Bài 19. Sử dụng an toàn và tiết kiệm điện

I. An toàn khi sử dụng điện:
1) Nhớ lại các qui tắc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7:
BÀI 19. SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ
TIẾT KIỆM ĐIỆN
C1: Chỉ làm thí nghiệm với các nguồn điện có hiệu điện thế dưới . . . . .
40V.
C2: Phải sử dụng các dây dẫn có vỏ bọc . . .
đúng như tiêu chuẩn qui định.
C3: Cần mắc ... cho mỗi dụng cụ để ngắt mạch tự động khi đoản mạch?
cầu chì
C4: Khi tiếp xúc với mạng điện gia đình thì cần lưu ý gì?
- Phải cẩn thận khi tiếp xúc với mạng điện này vì nó có hiệu điện thế 220V nên có thể gây nguy hiểm đến tính mạng con người.
- Chỉ sử dụng các thiết bị điện với mạng điện gia đình khi đảm bảo cách điện đúng tiêu chuẩn qui định đối với các bộ phận của thiết bị có sự tiếp xúc với cơ thể người (tay cầm, dây nối, phích cắm . . .)
2) Một số qui tắc an toàn khác khi sử dụng điện
C5: - Bóng đèn treo bị đứt dây tóc, cần phải thay bóng đèn khác. Hãy cho biết vì sao những việc làm sau đây đảm bảo an toàn điện?
+ Nếu đèn treo dùng phích cắm thì phải rút phích cắm khỏi ổ lấy điện trước khi tháo bóng đèn hỏng và lắp bóng đèn khác.
Vì khi đó không có dòng điện chạy qua cơ thể người, do đó không có nguy hiểm.
+ Nếu đèn treo không dùng phích cắm thì phải ngắt công tắc hoặc tháo cầu chì trước khi tháo bóng đèn hỏng và lắp bóng đèn khác.
Vì công tắc và cầu chì trong mạng điện gia đình luôn luôn được nối với dây "nóng", do đó loại bỏ trường hợp dòng điện chạy qua cơ thể.
+ Đảm bảo cách điện giữa người và nền nhà (như đứng trên ghế nhựa hoặc bàn gỗ) trong khi tháo bóng đèn hỏng và lắp bóng đèn khác.
Do điện trở của vật cách điện đó rất lớn nên dòng điện qua người và vật cách điện sẽ có cường độ rất nhỏ, không gây nguy hiểm đến tính mạng.
C6: Nối đất cho vỏ kim loại của các dụng cụ điện là một biện pháp đảm bảo an toàn điện.
+ Ta thường tiếp xúc với vỏ kim loại của chúng. Để đảm bảo an toàn , vỏ kim loại của dụng cụ điện được nối bằng một dây dẫn với chốt thứ ba của phích cắm và được nối đất qua lỗ thứ ba của ổ lấy điện.
Hãy chỉ ra trên hình, dây nối dụng cụ điện với đất và dòng điện chạy qua dây dẫn nào khi dụng cụ hoạt động bình thường?
+ Dây dẫn điện bị hở, người tiếp xúc với vỏ kim loại của dụng cụ. Nhờ dây tiếp đất mà người sử dụng nếu chạm tay vào vỏ dụng cụ cũng không bị nguy hiểm. Hãy giải thích vì sao?
Người và dây nối đất tạo thành một mạch song song gồm 2 nhánh:
+ Nhánh 1: Dây nối có điện trở nhỏ.
+ Nhánh 2: Người sử dụng có điện trở lớn.
Do đó dòng điện hầu hết chạy qua dây nối đất.
Cần phải sử dụng tiết kiệm điện năng:
- Giảm chi tiêu cho gia đình.
- Các dụng cụ và thiết bị điện được sử dụng lâu bền hơn.
- Giảm bớt các sự cố gây tổn hại chung cho hệ thống cung cấp điện quá tải, đặc biệt trong những giờ cao điểm.
- Dành phần điện năng tiết kiệm cho sản xuất.
II. Sử dụng tiết kiệm điện năng
C7: Hãy thử tìm thêm những lợi ích khác của việc sử dụng tiết kiệm điện năng.
+ Ngắt điện khi ra khỏi nhà tránh lãng phí điện mà còn loại bỏ nguy cơ xảy ra hoả hoạn.
+ Dành phần điện năng tiết kiệm được để xuất khẩu điện, góp phần tăng thu nhập cho đất nước.
+ Giảm bớt việc xây dựng nhà máy điện, góp phần giảm ô nhiễm môi trường.
2) Các biện pháp sử dụng tiết kiệm điện năng
C8: Hãy viết công thức tính điện năng sử dụng.
A = P . t
C9: Từ đó hãy cho biết, sử dụng tiết kiệm điện năng thì:
+ Cần phải lựa chọn, sử dụng các dụng cụ hay thiết bị điện có công suất như thế nào?
+ Có nên sử dụng các dụng cụ hay thiết bị điện trong những lúc không cần thiết hay không?
+ Cần phải lựa chọn, sử dụng các dụng cụ hay thiết bị điện có công suất hợp lí, đủ mức cần thiết.
+ Không sử dụng các dụng cụ hay thiết bị điện trong những lúc không cần thiết, vì sử dụng như thế là lãng phí điện năng.
III. Vận dụng
C10: Một bạn hay quên tắt điện khi rời khỏi nhà. Em hãy nghĩ cách giúp bạn này để tránh lãng phí điện và đảm bảo an toàn điện.
+ Viết lên tờ giấy dòng chữ to "Tắt hết điện trước khi ra khỏi nhà" và dán ở chỗ cửa ra vào để dễ nhìn thấy.
+ Treo tấm bảng có ghi dòng chữ "Nhớ tắt điện" lên phía cửa ra vào ngang tầm mắt.
+ Lắp chuông báo khi đóng cửa để nhắc nhở tắt điện.
C11: Trong gia đình, các thiết bị nung nóng bằng điện sử dụng nhiều điện năng. Biện pháp tiết kiệm nào dưới đây là hợp lí nhất?
A. Không sử dụng các thiết bị nung nóng bằng điện.
B. Không đun nấu bằng điện.
C. Chỉ sử dụng các thiết bị nung nóng bằng điện có công suất nhỏ trong thời gian tối thiểu cần thiết.
D. Chỉ đun nấu bằng điện và sử dụng các thiết bị nung nóng khác như bàn là, máy sấy tóc ... Trong thời gian tối thiểu cần thiết.
C12: Một bóng đèn dây tóc giá 3.500đồng có công suất 75W, thời gian thắp sáng tối đa 1.000 giờ. Một bóng đèn compact giá 60.000 đồng công suất 15W, có độ sáng bằng bóng đèn dây tóc nói trên, có thời gian thắp sáng tối đa 8.000 giờ.
+ Tính điện năg sử dụng của mỗi loại bóng đèn trên trong 8.000 giờ.
+ Ti�nh toàn bộ chi phí (tiền mua bóng đèn và tiền điện phải trả) cho việc sử dụng mỗi loại đèn này trong 8.000 giờ, nếu giá 1 kWh là 700 đồng.
+ Sử dụng loại bóng đèn nào có lợi hơn? Vì sao?
- Điện năng sử dụng của mỗi loại bóng đèn trong 8.000 giờ:
+ Bóng đèn dây tóc:
A1 = P 1.t =0,075 . 8000 = 600 kWh.
+ Bóng đèn compact:
A2 = P2.t = 0,015 . 8000 = 120 kWh.
- Toàn bộ chi phí cho việc sử dụng mỗi bóng đèn trong 8 000 giờ:
+ Chi phí cho đèn dây tóc (8 bóng):
T1 = 8 . 3500 + 600 . 700 = 448 000 đ.
+ Chi phí cho đèn compact (1bóng):
T2 = 60000 + 120 . 700 = 144 000 đ.

* Dùng đèn compact có lợi hơn, vì:
- Giảm bớt 304.000 đ tiền chi phí cho 8 000 giờ sử dụng.
- Sử dụng công suất nhỏ hơn, dành phần công suất tiết kiệm cho nơi khác chưa có điện hoặc sản xuất.
- Góp phần giảm bớt sự cố do quá tải về điện, nhất là vào giờ cao điểm.
- Đọc phần ghi nhớ SGK.
- Học bài theo ghi nhớ SGK.
- Làm bài tập 19.2, 19.3, 19.4 SBT.
- Đọc phần "Có thể em chưa biết".
- Trả lời câu hỏi phần "Tự kiểm tra" /54 SGK vào vơ �bài tập.
- Ôn tập chuẩn bị tổng kết chương I: Điện học.
HƯỚNG DẪN HỌC Ở NHÀ