Bài 19. Quê hương

NHIỆT LIỆT CHÀO MỪNG
CÁC THẦY CÔ GIÁO VÀ CÁC EM HỌC SINH LỚP 8A
NGỮ VĂN 8
KIỂM TRA BÀI CŨ





Nhận xét nào nói đúng nhất về ý nghĩa của việc xây dựng hai cảnh tượng đối lập nhau trong bài thơ Nhớ Rừng?
A. Để gây ấn tượng đối với người đọc.
B. Làm nổi bật hình ảnh con hổ ở chốn sơn lâm hùng vĩ.
C. Làm nổi bật tình cảm và tâm trạng của con hổ khi bị nhốt trong vườn Bách thú.
D. Làm nổi bật tình cảm của tác giả với con hổ.
QUÊ HƯƠNG
I. Đọc - tìm hiểu chung
1. Giới thiệu tác giả, tác phẩm
a. Tác giả
Tên thật Trần Tế Hanh (1921 – 2009).
- Quê: Bình Sơn – Quảng Ngãi.
Ông có mặt trong phong trào Thơ Mới với những vần thơ mang nặng nỗi buồn và tình yêu quê hương thắm thiết.
Ông được Nhà nước trao tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật (1996).
- Tác phẩm chính: Hoa niên (1945), Gửi miền Bắc (1955), Tiếng sóng (1960), Hai nửa yêu thương (1963)…
b. Tác phẩm
- Trần Tế Hanh (1921-2009)
Sáng tác 1938, in trong tập Hoa niên.
Là tác phẩm đầu tay viết về quê hương.
- Quê: Quảng Ngãi.
- Là nhà thơ của quê hương.
I. Đọc - tìm hiểu chung
1. Giới thiệu tác giả, tác phẩm
a. Tác giả
b. Tác phẩm
I. Đọc - tìm hiểu chung
1. Giới thiệu tác giả, tác phẩm
a. Tác giả
b. Tác phẩm
2. Đọc - chú thích
3. Thể loại, phương thức biểu đạt
Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớ
Màu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm vôi,
Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi,
Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá!
- Thể thơ 8 chữ
- Phương thức biểu đạt: biểu cảm
4. Bố cục:
4 phần:
- Phần 1: Giíi thiÖu chung vÒ lµng.
Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới:
Nước bao vây, cách biển nửa ngày sông.
Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá.
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã
Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang.
Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió…
- Phần 2: C¶nh ®oµn thuyÒn ra kh¬i ®¸nh c¸.
Ngày hôm sau, ồn ào trên bến đỗ
Khắp dân làng tấp nập đón ghe về.
"Nhờ ơn trời biển lặng cá đầy ghe",
Những con cá tươi ngon thân bạc trắng.
Dân chài lưới, làn da ngăm rám nắng,
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm;
Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm
Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ.
- Phần 3: C¶nh ®oµn thuyÒn ®¸nh c¸ trë vÒ.
- Phần 4: Nỗi nhớ quê hương của tác giả.
Chim bay dọc biển đem tin cá.
I. Đọc - tìm hiểu chung
Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới
Nước bao vây, cách biển nửa ngày sông.
II. Đọc - tìm hiểu chi tiết
1. Quê hương - làng chài ven biển
Lời giới thiệu ngắn gọn, mộc mạc bình dị: quê hương làng chài vùng ven biển, cửa sông.
Quê hương làng chài vùng ven biển, cửa sông.
a. Lời giới thiệu
I. Đọc - tìm hiểu chung
II. Đọc - tìm hiểu chi tiết

Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã
Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang.
Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió.
Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng
1. Quê hương - làng chài ven biển
a. Lời giới thiệu
b. Cảnh đoàn thuyền ra khơi
- Phép liệt kê g?i t? hinh ?nh doàn thuyền ra khơi trong khung cảnh bát ngát, trong trẻo nhuốm nắng hồng bình minh.
Hình ảnh so sánh + Tính từ, động từ mạnh.
-- > Di?n t? th?t ?n tu?ng khớ th? bang t?i dung mónh c?a con thuy?n ra khoi l�m toỏt lờn s?c s?ng m?nh m?, v? d?p hựng trỏng d?y h?p d?n c?a ngu?i trai l�ng ch�i.
Hình ảnh: Nhân hoá, so sánh ẩn dụ.
Cảnh ra khơi đánh cá thật hùng tráng, dạt dào sức sống.
- Phép liệt kê  khung cảnh bình minh tinh khôi, khoáng đạt.
- Hình ảnh so sánh, dùng động từ, tính từ mạnh  khí thế băng tới, dũng mãnh của con thuyền ra khơi.
- Hình ảnh so sánh, nhân hóa ẩn dụ.
Tạo nên vẻ đẹp lãng mạn, khoáng đạt: Cánh buồm căng gió biển khơi quen thuộc bỗng trở nên lớn lao, thiêng liêng và rất thơ mộng. Đó chính là biểu tượng của linh hồn làng chài.

Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã
Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang.
Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió.

Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã
Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang.
Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió.
 Biểu tượng đẹp của linh hồn làng chài.
I. Đọc - tìm hiểu chung
II. Đọc - tìm hiểu chi tiết
1. Quê hương - làng chài ven biển
a. Lời giới thiệu
b. Cảnh đoàn thuyền ra khơi
c. Cảnh đoàn thuyền trở về
Ngày hôm sau, ồn ào trên bến đỗ
Khắp dân làng tấp nập đón ghe về.
"Nhờ ơn trời biển lặng cá đầy ghe",
Những con cá tươi ngon thân bạc trắng.
Dân chài lưới, làn da ngăm rám nắng,
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm;
Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm
Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ.
T? bi?u c?m ? Khung cảnh náo nhiệt đầm ấm rộn ràng, đầy ắp niềm vui.
Hình ảnh ẩn dụ, vừa chân thực, vừa lãng mạn.
Ngày hôm sau, ồn ào trên bến đỗ
Khắp dân làng tấp nập đón ghe về.
"Nhờ ơn trời biển lặng cá đầy ghe",
Những con cá tươi ngon thân bạc trắng.
Dân chài lưới, làn da ngăm rám nắng,
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm;
Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm
Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ.
- T? bi?u c?m ? Khung cảnh náo nhiệt đầm ấm rộn ràng, đầy ắp niềm vui.
Hình ảnh nhân hóa, ẩn dụ vừa chân thực, vừa lãng mạn.
- Hỡnh ?nh ?n d?, chõn th?c lóng m?n ? v? d?p c?a ngu?i trai l�ng ch�i.
Ngày hôm sau, ồn ào trên bến đỗ
Khắp dân làng tấp nập đón ghe về.
"Nhờ ơn trời biển lặng cá đầy ghe",
Những con cá tươi ngon thân bạc trắng.
Dân chài lưới, làn da ngăm rám nắng,
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm;
Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm
Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ.
Ngày hôm sau, ồn ào trên bến đỗ
Khắp dân làng tấp nập đón ghe về.
"Nhờ ơn trời biển lặng cá đầy ghe",
Những con cá tươi ngon thân bạc trắng.
Dân chài lưới, làn da ngăm rám nắng,
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm;
Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm
Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ.
- Hỡnh ?nh nhõn húa, ?n d?...? v? d?p tho m?ng c?a con thuy?n.
Bức tranh làng chài tươi sáng yên bình, giàu sức sống.
 Gợi tả con thuyền vô tri trở nên có hồn, một tâm hồn tinh tế cũng như người dân chài, thấm đẫm vị mặn mòi của biển khơi.
 Thể hiện vẻ đẹp giản dị, khỏe khoắn, thơ mộng, tầm vóc lớn lao, phi thường của người trai làng chài, những đứa con biển cả.
I. Đọc - tìm hiểu chung
II. Đọc - tìm hiểu chi tiết
1. Quê hương - làng chài ven biển
a. Lời giới thiệu
b. Cảnh đoàn thuyền ra khơi
c. Cảnh đoàn thuyền trở về
Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớ
Màu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm vôi
Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi
Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá!
Tỏc gi? th? hi?n n?i nh? tr?c ti?p qua phép liệt kê màu sắc, hương vị đặc trưng của quê hương.
2. Nỗi nhớ - tình quê
Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớ
Màu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm vôi
Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi
Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá!
Phép liệt kê  Bộc lộ nỗi nhớ trực tiếp.
Nỗi nhớ chân thành tha thiết thể hiện tình yêu, sự gắn bó sâu nặng với quê hương.
? Diễn tả đầy đủ và tinh tế, tô đậm thêm nỗi nhớ chân thành, tha thiết.
I. Đọc - tìm hiểu chung
II. Đọc - tìm hiểu chi tiết
1. Quê hương - làng chài ven biển
a. Lời giới thiệu
b. Cảnh đoàn thuyền ra khơi
c. Cảnh đoàn thuyền trở về
- Nghệ thuật:
+ Bài thơ trữ tình, kết hợp phương thức biểu cảm và miêu tả.
+ Hình ảnh thơ sáng tạo, độc đáo.
- Nội dung: Bức tranh quê hương làng chài, tình cảm của người con xa quê.
2. Nỗi nhớ - tình quê
III. T?ng k?t
Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới
Nước bao vây, cách biển nửa ngày sông.
Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã
Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang.
Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió.
Ngày hôm sau, ồn ào trên bến đỗ
Khắp dân làng tấp nập đón ghe về.
"Nhờ ơn trời biển lặng cá đầy ghe",
Những con cá tươi ngon thân bạc trắng.
Dân chài lưới, làn da ngăm rám nắng,
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm;
Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm
Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ.
Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớ
Màu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm vôi
Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi
Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá!
TÌM TỪ KHÓA TRONG CÁC Ô CHỮ SAU
1
1
2
3
4
5
6
C
N
T
U
Ấ
N
M
Ã
H
U
H
C
Ế
A
N
I
Ê
N
H
C
Á
N
H
B
U
Ồ
M
N
H
Ớ
À
O
I
L
Ư
Ớ
I
O
Hình ảnh so sánh con thuyền ra khơi?
TỪ KHÓA:
T
Ế
H
A
N
H
Bài thơ này được sáng tác lúc tác giả đang ở đâu?
Nghề nghiệp dân làng trong bài thơ này?
Bài thơ “Quê hương” in trong tập thơ này.
Nhà thơ ví cái gì như “mảnh hồn làng”
Tâm trạng của nhà thơ khi xa quê.
Sai rồi !
T
N
H
Ế
H
A
T
Ế
H
A
N
H
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Học thuộc lòng bài thơ.
Tìm đọc những bài thơ viết về quê hương của nhà thơ Tế Hanh;
Sưu tầm các bài thơ viết cùng đề tài;
Đọc và tìm hiểu văn bản: Khi con tu hú:
+ Tìm hiểu về tác giả,
+ Tìm hiểu tâm trạng của người tù cách mạng.
CHÂN THÀNH CẢM ƠN CÁC THẦY CÔ GIÁO VÀ CÁC EM HỌC SINH