Bài 19. Quê hương

Chào mừng các thầy cô về dự giờ, thăm lớp
TRƯỜNG TRUNG HỌC CƠ SỞ NGUYỄN HUỆ
Tuần : 21
Tiết : 77
Phân môn: Văn học
Tên bài : QUÊ HƯƠNG

Giáo viên biên soạn:ĐỖ THỊ KIM CHI
Kiểm tra bài cũ









Câu 1: Đọc thuộc lòng bài thơ “Nhớ rừng” của Thế Lữ.
Cảnh vườn bách thú được diễn tả qua các chi tiết nào? Cảnh tượng ấy đã gây nên phản ứng nào trong tình cảm của hổ?
- Hoa chăm, cỏ xén, lối phẳng, cây trồng
Dải nước đen giả suối, chẳng thông dòng
Len dưới nách những mô gò thấp kém
- Niềm uất hận.




Khát vọng được sống chân thật cuộc sống
của chính mình, trong xứ sở của chính mình.
Đó là khát vọng giải phóng, khát vọng tự do.

Kiểm tra bài cũ
Câu 2:
-Đọc thuộc lòng đoạn 2 và 3 bài thơ “Nhớ rừng” của Thế Lữ.
- Nỗi đau từ giấc mộng ngàn to lớn đã phản ánh khát vọng mãnh liệt nào của con hổ ở vườn bách
thú, cũng là của con người?
- Đọc thuộc phần ghi nhớ


BÀI MỚI
BÀI 19:



QUÊ HƯƠNG
Tế Hanh
1. Tác giả:
- Quê Quãng Ngãi.
- Có mặt trong phong trào thơ mới.
- Những bài thơ thể hiện nỗi nhớ thương tha thiết quê hương miền Nam.

I . TÌM HIỂU CHUNG
2. Tác phẩm:
- Thể thơ tám tiếng.
- Rút trong tập “Nghẹn ngào” (1939), sau được in lại trong tập “Hoa niên” (1945).
3. Đọc văn bản và THCCT:
a. Đọc văn bản













QUÊ HƯƠNG
Tế Hanh
Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới
Nước bao vây cách biển nửa ngày sông
Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng.
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá.
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấnmã
Phăng mái chèo mạnh mẽ vượt trường giang.




Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió.
Ngày hôm sau ồn ào trên bến đỗ
Khắp dân làng tấp nập đón ghe về
“Nhờ ơn trời biển lặng, cá đầy ghe.
Những con cá tươi ngon thân bạc trắng.
Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm;
Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm
Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ

Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớ
Màu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm vôi,
Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi,
Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá!

a. 2 câu đầu: Giới thiệu chung về làng quê.
b. 6 câu tiếp: Cảnh dân chài bơi thuyền ra khơi đánh cá.
c. 8 câu tiếp: Cảnh thuyền cá về bến.
d. 4 câu cuối: Nôn nao nỗi nhớ làng, nhớ biển quê hương.
b. THCCT:
4. Bố cục:

1. Giới thiệu chung về làng quê:
Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới
Nước bao vây cách biển nửa ngày sông

Nhà thơ đã giới thiệu chung về làng quê biển của mình như thế nào?

II. PHÂN TÍCH
?
Làm nghề chài lưới
* Giới thiệu tự nhiên, mộc mạc, giản dị.
2.Cảnh dân chài bơi thuyền ra khơi đánh cá:
Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng.
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá.
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã
Phăng mái chèo mạnh mẽ vượt trường giang.
Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió.
Tìm biện pháp nghệ thuật được sử dụng trong đoạn thơ


?
- So sánh, ẩn dụ
Tình từ: hăng, động
từ: phăng, vượt.

Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng.
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá.
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã
Phăng mái chèo mạnh mẽ vượt trường giang.
Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió.
2.Cảnh dân chài bơi thuyền ra khơi đánh cá:
+ So sánh con thuyền với con tuấn mã
* Khí thế băng tới dũng mãnh của con thuyền, sức sống mạnh mẽ.
+ So sánh cánh buồm với mảnh hồn làng
* Biểu tượng của linh hồn làng chài
Khao khát chân chính của những ngư dân mộc mạc.

- So sánh, ẩn dụ.
- Tình từ: hăng, động từ: phăng, vượt.
+So sánh con thuyền với con tuấn mã
* Khí thế băng tới dũng mãnh của con thuyền, sức sống mạnh mẽ.
+ So sánh cánh buồm với mảnh hồn làng
* Biểu tượng của linh hồn làng chài
Khao khát chân chính của những ngư dân mộc mạc.
2.Cảnh dân chài bơi thuyền ra khơi đánh cá:


3.Cảnh thuyền cá trở về bến:


Ngày hôm sau ồn ào trên bến đỗ
Khắp dân làng tấp nập đón ghe về
“Nhờ ơn trời biển lặng, cá đầy ghe”.
Những con cá tươi ngon thân bạc trắng.
Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm;
Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm
Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ
Cảnh thuyền và người
về bến được tả bằng
mấy chi tiết?

* Bốn chi tiết:
-Dân làng tấp nập đón ghe về.
-Cá trên thuyền thân bạc trắng
-Hình ảnh người đi biển: da rám nắng, cả thân hình.....
-Hình ảnh con thuyền:
Chiếc thuyền im...............
Nghe chất muối................
?
3.Cảnh thuyền cá trở về bến:


Ngày hôm sau ồn ào trên bến đỗ
Khắp dân làng tấp nập đón ghe về
“Nhờ ơn trời biển lặng, cá đầy ghe”.
Những con cá tươi ngon thân bạc trắng.
Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm;
Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm
Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ

Không khí bến cá khi
thuyền đánh cá từ biển trở
về được tái hiện như thếnào?

*Bức tranh lao động náo nhiệt, ăm ắp niềm vui và sự sống.
?


3.Cảnh thuyền cá trở về bến:


Ngày hôm sau ồn ào trên bến đỗ
Khắp dân làng tấp nập đón ghe về
“Nhờ ơn trời biển lặng, cá đầy ghe”.
Những con cá tươi ngon thân bạc trắng.
Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm;
Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm
Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ
Có gì đặc sắc về nghệ thuật
trong lời thơ:

Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm
Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ
*Phép nhân hoá.
* Con người đang mệt mỏi nhưng say sưa, hài lòng. Con thuyền đã được nhân hoá thành nhân vật có hồn- một tâm hồn rất tinh tế.
?
Con thuyền trên bến suốt ngày ngơi
(Nguyễn Trãi - Bến đò xuân đầu trại)
3. Cảnh thuyền cá trở về bến:


Bức tranh lao động náo nhiệt, ăm ắp niềm vui và sự sống.
Phép nhân hoá
* Con người đang mệt mỏi nhưng say sưa, hài lòng. Con thuyền đã được nhân hoá thành nhân vật có hồn- một tâm hồn rất tinh tế.
Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớ
Màu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm vôi,
Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi,
Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá!

4. Nôn nao nỗi nhớ làng, nhớ biển quê hương:
Nhớ làng, người thanh
niên Tế Hanh nhớ
những gì?
-Màu nước xanh, cá bạc,
chiếc buồm vôi, cái mùi
nồng mặn quá.

?


Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớ
Màu nước xanh cá bạc, chiếc buồm vôi,
Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi,
Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá!

4. Nôn nao nỗi nhớ làng, nhớ biển quê hương:

Tại sao tác giả lại nhớ
cái mùi nồng mặn của
quê mình?
-Mùi vị đặc trưng của quê
hương lao động

Nỗi nhớ ấy thuộc về
một tấm lòng quê như
thế nào?
- Gắn bó, thuỷ chung với quê
hương.

?
?
4. Nôn nao nỗi nhớ làng, nhớ biển quê hương:



Màu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm vôi, cái mùi nồng mặn quá
Mùi vị đặc trưng của quê hương lao động
- Gắn bó, thuỷ chung với quê hương.


TỔNG KẾT
1. Nghệ thuật:
- Biểu cảm
- Sự sáng tạo hình ảnh thơ.
Những hình ảnh bay bổng, lãng mạn.

2. Nội dung:
- Tình cảm quê hương trong sáng, thiết tha.
- Tự hào và gắn bó sâu sắc với quê hương
THẢO LUẬN NHÓM

Em hiểu gì về nhà thơ Tế Hanh – tác
giả bài thơ ?

- Tinh tế trong cảm thụ cuộc sống làng quê
- Nồng hậu, thuỷ chung với quê hương
?

Cùng với bài thơ “Quê hương” của Tế Hanh, em còn biết những bài thơ (hoặc bài hát) nào khác về tình cảm quê hương thắm thiết của con người Việt Nam?
Nếu có thể, hãy đọc hoặc hát lên một bài.

?


Quê hương tôi có con sông xanh biếc
Nước gương trong soi tóc những hàng tre
Tâm hồn tôi là một buổi trưa hè
Toả nắng xuống lòng sông lấp loáng
(Tế Hanh)

Nhớ Người những sáng tinh sương
Ung dung yên ngựa trên đường suối reo
Nhớ chân Người bước lên đèo
Người đi rừng núi trông theo bóng Người
(Tố Hữu - Việt Bắc)

Thuở còn thơ ngày hai buổi đến trường
Yêu quê hương qua từng trang sách nhỏ
Ai bảo chăn trâu là khổ
Tôi mơ màng nghe chim hót trên cao (Giang Nam)


IV. Luyện tập:




BÀI TẬP TRẮC NGHIỆM

Câu 1: Tế Hanh đã so sánh “cánh buồm” với
hình ảnh nào?
A. Con tuấn mã
B. Dân làng
C. Mảnh hồn làng
D. Quê hương
Bài tập trắc nghiệm:
ĐÁP ÁN: C

Câu 2: Nhận định nào dưới đây nói đúng nhất tình cảm của Tế Hanh đối với cảnh vật, cuộc sống và con người của quê hương ông?

Yêu thương, trân trọng, tự hào và gắn bó sâu sắc với cảnh vật, cuộc sống và con người của quê hương.
B. Nhớ về quê hương với những kỉ niệm buồn bã và đau xót, thương cảm.
C. Gắn bó và bảo vệ cảnh vật, cuộc sống và con người của quê hương ông.
D. Cả A, B, C đều sai.



Bài tập trắc nghiệm:
ĐÁP ÁN: A


Đọc diễn cảm bài thơ
CỦNG CỐ

* DẶN DÒ:
- Học thuộc lòng bài thơ.
- Sưu tầm, chép lại một số câu thơ, đoạn thơ về tình cảm quê hương mà em yêu thích nhất.
- Soạn bài chuẩn bị tiết sau: “Khi con tu hú”.


Chúc các em vui vẻ


Kính chúc quý thầy cô giáo
sức khoẻ, dạy tốt





LỚP 8/3
NĂM HỌC: 2009-2010