Bài 19. Sử dụng an toàn và tiết kiệm điện

CHÀO MỪNG QUÝ THẦY CÔ ĐẾN DỰ GIỜ
Môn vật lý - lớp 9
GV thực hiện: Nguyễn K Khanh Linh
Trường THCS Quảng Phương
SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN
Tiết 19
I/ An toàn khi sử dụng điện
1. Các qui tắc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7:
C1
Chỉ làm thí nghiệm với các nguồn điện có HĐT dưới bao nhiêu vôn?
 Làm TN với các nguồn điện có HĐT dưới 40V.
SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN
Tiết 19
I/ An toàn khi sử dụng điện
1. Các qui tắc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7:
C2
Phải sử dụng các dây dẫn có vỏ bọc như thế nào?
 Phải sử dụng các dây dẫn có vỏ bọc cách điện đúng như tiêu chuẩn quy định nghĩa là vỏ bọc cách điện này phải chịu được dòng điện định mức quy định cho mỗi dụng cụ điện.
SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN
Tiết 19
I/ An toàn khi sử dụng điện
1. Các qui tắc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7:
C3
Cần mắc thiết bị gì cho mỗi dụng cụ điện để ngắt mạch tự động khi đoản mạch?
 Mắc cầu chì có cường độ định mức phù hợp với dụng cụ hay thiết bị điện, đảm bảo khi có sự cố xảy xa, chẳng hạn như khi bị đoản mạch, cầu chì kịp nóng chảy và tự động ngắt mạch trước khi dụng cụ điện bị hư hỏng.
Trước khi xảy ra hiện tượng đoản mạch
Khi xảy ra hiện tượng đoản mạch
Sau khi xảy ra hiện tượng đoản mạch
Khi tiếp xúc với mạng điện gia đình cần lưu ý điều gì?
C4
SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN
Tiết 19
I/ An toàn khi sử dụng điện
1. Các qui tắc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7:
C4
- Phải rất thận trọng khi tiếp xúc với mạng điện này vì có hiệu điện thế 220V nên có thể gây nguy hiểm tới tính mạng con người.
- Chỉ sử dụng các thiết bị điện với mạng điện gia đình, khi đảm bảo cách điện đúng tiêu chuẩn quy định đối với các bộ phận có sự tiếp xúc với tay và cơ thể người nói chung ( chẳng hạn như tay cầm, dây nối, phích cắm)
SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN
Tiết 19
I/ An toàn khi sử dụng điện
1. Các qui tắc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7:
 Làm TN với các nguồn điện có HĐT dưới 40V
 Chỉ sử dụng các dây dẫn có vỏ bọc cách điện đúng tiêu chuẩn
 Dùng cầu chì có dòng điện định mức phù hợp
 Thận trọng khi tiếp xúc với mạng điện gia đình vì có hiệu điện thế 220V rất nguy hiểm. Chỉ sử dụng các thiết bị điện khi đảm bảo cách điện
SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN
Tiết 19
I/ An toàn khi sử dụng điện
1. Các qui tắc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7:
2. Một số qui tắc an toàn khi sử dụng điện.
C5
Bóng đèn treo bị đứt dây tóc, cần phải thay bóng đèn khác. Vì sao những việc làm sau đây đảm bảo an toàn điện.
+ Nếu đèn treo dùng phích cắm thì phải rút phích cắm khỏi ổ lấy điện trước khi tháo bóng đèn hỏng và lắp bóng đèn khác?
- Sau khi đã rút phích cắm điện thì không thể có dòng điện chạy qua cơ thể người do đó loại bỏ mọi sự nguy hiểm mà dòng điện có thể gây ra.
SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN
Tiết 19
I/ An toàn khi sử dụng điện
1. Các qui tắc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7:
2. Một số qui tắc an toàn khi sử dụng điện.
C5
Bóng đèn treo bị đứt dây tóc, cần phải thay bóng đèn khác. Vì sao những việc làm sau đây đảm bảo an toàn điện.
+ Nếu đèn treo không dùng phích cắm thì phải ngắt công tắc hoặc tháo cầu chì trước khi tháo bóng đèn hỏng và lắp bóng đèn khác.
- Để đảm bảo an toàn điện, công tắc và cầu chì trong mạng điện gia đình luôn luôn được nối với dây “nóng”. Chỉ khi chạm vào dây nóng thì mới có dòng điện chạy qua cơ thể người và là nguy hiểm. Việc ngắt công tắc và tháo cầu chì trước khi thay bóng đèn đã làm hở dây nóng, do đó loại bỏ trường hợp dòng điện chạy qua cơ thể người và đảm bảo an toàn.
SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN
Tiết 19
I/ An toàn khi sử dụng điện
1. Các qui tắc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7:
2. Một số qui tắc an toàn khi sử dụng điện.
C5
Bóng đèn treo bị đứt dây tóc, cần phải thay bóng đèn khác. Vì sao những việc làm sau đây đảm bảo an toàn điện.
+ Đảm bảo cách điện giữa người và nền nhà (như đứng trên ghế nhựa hoặc bàn gỗ) trong khi tháo bóng hỏng và lắp bóng đèn khác.
+ Khi đảm bảo cách điện giữa người và nền nhà, do điện trở của vật cách điện (ghế nhựa, bàn gỗ khô..) là rất lớn nên dòng điện nếu chạy qua cơ thể người và vật cách điện sẽ có cường độ rất nhỏ nên không nguy hiểm.
Đó là cách sửa chữa các hư hỏng nhỏ. Những hư hỏng không biết lí do, không sửa được, phải ngắt điện và báo người lớn hoặc thợ điện, không được tự ý sửa chữa!
Khi sửa chữa điện cần tuân theo những quy tắc gì?
- Khi sửa chữa các thiết bị và đồ dùng điện cần ngắt điện (rút phích cắm, tháo nắp cầu chì) và đảm bảo cách điện giữa người và nhà.
SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN
Tiết 19
I/ An toàn khi sử dụng điện
1. Các qui tắc an toàn khi sử dụng điện đã học ở lớp 7:
2. Một số qui tắc an toàn khi sử dụng điện.
C6
Khi sử dụng các dụng cụ điện này ta thường tiếp xúc với vỏ kim loại của chúng. Để đảm bảo an toàn, vỏ kim loại của dụng cụ điện được nối bằng một dây dẫn với chốt thứ 3 của ổ lấy điện. Hãy chỉ ra trên hình 19.1 dây nối dụng cụ điện với đất và dòng điện chạy qua dây dẫn nào khi dụng cụ này hoạt động bình thường.
1
2
3
H 19.2
+Trong trường hợp ở hình 19.2, dây dẫn điện bị hở và tiếp xúc với vỏ kim loại của dụng cụ. Nhờ các dây tiếp đất mà người sử dụng nếu chạm tay vào vỏ dụng cụ cũng không bị nguy hiểm. Hãy giải thích vì sao?
Khi dây dẫn điện bị hở vỏ kim loại của dụng cụ điện có điện, dòng điện truyền xuống đất theo hai nhánh, nhánh thứ nhất là dây nối có điện trở rất nhỏ, nhánh thứ hai là người sử dụng có điện trở rất lớn, khi đó dòng điện hầu hết chạy qua dây dẫn nối đất còn dòng điện chạy qua cơ thể người rất nhỏ không nguy hiểm.
Nguyên nhân gây tai nạn điện
Trẻ em chơi với …dây điện
Tai nạn do bất cẩn khi sử dụng điện
SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN
Tiết 19
I/ An toàn khi sử dụng điện
II/ Sử dụng tiết kiệm điện năng
1. Cần phải sử dụng tiết kiệm điện năng
* Việc sử dụng tiết kiệm điện năng có một số lợi ích dưới đây:
- Giảm chi tiêu cho gia đình.
- Các dụng cụ và thiết bị điện được sử dụng lâu bền hơn .
- Giảm bớt các sự cố gây tổn hại chung do hệ thống cung cấp điện bị quá tải, đặc biệt trong những giờ cao điểm.
- Dành phần điện năng tiết kiệm cho sản xuất.
SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN
Tiết 19
I/ An toàn khi sử dụng điện
II/ Sử dụng tiết kiệm điện năng
1. Cần phải sử dụng tiết kiệm điện năng
C7
Hãy thử tìm thêm những lợi ích khác của việc sử dụng tiết kiệm điện năng.
- Ngắt điện khi không sử dụng và khi rời khỏi nhà tránh sự cố gây tai nạn và thiệt hại do dòng điện gây ra.
- Giảm bớt việc xây dựng các nhà máy điện, góp phần giảm ô nhiễm môi trường.
- Dành phần điện tiết kiệm được cho sản xuất , xuất khẩu điện góp phần tăng thu nhập cho đất nước.
SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN
Tiết 19
I/ An toàn khi sử dụng điện
II/ Sử dụng tiết kiệm điện năng
1. Cần phải sử dụng tiết kiệm điện năng
C8
2. Các biện pháp sử dụng tiết kiệm điện năng
Hãy viết công thức tính điện năng sử dụng?
A = P.t
C9
Từ đó hãy cho biết, để sử dụng tiết kiệm điện năng thì:
- Cần phải lựa chọn, sử dụng các dụng cụ hay thiết bị điện có công suất như thế nào?
- Lựa chọn, sử dụng các dụng cụ, thiết bị điện có công suất phù hợp.
- Có nên sử dụng các dụng cụ hay thiết bị điện trong những lúc không cần thiết hay không? Vì sao?
- Chỉ sử dụng đồ dùng điện trong thời gian cần thiết
SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN
Tiết 19
I/ An toàn khi sử dụng điện
II/ Sử dụng tiết kiệm điện năng
1. Cần phải sử dụng tiết kiệm điện năng
2. Các biện pháp sử dụng tiết kiệm điện năng
- Lựa chọn, sử dụng các dụng cụ, thiết bị điện có công suất phù hợp.
- Chỉ sử dụng đồ dùng điện trong thời gian cần thiết
Từ năm 2010 EU quyết định sử dụng đèn huỳnh quang
Bóng đèn huỳnh quang sẽ giúp giảm 60% lượng tiêu thụ điện năng ở các hộ gia đình EU, tương đương giảm 30 triệu tấn khí thải CO2 /năm.
ĐÈN COMPACT
Đèn hình hoa phát sáng không cần điện lưới. Vào ban ngày, loại đèn này lấy từ mặt trời và gió. Khi màn đêm buông xuống nó chỉ phát ra ánh sáng yếu, độ sáng tăng lên khi có người hoặc vật đi qua đèn, dùng đèn này để thắp sáng thành phố vào ban đêm.
SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN
Tiết 19
I/ An toàn khi sử dụng điện
II/ Sử dụng tiết kiệm điện năng
III/ Vận dụng
C10
Một bạn hay quên tắt điện khi rời khỏi nhà. Em hãy nghĩ cách giúp bạn này để tránh lãng phí điện và đảm bảo an toàn điện?
Viết dòng chữ “Nhớ ngắt điện” dán ngay cửa ra vào.
Lắp công tắc tự động. Khi đóng cửa thì tự động ngắt mạch điện
SỬ DỤNG AN TOÀN VÀ TIẾT KIỆM ĐIỆN
Tiết 19
I/ An toàn khi sử dụng điện
II/ Sử dụng tiết kiệm điện năng
III/ Vận dụng
C11
Trong gia đình, các thiết bị nung nóng bằng điện sử dụng nhiều điện năng. Biện pháp tiết kiệm nào dưới đây là hợp lí nhất?
Không sử dụng các thiết bị nung nóng bằng điện.
Không đun nấu bằng bếp điện.
Chỉ sử dụng các thiết bị nung nóng bằng điện trong thời gian tối thiểu cần thiết.
Chỉ đun nóng bằng điện và sử dụng các thiết bị nung nóng khác như bàn là, máy sấy tóc … trong thời gian tối thiểu cần thiết.
Nên rút hẳn các phích cắm điện khi ra khỏi nhà
Bài tập trắc nghiệm
Chọn câu trả lời đúng:

Những dụng cụ nào dưới đây có tác dụng bảo vệ mạch điện khi sử dụng?
A. Ampe kế.
B. Cầu chì.
C. Vôn kế.
D. Công tơ điện
Bài tập trắc nghiệm
Chọn câu trả lời đúng:

2. Khi sửa chữa điện trong nhà, để an toàn điện ta phải:
A. Ngắt cầu dao điện.
B. Sử dụng các dụng cụ sửa chữa điện phải có chuôi cách điện bằng cao su.
C. Mang dép nhựa hoặc đứng trên ghế gỗ khô và giữ tay chân, cơ thể khô ráo
D. Thực hiện theo 3 cách trên.
Bài tập trắc nghiệm
Chọn câu trả lời đúng:

3. Không nên tự mình tiếp xúc với mạng điện gia đình vì lí do nào sau đây?
A. Vì trong gia đình sử dụng quá nhiều các dụng cụ dùng điện
B. Vì nó rất nguy hiểm.
C. Vì mạng điện dễ bị hỏng.
D. Vì các dây dẫn dễ bị đứt
Bài tập trắc nghiệm
Chọn câu trả lời đúng:

4. Cầu chì mắc trong mạch điện có tác dụng gì?
A. Bảo vệ các dụng cụ dùng điện.
B. Bảo vệ mạch điện.
C. Tránh gây hỏa hoạn khi có sự "cố".
D. Cả 3 phương án trên
Bài tập trắc nghiệm
Chọn câu trả lời đúng:

8. Khi gặp một người đang bị tai nạn về điện, công việc đầu tiên ta phải làm gì ?
A. Chạy lại kéo nạn nhân ra khỏi dòng điện.
B. Gọi bệnh viện đến cấp cứu.
C. Dùng vật lót cách điện (cây khô, giẻ khô ...) tách nạn nhân ra khỏi dòng điện
D. Chờ người khác đến để cùng trợ giúp
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Về nhà làm bài tập 19.1 đến 19.5 (SBT)
Nghiên cứu bài 20, trả lời các câu hỏi trong phần tự kiểm tra từ câu 1 đến câu 11; làm bài tập vận dụng bài 12 đến bài 15 (Sgk)
Tiết học đến đây kết thúc
Xin chân thành cảm ơn quý thầy cô giáo và các em !