Bài 19. Sử dụng an toàn và tiết kiệm điện

Bài dạy
Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo và các em học sinh!
VẬT LÝ 9
GV: NGUYỄN THỊ DẦN
Câu 1: Phát biểu định luật Jun-Lenxơ? Viết hệ thức ?Giải thích các ký hiệu trong công thức?
Câu 2: Định luật Jun-Lenxơ cho biết điện năng biến đổi thành năng lượng gì?Cho ví dụ?
ĐÁP ÁN:
Câu 1:Nhiệt lượng toả ra ở dây dẫn khi có dòng điện chạy qua tỉ lệ thuận với bình phương cường độ dòng điện, với điện trở của dây dẫn và thời gian dòng điện chạy qua .
-Hệ thức của định luật : Q = I2 .R.t
I : cường độ dòng điện(A)
R : điện trở của dây dẫn (Ω)
t : thời gian dòng điện chạy qua (s)
Q : Nhiệt lượng toả ra ở dây dẫn khi có dòng điện chạy qua (J)
Câu 2: Định luật Jun-Lenxơ cho biết điện năng biến đổi thành năng lượng nhiệt năng .
Kiểm tra bài cũ
TAI NẠN DO BẤT CẨN KHI SỬ DỤNG ĐIỆN
Theo thống kê mới nhất, trong năm 2011 có:
145 vụ tai nạn điện, làm cho 285 người chết và bị thương
Khoảng 2,5 tỷ kWh điện bị thiếu hụt


Tiết 19
SỬ DỤNG AN TOÀN
VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN
TIẾT 19:SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN
I/AN TOÀN KHI SỬ DỤNG ĐIỆN:
1/ Các qui tắc an toàn khi sử dụng điện
- Chỉ sử dụng các thiết bị điện với mạng điện gia đình, khi đảm bảo cách điện đúng tiêu chuẩn qui định đối với các bộ phận của thiết bị có sự tiếp xúc với tay và với cơ thể người nói chung .
C1: Chỉ làm thí nghiệm với các nguồn điện có HĐT dưới bao nhiêu vôn?
 Làm TN với các nguồn điện có HĐT dưới 40V
C2
Phải sử dụng các dây dẫn có vỏ bọc như thế nào?
Phải sử dụng các dây dẫn có vỏ bọc cách điện đúng như tiêu chuẩn quy định nghĩa là vỏ bọc cách điện này phải chịu được dòng điện định mức quy định cho mỗi dụng cụ điện.
C3
Cần mắc thiết bị gì cho mỗi dụng cụ điện để ngắt mạch tự động khi đoản mạch?
Mắc cầu chì có cường độ định mức phù hợp với dụng cụ hay thiết bị điện, đảm bảo khi có sự cố xảy xa, chẳng hạn như khi bị đoản mạch, cầu chì kịp nóng chảy và tự động ngắt mạch trước khi dụng cụ điện bị hư hỏng
Trước khi xảy ra hiện tượng đoản mạch
Khi xảy ra hiện tượng đoản mạch
Sau khi xảy ra hiện tượng đoản mạch
Khi tiếp xúc với mạng điện gia đình cần lưu ý điều gì?
C4
C4: Khi tiếp xúc với mạng điện gia đình thì cần lưu ý gì?Vì sao?
=>-Phải thận trọng khi tiếp xúc với mạng điện này vì nó có hiệu điện thế 220V nên có thể gây nguy hiểm tới tính mạng con người
-Chỉ sử dụng các thiết bị điện với mạng điện gia đình khi đảm bảo cách điện đúng tiêu chuẩn qui định đối với các bộ phận của thiết bị có sự tiếp xúc với tay và với cơ thể người nói chung .
TIẾT 19:SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN
I/AN TOÀN KHI SỬ DỤNG ĐIỆN:
1/ Các qui tắc an toàn khi sử dụng điện

Các qui tắc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7:
 Làm TN với các nguồn điện có HĐT dưới 40V
 Chỉ sử dụng các dây dẫn có vỏ bọc cách điện đúng tiêu chuẩn
 Dùng cầu chì có dòng điện định mức phù hợp
 Thận trọng khi tiếp xúc với mạng điện gia đình vì có hiệu điện thế 220V rất nguy hiểm.Chỉ sử dụng các TBĐ khi đảm bảo cách điện
C5: Bóng đèn treo bị đứt dây tóc ,cần phải thay bóng đèn khác .Hãy cho biết vì sao những việc làm sau đây đảm bảo an toàn điện :
-Nếu đèn treo dùng phích cắm thì phải rút phích cắm khỏi ổ lấy điện trước khi tháo bóng đèn hỏng và lắp bóng đèn khác
=>Vì sau khi rút phích cắm điện thì không thể có dòng điện chạy qua cơ thể và do đó loại bỏ mọi sự nguy hiểm mà dòng điện có thể gây ra
-Nếu đèn treo không dùng phích cắm thì phải ngắt công tắc hoặc tháo cầu chì trước khi tháo bóng đèn hỏng và lắp bóng đèn khác
=>Để đảm bảo an toàn điện ,công tắc và cầu chì trong mạng điện gia đình luôn được nói với với dây nóng .Vì thế việc ngắt công tắc hoặc tháo cầu chì trước khi tháo bóng đèn hỏng đã làm hở dây nóng,do đó loại bỏ trường hợp dòng điện chạy qua cơ thể người và đảm bảo an toàn điện
I/AN TOÀN KHI SỬ DỤNG ĐIỆN:
1/ Các qui tắc an toàn khi sử dụng điện

2/ Một số qui tắc an toàn khác khi sử dụng điện
-Phải ngắt mạch điện nhưng phải có biển báo trước khi sửa chữa mạch điện

TIẾT 19:SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN
Đó là cách sửa chữa các hư hỏng nhỏ. Những hư hỏng không biết lí do, không sửa được  phải ngắt điện và báo người lớn hoặc thợ điện, không được tự ý sửa chữa!
Khi sửa chữa điện cần tuân theo những quy tắc gì ?
Khi sửa chữa các thiết bị và đồ dùng điện cần ngắt điện (rút phích cắm, tháo nắp cầu chì) và đảm bảo cách điện giữa người và nhà.
C5: Bóng đèn treo bị đứt dây tóc ,cần phải thay bóng đèn khác .Hãy cho biết vì sao những việc làm sau đây đảm bảo an toàn điện :
-Đảm bảo cách điện giữa người và nền nhà (như đứng trên ghế nhựa hoặc bàn gỗ )trong khi khi tháo bóng đèn hỏng và lắp bóng đèn khác
=> Đảm bảo cách điện giữa người và nền nhà,do điện trở của vật cách điện (như đứng trên ghế nhựa hoặc bàn gỗ )là rất lớn nên dòng điện chạy qua cơ thể và vật cách điện sẽ có cường độ rất nhỏ nên không nguy hiểm cho tính mạng con người
I/AN TOÀN KHI SỬ DỤNG ĐIỆN:
1/ Các qui tắc an toàn khi sử dụng điện
2/ Một số qui tắc an toàn khác khi sử dụng điện :
-Phải ngắt mạch điện trước khi sửa chửa mạch điện
-Khi sửa chữa mạch điện phải
sử dụng :
+các vật lót cách điện
+các dụng cụ lao động và các dụng cụ này phải có đuôi cách điện đúng tiêu chuẩn
TIẾT 19:SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN
C6:Khi sử dụng các dụng cụ điện này ta thường tiếp xúc với vỏ kim loại của chúng. Để đảm bảo an toàn, vỏ kim loại của dụng cụ điện được nối bằng một dây dẫn với chốt thứ 3 của ổ lấy điện. Hãy chỉ ra trên hình 19.1 dây nối dụng cụ điện với đất và dòng điện chạy qua dây dẫn nào khi dụng cụ này hoạt động bình thường.
1
2
3
H 19.2
Trong trường hợp ở hình 19.2, dây dẫn điện bị hở và tiếp xúc với vỏ kim loại của dụng cụ. Nhờ các dây tiếp đất mà người sử dụng nếu chạm tay vào vỏ dụng cụ cũng không bị nguy hiểm. Hãy giải thích vì sao?
Khi dây dẫn điện bị hở vỏ kim loại của dụng cụ điện có điện, dòng điện truyền xuống đất theo hai nhánh, nhánh thứ nhất là dây nối có điện trở rất nhỏ, nhánh thứ hai là người sử dụng có điện trở rất lớn, khi đó dòng điện hầu hết chạy qua dây dẫn nối đất còn dòng điện chạy qua cơ thể người rất nhỏ không nguy hiểm.
I/AN TOÀN KHI SỬ DỤNG ĐIỆN:
1/ Các qui tắc an toàn khi sử dụng điện
2/ Một số qui tắc an toàn khác khi sử dụng điện :
-Phải ngắt mạch điện trước khi sửa chửa mạch điện
-Khi sửa chữa mạch điện phải
sử dụng :
+các vật lót cách điện
+các dụng cụ lao động và các dụng cụ này phải có đuôi cách điện đúng tiêu chuẩn
-Nối đất cho vỏ kim loại của các dụng cụ điện.
TIẾT 19:SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN
GDBVMT và kĩ năng sống
Sống gần các đường dây cao thế rất nguy hiểm. Có thể bị suy giảm trí nhớ, bị nhiễm điện do hưởng ứng. Các sự cố chập điện, rò điện, nổ sứ, đứt đường dây, cháy nổ trạm biến áp để lại những hậu quả rất nghiêm trọng.
Những hộ sống gần đường dây cao áp phải di dời. Tuân thủ các qui tắc an toàn khi sử dụng điện.
Nguyên nhân gây tai nạn điện
Trẻ con chơi với …dây điện
TIẾT 19:SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN
Việc sử dụng tiết kiệm điện năng có một số lợi ích dưới đây:
- Giảm chi tiêu cho gia đình.
- Các dụng cụ và thiết bị điện được sử dụng lâu bền hơn .
Giảm bớt các sự cố gây tổn hại chung do hệ thống cung cấp điện bị quá tải, đặc biệt trong những giờ cao điểm
- Dành phần điện năng tiết kiệm cho sản xuất.
I/AN TOÀN KHI SỬ DỤNG ĐIỆN:
1/ Các qui tắc an toàn khi sử dụng điện
2/ Một số qui tắc an toàn khác khi sử dụng điện :
II/SỬ DỤNG TIẾT KIỆM ĐIỆN NĂNG
1/Cần phải sử dụng tiết kiệm điện năng:
TIẾT 19:SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN
C7: Hãy tìm thêm những lợi ích khác của việc sử dụng tiết kiệm điện năng
- Biện pháp ngắt điện ngay khi mọi người đi khỏi nhà, ngoài công dụng tiết kiệm điện năng,còn giúp tránh được những hiểm hoạ nào nữa ?
- Phần điện năng được tiết kiệm còn có thể được sử dụng để làm gì đối với quốc gia ?
-Nếu sử dụng tiết kiệm điện năng thì bớt được số nhà máy điện cần phải xây dựng.Điều này có lợi ích gì đối với môi trường?
I/AN TOÀN KHI SỬ DỤNG ĐIỆN:
1/ Các qui tắc an toàn khi sử dụng điện
2/ Một số qui tắc an toàn khác khi sử dụng điện :
II/SỬ DỤNG TIẾT KIỆM ĐIỆN NĂNG
1/Cần phải sử dụng tiết kiệm điện năng: (SGK)
Các lợi ích khác:
-Loại bỏ nguy cơ gây hoả hoạn
-Dành phần điện năng tiết kiệm được
+để xuất khẩu ,góp phần tăng thu nhập cho đất nước
+ giảm bớt việc xây dựng các nhà máy ,do đó góp phần giảm ô nhiễm môi trường
TIẾT 19:SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN
C8 :Hãy viết công thức tính điện năng sử dụng ?
=>A=Pt
C9 :Từ đó hãy cho biết , để sử dụng tiết kiệm điện năng thì:
-Cần phải lựa chọn, sử dụng các dụng cụ hay các thiết bị điện có công suất như thế nào?
-Có nên sử dụng các dụng cụ hay các thiết bị điện trong những lúc không cần thiết hay không ?vì sao?
I/AN TOÀN KHI SỬ DỤNG ĐIỆN:
1/ Các qui tắc an toàn khi sử dụng điện

2/ Một số qui tắc an toàn khác khi sử dụng điện :
II/SỬ DỤNG TIẾT KIỆM ĐIỆN NĂNG
1/Cần phải sử dụng tiết kiệm điện năng:
2/Các biện pháp sử dụng tiết kiệm điện năng:
- Cần phải lựa chọn, sử dụng các dụng cụ hay thiết bị điện có công suất hợp lí, đủ mức cần thiết .
- Không sử dụng các dụng cụ hay thiết bị điện trong những lúc không cần thiết .
TIẾT 19:SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN
C10 :Một bạn hay quên tắt điện khi rời khỏi nhà .Em hãy nghĩ cách giúp bạn này để tránh lãng phí điện và đảm bảo an toàn điện ?
C11:Trong gia đình,các thiết bị nung nóng bằng điện sử dụng nhiều điện năng.Biện pháp tiết kiệm nào dưới đây là hợp lý nhất ?
A-Không sử dụng các thiết bị nung nóng bằng điện .
B-Không đun nấu bằng bếp điện
C-Chỉ sử dụng các thiết bị nung nóng bằng điện trong thời gian tối thiểu cần thiết
D-Chỉ đun nấu bằng bếp điện và sử dụng các thiết bị nung nóng khác như bàn là,máy sấy tóc… trong thời gian tối thiểu cần thiết
I/AN TOÀN KHI SỬ DỤNG ĐIỆN:
1/ Các qui tắc an toàn khi sử dụng điện

2/ Một số qui tắc an toàn khác khi sử dụng điện :
II/SỬ DỤNG TIẾT KIỆM ĐIỆN NĂNG
1/Cần phải sử dụng tiết kiệm điện năng:
2/Các biện pháp sử dụng tiết kiệm điện năng:
- Cần phải lựa chọn, sử dụng các dụng cụ hay thiết bị điện có công suất hợp lí, đủ mức cần thiết
- Không sử dụng các dụng cụ hay thiết bị điện trong những lúc không cần thiết.
III/Vận dụng :
C10 :
C11 :
Nên rút hẳn các phích cắm điện khi ra khỏi nhà
TIẾT 19:SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN
C12: Một bóng đèn dây tóc giá 3500đồng có công suất 75W,thời gian thắp sáng tối đa là 1000giờ.Một bóng đèn compăc giá 60000đồng có công suất 15W,có độ sáng bằng bóng đèn dây tóc nói trên ,thời gian thắp sáng tối đa là 8000giờ
a-Tinh điện năng sử dụng của mỗi loại bóng đèn trên trong 8000giờ
b-Tính toàn bộ chi phí (tiền mua bóng điện và tiền điện phải trả )cho việc sử dụng mỗi loại bóng đèn này trong 8000giờ ,nếu giá 1kW.h là 700đồng
c- Sử dụng loại bóng đèn nào có lợi hơn ?Vì sao ?

I/AN TOÀN KHI SỬ DỤNG ĐIỆN:
1/ Các qui tắc an toàn khi sử dụng điện
2/ Một số qui tắc an toàn khác khi sử dụng điện
II/SỬ DỤNG TIẾT KIỆM ĐIỆN NĂNG
1/Cần phải sử dụng tiết kiệm điện năng:
2/Các biện pháp sử dụng tiết kiệm điện năng:
III/Vận dụng :
C12 :
Tóm tắt:


P1 = 75W =0,075KW
t1 = 1000h
P2 = 15W =0,015kW
t2 = 8000h
a- A1 =?(kW.h),
A2 =?(kW.h),
b-T1 =?(đồng )
T2 =?(đồng
c-dùng đèn nào lợi hơn? Vì sao ?
Giải:
a- Điện năng sử dụng của mỗi loại bóng đèn trên trong 8000giờ
A1=P1 .t2 =0,075.8000=600 (kWh)
A2 =P2 .t2 =0,015.8000=120 (kWh)
b- Toàn bộ chi phí cho việc sử dụng mỗi loại bóng đèn này trong 8000giờ:
T1 =8.3500+600.700=448000đ
T2 =60000+120.700=144000đ
c- Dùng đèn compăc lợi hơn
Từ năm 2010 EU quyết định sử dụng đèn huỳnh quang
Bóng đèn huỳnh quang sẽ giúp giảm 60% lượng tiêu thụ điện năng ở các hộ gia đình EU, tương đương giảm 30 triệu tấn khí thải CO2/năm.
Đèn hình hoa phát sáng không cần điện lưới. Vào ban ngày, loại đèn này lấy từ mặt trời và gió. Khi màn đêm buông xuống nó chỉ phát ra ánh sáng yếu, độ sáng tăng lên khi có người hoặc vật đi qua đèn, dùng đèn này để thắp sáng thành phố vào ban đêm
Bài tập trắc nghiệm
Chọn câu trả lời đúng:

1.Khi sửa chữa điện trong nhà, để an toàn điện ta phải:
A. Ngắt cầu dao điện.
B. Sử dụng các dụng cụ sửa chữa điện phải có chuôi cách điện bằng cao su.
C. Mang dép nhựa hoặc đứng trên ghế gỗ khô và giữ tay chân, cơ thể khô ráo
D. Thực hiện theo 3 cách trên.
Bài tập trắc nghiệm
Chọn câu trả lời đúng:

2. Việc làm nào dưới đây là an toàn khi sử dụng điện?
A. Khi bóng đèn bị cháy, rút phích cắm của bóng đèn ra khỏi ổ cắm điện khi thay bóng đèn.
B. Làm thí nghiệm với hiệu điện thế 45V.
C. Mắc nối tiếp cầu chì loại bất kì cho mỗi dụng cụ điện
D. Sử dụng dây dẫn không có vỏ bọc cách điện
DẶN DÒ:
- Học bài trong vở
- Học phần ghi nhớ .
- Đọc phần có thể em chưa biết
- Làm bài tập 19.3 - 19.10 SBT trang 45,46
- Ôn tập câu hỏi phần tự kiểm tra tiết 20 chuẩn bi tiết sau tổng kết chương .