Bài 19. Quê hương

QUÊ HƯƠNG
QUÊ HƯƠNG
Giáo viên: Phạm Đức Tuấn
Tổ: KHXH
Trường: THCS Bạch Long
Bài 19 - tiết 77
CHÀO MỪNG CÁC THẦY CÔ GIÁO VÀ CÁC EM HỌC SINH
MÔN: ngữ văn 8
Bài 19 - tiết 77: Văn bản: Quê hương
Tế Hanh
QUÊ HƯƠNG
Chim bay dọc biển đem tin cá (1)

Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới:
Nước bao vây, cách biển nửa ngày sông.

Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng
Dân trai tráng(2) bơi thuyền đi đánh cá.
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã (3)
Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang.
Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió…

Ngày hôm sau, ồn ào trên bến đỗ
Khắp dân làng tấp nập đón ghe(4) về.
“Nhờ ơn trời biển lặng cá đầy ghe”,
Những con cá tươi ngon thân bạc trắng.
Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng,
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm;
Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm
Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ.

Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớ
Màu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm vôi,
Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi,
Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá!
(Tế Hanh (*), trong Thi nhân Việt Nam, Sđd)



Mạch cảm xúc: Bài thơ thể hiện lòng yêu mến, tình thương nhớ của đứa con đi xa đối với quê hương thân thiết.
quê hương

Chim bay dọc biển đem tin cá (1)
Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới:
Nước bao vây, cách biển nửa ngày sông.
Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá.
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã
Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang.
Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió.
Ngày hôm sau, ồn ào trên bến đỗ
"Nhờ ơn trời biển lặng cá đầy ghe",
Những con cá tươi ngon thân bạc trắng.
Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng,
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm;
Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm
Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ.
Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớ
Màu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm vôi,
Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi,
Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá!
Khắp dân làng tấp nập đón ghe về.
Cảnh dân làng đón thuyền cá trở về bến
Nỗi nhớ quê hương của tác giả
Giới thiệu chung về làng chài
Cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh cá
Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới:
Nước bao vây, cách biển nửa ngày sông.
Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng
Dân trai tráng(2) bơi thuyền đi đánh cá.
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã (3)
Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang.
Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió…
Chiếc thuyền
hăng
Phăng
vượt
Cánh buồm
Rướn
thâu
góp
Ngày hôm sau, ồn ào trên bến đỗ
Khắp dân làng tấp nập đón ghe(4) về.
“Nhờ ơn trời biển lặng cá đầy ghe”,
Những con cá tươi ngon thân bạc trắng.
Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng,
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm;
Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm
Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ.
Ngày hôm sau, ồn ào trên bến đỗ
Khắp dân làng tấp nập đón ghe(4) về.
“Nhờ ơn trời biển lặng cá đầy ghe”,
Những con cá tươi ngon thân bạc trắng.
Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng,
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm;
Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm
Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ.
Bức tranh lao động náo nhiệt đầy ắp niềm vui và sự sống
Tả thực, lãng mạn
Tầm vóc phi thường
Nhân hoá
Con thuyền trở nên có hồn
Ẩn dụ
Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớ
Màu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm vôi,
Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi,
Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá!
Liệt kê; điệp ngữ và câu cảm thán.
Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớ
Màu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm vôi,
Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi,
Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá!
QUÊ HƯƠNG
Chim bay dọc biển đem tin cá (1)

Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới:
Nước bao vây, cách biển nửa ngày sông.

Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng
Dân trai tráng(2) bơi thuyền đi đánh cá.
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã (3)
Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang.
Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió…

Ngày hôm sau, ồn ào trên bến đỗ
Khắp dân làng tấp nập đón ghe(4) về.
“Nhờ ơn trời biển lặng cá đầy ghe”,
Những con cá tươi ngon thân bạc trắng.
Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng,
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm;
Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm
Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ.

Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớ
Màu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm vôi,
Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi,
Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá!
(Tế Hanh (*), trong Thi nhân Việt Nam, Sđd)
Nhân hoá,
ẩn dụ
Tả thực, lãng mạn
Liệt kê; điệp ngữ và câu cảm thán.
Những nét đặc sắc về nghệ thuật bài thơ:
Miêu tả, tự sự phục vụ cho biểu cảm.
Nghệ thuật sáng tạo hình ảnh thơ; so sánh; nhân hoá; ẩn dụ.
Bút pháp hiện thực và lãng mạn.
Ghi nhớ
Với những vần thơ bình dị mà gợi cảm, bài thơ Quê Hương của Tế Hanh đã vẽ ra một bức tranh tươi sáng, sinh đ?ng về một làng quê miền biển, trong đó nổi bật lên hình ảnh khoẻ khoắn, đầy sức sống của người dân chài và sinh hoạt lao động làng chài. Bài thơ cho thấy tình cảm quê hương trong sáng, tha thiết của nhà thơ.
Bài tập:
Bút pháp lãng mạn giúp nhà thơ sáng tạo được những hình ảnh đẹp, ấn tượng nào?
Đáp án:
Hình ảnh: Con thuyền ra khơi; con thuyền nghỉ ngơi trên bến; cánh buồm- mảnh hồn làng; mùi nồng mặn…
Bài tập: Hãy chọn đáp án trả lời đúng.
Nhận định nào dưới đây nói đúng nhất tình cảm của Tế Hanh đối với cảnh vật, cuộc sống và con người quê hương ông?
A. Nhớ về quê hương với những kỷ niệm buồn bã và đau xót, thương cảm.
B. Yêu thương, trân trọng, tự hào và gắn bó sâu sắc với cảnh vật, cuộc sống và con người của quê hương.
C. Gắn bó và bảo vệ cảnh vật, cuộc sống và con người của quê hương ông.
D. Cả A, B, C đều sai.
2. Câu thơ nào miêu tả cụ thể những nét đặc trưng của dân chài lưới?
A. Khi trời trong gió nhẹ, sớm mai hồng
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá.
B. Ngày hôm sau ồn ào trên bến đỗ
Khắp dân làng tấp nập đón ghe về.
C. Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm.
D. Làng tôi vốn làm nghề chài lưới
Nước bao vây cách biển nửa ngày sông.
CHÂN THÀNH CẢM ƠN CÁC THẦY CÔ GIÁO VÀ CÁC EM HỌC SINH!