Bài 19. Tiếng nói của văn nghệ

Kiểm tra bài cũ
Nêu những nét chung về nội dung nghệ thuật và ý nghĩa văn bản “Bàn về đọc sách”
Về nội dung: Qua văn bản “Bàn về đọc sách” Chu Quang Tiềm đã trình bày tầm quan trọng của sách và ý nghĩa của việc đọc sách; đồng thời ông còn đưa ra phương pháp đọc sách đúng đắn nhât
Về nghệ thuật:
- Lời bàn của tác giả thấu tình, đạt lí.
-Bố cục bài viết chặt chẽ, hợp lí.
-Lựa chọn ngôn ngữ giàu hình ảnh, có tính biểu cảm cao.
Ý nghĩa: Văn bản giúp chúng ta nhận thức được tầm quan trọng, ý nghĩa của việc đọc sách và cách lựa chọn sách, cách đọc sách sao cho có hiệu quả
Giới thiệu bài
Vì sao trong đời sống con người cần đến văn nghệ? Văn bản “Tiếng nói của văn nghệ” sẽ giúp chúng ta hiểu được vấn đề này
TIẾNG NÓI CỦA VĂN NGHỆ
Tiết 96,97- Văn bản:
(Nguyễn Đình Thi)
Tiết 96,97- Văn bản:
(Nguyễn Đình Thi)
TIẾNG NÓI CỦA VĂN NGHỆ
I- Tìm hiểu chung:
1- Tác giả, tác phẩm:
Nêu những hiểu biết của em về tác giả và xuất xứ của văn bản “Tiếng nói của văn nghệ”
- Nguyễn Đình Thi (1924- 2003) quê Hà Nội. Ông giữ nhiều chức vụ quan trọng trong lĩnh vực văn học nghệ thuật. Hoạt động văn nghệ của ông khá đa dạng như: làm thơ, viết văn, sáng tác nhạc, soạn kịch, viết lí luận phê bình văn học.
Nêu những hiểu biết của em về tác giả và xuất xứ của văn bản “Tiếng nói của văn nghệ”
- Nguyễn Đình Thi (1924- 2003) quê Hà Nội. Ông giữ nhiều chức vụ quan trọng trong lĩnh vực văn học nghệ thuật. Hoạt động văn nghệ của ông khá đa dạng như: làm thơ, viết văn, sáng tác nhạc, soạn kịch, viết lí luận phê bình văn học.
- Tiểu luận“Tiếng nói của văn nghệ” được in trong cuốn “Mấy vấn đề văn học” của Nguyễn Đình Thi
Tiết 96,97- Văn bản:
(Nguyễn Đình Thi)
TIẾNG NÓI CỦA VĂN NGHỆ
I- Tìm hiểu chung:
1- Tác giả, tác phẩm:
(Xem SGK/ 16)
Tiết 96,97- Văn bản:
(Nguyễn Đình Thi)
TIẾNG NÓI CỦA VĂN NGHỆ
I- Tìm hiểu chung:
1- Tác giả, tác phẩm:
2- Đọc:
3- Chú thích: (SGK/16)
Hướng dẫn đọc:
Đọc rõ ràng, diễn cảm.
Đọc các chú thích (SGK/16)
Tiết 96,97- Văn bản:
(Nguyễn Đình Thi)
TIẾNG NÓI CỦA VĂN NGHỆ
I- Tìm hiểu chung:
1- Tác giả, tác phẩm:
2- Đọc:
3- Chú thích: (SGK/16)
4- Bố cục:
Tóm tắt hệ thống luận điểm và nhận xét về bố cục văn bản
=>Văn bản có hai luận điểm chính:
- Nội dung tiếng nói của văn nghệ.
Sức mạnh lớn lao của văn nghệ trong đời sống con người
=>Các luận điểm đó được sắp xếp theo bố cục sau:
- Phần 1: “Tác phẩm nghệ thuật…một cách sống của tâm hồn”: Nội dung tiếng nói của văn nghệ.
Phần 2: (Phần còn lại): Sức mạnh lớn lao của văn nghệ trong đời sống con người
=> Luận điểm 2 được chia thành 2 luận điểm phụ:
+ “Chúng ta nhận rõ…tiếng nói của tình cảm”: Sức mạnh của văn nghệ trong đời sống tâm hồn con người, trong cuộc sống hằng ngày.
+ (phần còn lại): Khả năng cảm hóa và sức mạnh lôi cuốn của văn nghệ.
Tiết 96,97- Văn bản:
(Nguyễn Đình Thi)
TIẾNG NÓI CỦA VĂN NGHỆ
I- Tìm hiểu chung:
1- Tác giả, tác phẩm:
2- Đọc:
3- Chú thích: (SGK/16)
4- Bố cục:
2 luận điểm chính:
- Nội dung tiếng nói của văn nghệ.
- Sức mạnh lớn lao của văn nghệ trong đời sống con người
Tiết 96,97- Văn bản:
(Nguyễn Đình Thi)
TIẾNG NÓI CỦA VĂN NGHỆ
I- Tìm hiểu chung:
II- Đọc- hiểu văn bản:
1- Nội dung tiếng nói của văn nghệ
Luận điểm
Nội dung tiếng nói của văn nghệ
Luận cứ
- Văn nghệ phản ánh thực tại “xây dựng bằng những vật liệu mượn ở thực tại”
- Văn nghệ thể hiện tư tưởng, tình cảm của người nghệ sĩ “gởi vào tác phẩm một lá thư, một lời nhắn nhủ”
-Văn nghệ tác động mạnh mẽ đến tư tưởng, tình cảm, nhận thức của người đọc “Mỗi tác phẩm như rọi vào bên trong chúng ta một thứ ánh sáng riêng…làm thay đổi hẳn mắt ta nhìn, óc ta nghĩ”
Luận chứng
- “Nguyễn Du viết…hai câu thơ làm chúng ta rung động…”
- “Chúng ta đọc đến dòng cuối cùng rồi…vừa nghe thấy lời gởi của Nguyễn Du hay Tôn-xtôi”
- “Lời gởi của một Nguyễn Du, một Tôn-xtôi cho nhân loại phức tạp hơn, cũng phong phú và sâu sắc hơn”
Nội dung phản ánh thể hiện của văn nghệ là gì?
Tiết 96,97- Văn bản:
(Nguyễn Đình Thi)
TIẾNG NÓI CỦA VĂN NGHỆ
I- Tìm hiểu chung:
II- Đọc- hiểu văn bản:
1- Nội dung tiếng nói của văn nghệ
Bằng hệ thống luận cứ, luận chứng cụ thể, xác thực, tác giả cho thấy nội dung của văn nghệ là phản ánh thực tại, thể hiện tư tưởng của người nghệ sĩ và tác động đến tình cảm, nhận thức của người đọc
Tiết 96,97- Văn bản:
(Nguyễn Đình Thi)
TIẾNG NÓI CỦA VĂN NGHỆ
I- Tìm hiểu chung:
II- Đọc- hiểu văn bản:
2- Sức mạnh lớn lao của văn nghệ:
a/ Sức mạnh của văn nghệ trong đời sống tâm hồn, trong cuộc sống hằng ngày của con người
Luận điểm
Sức mạnh của văn nghệ trong đời sống tâm hồn, trong cuộc sống hằng ngày của con người
Luận cứ
Văn nghệ đến với con người trong những trường hợp đặc biệt và gieo vào những cuộc đời cực nhọc ấy một thứ ánh sáng, lay động những tình cảm, ý nghĩ khác thường “làm cho tâm hồn họ thực sự được sống”.
- Văn nghệ đến với con người trong cuộc sống thường ngày, trong lao động, sản xuất. Văn nghệ đem lại cho con người đời sống cảm xúc “tình yêu ghét, ý đẹp xấu , niềm vui buồn”
Luận chứng
“Một người đàn bà nhà quê lam lũ…, vậy mà biến đổi khác hẳn, khi họ ru con hay hát ghẹo nhau bằng một câu ca dao, khi họ chen nhau say mê xem mọt buổi chèo”
“…những con người ấy …được cười hả dạ hay rỏ giấu một giọt nước mắt
Sức mạnh của văn nghệ trong đời sống tâm hồn, trong cuộc sống hằng này của con người được thể hiện như thế nào?
Tiết 96,97- Văn bản:
(Nguyễn Đình Thi)
TIẾNG NÓI CỦA VĂN NGHỆ
I- Tìm hiểu chung:
II- Đọc- hiểu văn bản:
2- Sức mạnh lớn lao của văn nghệ:
a/ Sức mạnh của văn nghệ trong đời sống tâm hồn, trong cuộc sống hằng ngày của con người
Bằng giọng văn chân thành, đầy cảm hứng, tác giả cho thấy văn nghệ có sức mạnh lớn lao trong đời sống tâm hồn và trong cuộc sống hằng ngày của con người.
Em nhận xét gì về lời văn của đoạn này? Tác dụng.
=>Lời văn chân thành, giàu cảm hứng
Tiết 96,97- Văn bản:
(Nguyễn Đình Thi)
TIẾNG NÓI CỦA VĂN NGHỆ
I- Tìm hiểu chung:
II- Đọc- hiểu văn bản:
2- Sức mạnh lớn lao của văn nghệ:
b/ Khả năng cảm hóa và sức mạnh lôi cuốn của văn nghệ.
Luận điểm
Khả năng cảm hóa và sức mạnh lôi cuốn của văn nghệ.
Luận cứ
Văn nghệ tác động đến nhận thức, tư tưởng, tình cảm của con người “làm cho chúng ta rung động trong cảm xúc” “tất cả tâm hòn chúng ta đọc, không chỉ có trí thức”
Văn nghệ tác động đến hành động của con người “…nghệ thuật vào đốt lửa trong lòng chúng ta, khiến chúng ta tự phải bước lên đường ấy”
Luận chứng
“Một câu thơ, một trang truyện, một vở kịch cho đến một bức tranh, một bản đàn…có bao giờ để trí óc ta nằm yên một chỗ”;
- “Một bài thơ hay không bao giờ ta đọc một lần mà bỏ xuống được
Sức mạnh của văn nghệ trong đời sống tâm hồn, trong cuộc sống hằng này của con người được thể hiện như thế nào?
Tiết 96,97- Văn bản:
(Nguyễn Đình Thi)
TIẾNG NÓI CỦA VĂN NGHỆ
I- Tìm hiểu chung:
II- Đọc- hiểu văn bản:
2- Sức mạnh lớn lao của văn nghệ:
b/ Khả năng cảm hóa và sức mạnh lôi cuốn của văn nghệ.
Bằng những lí lẽ đầy sức thuyết phục, tác giả khẳng định văn nghệ tác động mạnh mẽ đến tình cảm, nhận thức và hành động của con người
Tiết 96,97- Văn bản:
(Nguyễn Đình Thi)
TIẾNG NÓI CỦA VĂN NGHỆ
I- Tìm hiểu chung:
II- Đọc- hiểu văn bản:
III- Tổng kết:
Nêu những nét chính về nội dung, nghệ thuật và ý nghĩa của văn bản
Nội dung:
Văn bản khẳng định văn nghệ nối sợi dây đồng cảm kì diệu giữa nghệ sĩ với bạn đọc thông qua nhũng rung động mãnh liệt, sâu xa xủa trái tim. Văn nghệ giúp con người được sống phong phú hơn và tự hoàn thiện nhân cách, tâm hồn mình.
- Nghệ thuật:
+Bố cục bài viết chặt chẽ, hợp lí.
+Cách viết giàu hình ảnh, có nhiều dẫn chứng về thơ, văn, về đời sống thực tế.
+Giọng văn chân thành, đầy cảm hứng
- Ý nghĩa:
Văn bản giúp chúng ta thấy vai trò của văn nghệ đối với đời sống con người.
Tiết 96,97- Văn bản:
(Nguyễn Đình Thi)
TIẾNG NÓI CỦA VĂN NGHỆ
I- Tìm hiểu chung:
II- Đọc- hiểu văn bản:
III- Tổng kết:
(Ghi nhớ SGK/17)
Tiết 96,97- Văn bản:
(Nguyễn Đình Thi)
TIẾNG NÓI CỦA VĂN NGHỆ
I- Tìm hiểu chung:
II- Đọc- hiểu văn bản:
III- Tổng kết:
*Luyện tập:
Luyện tập
Nêu một tác phẩm nghệ thuật mà em yêu thích và phân tích ý nghĩa, tác động của tác phẩm ấy đối với mình.
Những tác phẩm nghệ thuật có giá trị bao giờ cũng có những khả năng kỳ diệu đối với cuộc sống con người. Thông qua những vấn đề của thực tại được phản ánh, các tác phẩm đó tác động mạnh mẽ đến tâm tự tình cảm của con người, giúp con người nhận thức đúng về thế giới khách quan và nhận thức đúng về ban thân mình, từ nhận thức đúng sẽ dẫn đến hành động đúng của con người, đối với em, “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long là một tác phẩm như vậy
Qua tác phẩm, nhà văn đã giới thiệu với bạn đọc những bức chân dung tuyệt đẹp về con người lao động mới. Trong đó nhân vật anh thanh niên là một hình tượng nổi bật nhất. Vẻ đẹp của anh toát ra từ cách sống, cách nghĩ và từ những việc anh làm. Anh sống một mình ở đỉnh cao Yên Sơn “quanh năm chỉ có cỏ cây và mây mù lạnh lẽo”. Thế nhưng anh đã vượt qua tất cả để làm tốt công việc của mình. Sống một
mình nhưng anh không cảm thấy cô độc, vì anh quan niệm rằng “Khi ta làm việc, ta với công việc là đôi, sao gọi là một mình được”. Anh yêu công việc, công việc là niềm vui sống của anh. Anh tâm sự “Công việc của cháu gian khổ thế đấy. Nếu cất nó đi cháu buồn chết mất”. Vẻ đẹp của anh còn thể hiện ở cách sống chan hòa, cở mở của anh đối với mọi người. Anh quan tâm đến một cách chân thành đến người khác, từ bác lái xe đến vợ bác ấy, từ những đống nghiệp của anh đến 2 người khách mới quan là ông họa sĩ và cô kỹ sư nông nghiệp. Chính vì thế mà bác lái xe đã bảo anh là “thèm người lắm”
Đọc truyện, em thấy thật sự cảm mến và khâm phục anh thanh niên. Những suy nghĩ của anh đã trở thành những điều em suy nghĩ “Mình sinh ra là vì ai? Mình lớn lên từ đâu? Mình vì ai mà làm việc? Chính những điều trăn trở này sẽ giúp em cố gắng hơn trong học tập và trong mọi hoạt động để hoàn thiện mình.
Luyện tập
Thử hình dung trong một ngày không còn tồn tại văn nghệ, các nghệ sĩ không còn sáng tác và biểu diễn, các thư viện biến mất, sách báo không còn, các phương tiên truyền thông không còn. Thế giới và đời sống con người sẽ ra sao?
=>Thế giới tăm tối, đời sống con người sẽ khô khan, vô vị
HAPPY NEWYEAR