









III. Tổng kết



Nêu vài nét đặc sắc trong nghệ thuật nghị luận của Nguyễn Đình Thi qua bài tiểu luận này?
III. Tổng kết
Bố cục: chặt chẽ, hợp lí, cách dẫn dắt tự nhiên.
Cách viết giàu hình ảnh, có nhiều dẫn chứng về thơ văn, về đời sống tế để khảng định thuyết phục các ý kiến, nhận định, tăng thêm sức hấp dẫn cho tác phẩm.
Giọng văn toát lên lòng chân thành, niềm say sưa, đặc biệt nhiệt hứng dâng cao ở phần cuối.
* Ghi nhớ: SGK
IV. Luyện tập
Nêu một tác phẩm văn nghệ mà em yêu thích và phân tích ý nghĩa, tác động của tác phẩm ấy đối với mình.( Thơ, văn xuôi.)
( Gợi ý: Đồng chí -Chính Hữu
Bài thơ về tiểu đội xe không kính –
Phạm Tiến Duật
Ánh trăng - Nguyễn Duy
Làng – Kim Lân
Lặng lẽ Sa Pa - Nguyễn Thành Long )
Hướng dẫn học bài ở nhà
Học thuộc bài
Vẽ lại sơ đồ lập luận vào vở BT
Hãy trình bày những tác động ảnh hưởng của một tác phẩm văn học đối với bản thân em bằng một bài viết ngắn
Đọc trước văn bản Chuẩn bị hành trang vào thế kỷ mới. Vẽ sơ đồ lập luận của văn bản và trả lời các câu hỏi trong vở BT
Kính chào tạm biệt