Bài 19. Quê hương

Chia sẻ bởi Đặng Văn Hòa | Ngày 03/05/2019 | 26

Chia sẻ tài liệu: Bài 19. Quê hương thuộc Ngữ văn 8

Nội dung tài liệu:

10




Tổ: Kh xã hội








Môn: ngữ văn lớp 8
Giáo viên thực hiện : Nguyễn Thị Dung

Chào mừng quý thầy cô về dự giờ thăm lớp

Quê hương
Tế Hanh
I. Giới thiệu tác giả, văn bản
1. Tác giả:
Tên khai sinh: Trần Tế Hanh (1921 – 2009)
Quê : Bình Dương – Bình Sơn – Quảng Ngãi
Tham gia phong trào thơ mới chặng cuối (1940 – 1945)
Hồn thơ mang nặng nỗi buồn và tình yêu quê hương tha thiết.
Là nhà thơ của quê hương.
Được giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật (1996)
2. Văn bản:
Viết năm 1939, khi nhà thơ đang học trung học ở Huế.
In trong tập “Nghẹn ngào” – 1939 , sau in lại trong tập “Hoa niên” – 1945
II. Đọc và tìm hiểu chung.
Đọc văn bản.
Tìm hiểu chú thích
QUÊ HƯƠNG
Tế Hanh
“Chim bay dọc biển đem tin cá"
Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới
Nước bao vây, cách biển nửa ngày sông.

Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã
Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang.
Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió...
Ngày hôm sau, ồn ào trên bến đỗ
Khắp dân làng tấp nập đón ghe về.
"Nhờ ơn trời biển lặng cá đầy ghe",
Những con cá tươi ngon thân bạc trắng.
Dân chài lưới, làn da ngăm rám nắng,
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm;
Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm
Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ.

Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớ
Màu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm vôi
Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi
Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá!
1939
II. Đọc và tìm hiểu chung.
Đọc văn bản.
Tìm hiểu chú thích
Thể thơ :
- 8 chữ
Bố cục :
- 4 đoạn:
2 câu đầu: Giới thiệu chung về làng quê
6 câu tiếp: Cảnh thuyền ra khơi đánh cá.
8 câu tiếp: Cảnh thuyền cá về bến.
4 câu cuối: Nỗi nhớ làng quê của tác giả
III. Phân tích bài thơ:
Giới thiệu chung về làng quê.
Nghề của làng: Chài lưới
Ví trí của làng: Bốn bề là sông nước, gần biển
2. Cảnh thuyền ra khơi đánh cá
Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã
Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang.
Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió...

Ngày hôm sau, ồn ào trên bến đỗ
Khắp dân làng tấp nập đón ghe về.
"Nhờ ơn trời biển lặng cá đầy ghe",
Những con cá tươi ngon thân bạc trắng.
Dân chài lưới, làn da ngăm rám nắng,
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm;
Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm
Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ.
2. Cảnh đoàn thuyền ra khơi và về bến
a, Cảnh thuyền ra khơi đánh cá
Thiên nhiên : Lúc bình minh, đẹp, trong sáng
Con người : Khỏe mạnh , vạm vỡ
Con thuyền:
So sánh: Thuyền – tuấn mã
Từ ngữ chọn lọc: “hăng”, “phăng”, “vượt”
Khí thế băng tới dũng mãnh, sức sống mạnh mẽ, vẻ đẹp hùng tráng , hấp dẫn.
So sánh, ẩn dụ: cánh buồm như mang linh hồn sự sống của làng chài
Nhóm 1 và 2
Cảnh thuyền ra khơi đánh cá được miêu tả qua những hình ảnh nổi bật nào? Hãy chỉ ra và nêu cảm nhận của em về những hình ảnh đó?
Nhóm 3 và 4
Cảnh thuyền đánh cá về bến được miêu tả bằng những hình ảnh nổi bật nào? Hãy chỉ ra và nêu cảm nhận của em về những hình ảnh đó?
Câu hỏi thảo luận
Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã
Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang.
Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió...
Cảm nhận của em về hai câu thơ miêu tả hình ảnh con thuyền?
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã
Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang.
Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió...
Biện pháp so sánh ẩn dụ trong hai câu thơ miêu tả cánh buồm có hiệu quả nghệ thuật như thế nào?
+ Cánh buồm / Mảnh hồn làng
cụ thể - hữu hình / trừu tượng – vô hình
Sự so sánh mới lạ, độc đáo, kết hợp nghệ thuật nhân hoá, bút pháp lãng mạn gợi ra một vẻ đẹp bay bổng mang ý nghĩa lớn lao; nhà thơ vừa vẽ ra chính xác “cái hình”vừa cảm nhận được “cái hồn của sự vật.
+Rướn – nhân hóa
2. Cảnh đoàn thuyền ra khơi và về bến
a, Cảnh thuyền ra khơi đánh cá
Thiên nhiên : Lúc bình minh, đẹp, trong sáng
Con người : Khỏe mạnh , vạm vỡ
Con thuyền:
So sánh: Thuyền – tuấn mã
Từ ngữ chọn lọc: “hăng”, “phăng”, “vượt”
Khí thế băng tới dũng mãnh, sức sống mạnh mẽ, vẻ đẹp hùng tráng , hấp dẫn.
So sánh, ẩn dụ: cánh buồm như mang linh hồn sự sống của làng chài
Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã
Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang.
Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió...
b, Cảnh thuyền cá về bến
- Không khí đón thuyền về bến:
Tấp nập, đông vui.
Người dân chài:
+ Nước da ngăm nhuộm nắng, nhuộm gió.
+ Thân hình vạm vỡ, thấm đậm vị mặn mòi, nồng tỏa vị xa xăm của biển.
=> Miêu tả vừa chân thực, vừa lãng mạn => tầm vóc phi thường.
Con thuyền sau chuyến ra khơi:
+ Được nhân hóa như một cơ thể sống đang nghi ngoi , thư giãn.
+ Sự yên lặng nơi bến đỗ
Ngày hôm sau, ồn ào trên bến đỗ
Khắp dân làng tấp nập đón ghe về.
"Nhờ ơn trời biển lặng cá đầy ghe",
Những con cá tươi ngon thân bạc trắng.
Dân chài lưới, làn da ngăm rám nắng,
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm;
Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm
Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ.
Đặc sắc trong cách miêu tả hình ảnh người dân chài ở hai câu thơ
Dân chài lưới, làn da ngăm rám nắng,
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm;
Có gì độc đáo về nghệ thuật trong cách miêu tả hình ảnh con thuyền ở hai câu thơ
Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm
Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ.
Sáng tạo nghệ thuật độc đáo
Con thuyền được nhân hóa
Qua phân tích hai cảnh em thấy hình ảnh người dân chài và cuộc sống lao động làng chài có gì nổi bật?
Dân chài


Cuộc sống lao động làng chài
Lúc ra khơi


Khỏe mạnh, hăng hái.

Khí thế lao động mạnh mẽ, cuộc sống lao động đầy hứng khởi
Lúc trở về

Khỏe mạnh, cường tráng, toát lên hương vị của biển cả.

Đông vui, phấn khởi trước thành quả lao động lớn
Cuộc sống ấm no, thanh bình
3. Nỗi nhớ quê hương
Nhớ những cảnh vật bình dị, đặc trưng của quê hương
Gắn bó thủy chung với quê hương dù xa cách.
Màu xanh của nước
Màu vôi của buồm
Hình bóng con thuyền
Mùi nồng mặn
Nhớ
Nhấn mạnh nỗi nhớ quê, đặc điểm của làng quê
Liệt kê, điệp từ:
IV. Tổng kết
Nghệ thuật
Phương thức biểu cảm, trữ tình.
Hình ảnh thơ phong phú, sáng tạo, vừa độc đáo, mới lạ, vừa chính xác, thực tế.
2. Nội dung
Bức tranh về làng chài, tươi sáng, khỏe khoắn, giàu sức sống.
Tấm lòng yêu quê hương trong sáng, đằm thắm, thiết tha của tác giả.
Bài thơ có những đặc sắc nghệ thuật gì nổi bật? Theo em bài thơ được viết theo phương thức miêu tả, biểu cảm, tự sự hay trữ tình?
Qua phân tích bài thơ, em cảm nhận được điều gì về cuộc sống của làng chài – quê hương tác giả?
Nhận xét của em về tình yêu quê hương của tác giả?
Câu 1: Câu thơ nào miêu tả cụ thể những nét đặc trưng của “dân chài lưới”?
QUÊ HƯƠNG
Tế Hanh
V/- Luyện tập:
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới
Nước bao vây cách biển nửa ngày sông.
Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá.
Ngày hôm sau ồn ào trên bến đỗ
Khắp dân làng tấp nập đón ghe về.
Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm.
Tiết 77: Văn bản:
Thứ 6 ngày 9 tháng 1 năm 2009
A
B
C
D
Bạn đã sai
Bạn đã sai
Bạn đã sai
Bạn đã trả lời đúng
QUÊ HƯƠNG
Tế Hanh
IV/- Luyện tập:
CÂU HỎI TRẮC NGHIỆM
Câu 2: Dòng nào dưới đây nói không đúng về đặc sắc nghệ thuật của bài thơ “Quê Hương”?

- Biện pháp nói quá, chơi chữ.
-Kết hợp khéo léo giữa biểu cảm với tự sự và miêu tả; giữa bút pháp hiện thực với bút pháp lãng mạn.
- Thể thơ tám chữ, âm điệu thơ nhịp nhàng, uyển chuyển; lời thơ giản dị.
- Sử dụng thành công các biện pháp nghệ thuật, hình ảnh thơ sáng tạo, khoẻ khoắn, đầy sức sống, hàm chứa nhiều ý nghĩa sâu sắc.
Tiết 77: Văn bản
A
B
C
D
Bạn đã sai
Bạn đã sai
Bạn đã sai
Bạn đã đúng
TÌM TỪ KHÓA TRONG CÁC Ô CHỮ SAU
1
1
2
3
4
5
6
C
N
T
U

N
M
Ã
H
U
H
C

A
N
I
Ê
N
H
C
Á
N
H
B
U

M
N
H

À
O
I
L
Ư

I
O
Hình ảnh so sánh con thuyền ra khơi?
TỪ KHÓA:
Bài thơ này được sáng tác lúc tác giả đang ở đâu?
Nghề nghiệp dân làng trong bài thơ này?
Bài thơ “Quê hương” in trong tập thơ này.
Nhà thơ ví cái gì như “mảnh hồn làng”
Tâm trạng của nhà thơ khi xa quê.
Rất tiếc bạn đã trả lời sai
T
N
H

H
A
T

H
A
N
H
Xin Trân trọng cảm ơn,
kính chúc sức khoẻ
các thầy, cô giáo
chúc các em chăm ngoan,
học giỏi.
* Một số tài liệu cũ có thể bị lỗi font khi hiển thị do dùng bộ mã không phải Unikey ...

Người chia sẻ: Đặng Văn Hòa
Dung lượng: | Lượt tài: 1
Loại file:
Nguồn : Chưa rõ
(Tài liệu chưa được thẩm định)