Bài 19. Quê hương

Nhiệt liệt chào mừng các thầy cô giáo về dự hội giảng
QUÊ HƯƠNG
Tiết 77
TẾ HANH
* Tác giả.
Tên khai sinh Trần Tế Hanh. Sinh ngày 20/06/1921.
Quê làng Đông Yên, xã Bình Dương, huyện Bình Sơn, tỉnh Quảng Ngãi.
Ông có mặt trong phong trào thơ mới ở chặng cuối 1940-1945, với những bài thơ mang nặng nỗi buồn và tình yêu quê hương thắm thiết.
Ông được biết đến nhiều nhất với những bài thơ thể hiện nỗi nhớ thương tha thiết quê hương miền Nam và niềm khao khát tổ quốc được thống nhất.
Tế Hanh để lại nhiều tập thơ và được nhà nước trao tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 1996.
* Tác phẩm.
- Bài thơ "Quê hương" rút trong tập "Nghẹn ngào"năm 1939 sau đó in lại trong tập "Hoa niên"xuất bản năm 1945.
- Bài thơ được sáng tác lúc nhà thơ 18 tuổi khi ông đang học tại Huế trong cảm xúc nhớ nhà, nhớ quê.
Nhà thơ Tế Hanh
Quê hương
Chim bay dọc biển đem tin cá
Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới:
Nước bao vây cách biển nửa ngày

Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn
Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường
Cánh buồm giương to như mảnh hồn
Rướn thân trắng bao la thâu góp
Ngày hôm sau, ồn ào trên bến
Khắp dân làng tấp nập đón ghe
"Nhờ ơn trời biển lặng cá đầy
Những con cá tươi ngon thân bạc
Dân chài lưới, làn da ngăm rám
Cả thân hình nồng thở vị xa
Chiếc thuyền im bến mỏi trở về
Nghe chất muối thấm dần trong thớ

Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng
Màu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm
Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra
Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá!
sông.
hồng
cá
mã
giang.
làng
gió.
đỗ
về.
ghe"
trắng.
nắng
vỏ.
nằm
nhớ
xăm;
khơi
vôi
(Tế Hanh)
vượt


Rướn

Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới:
Nước bao vây cách biển nửa ngày sông.
Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá.
Chiếc thuyền nhẹ như con tuấn mã
mái chèo, mạnh mẽ trường giang.
Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng
thân trắng bao la thâu góp gió.
Phăng
hăng
Ngày hôm sau, trên bến đỗ
Khắp dân làng đón ghe về

Những con cá tươi ngon thân bạc trắng
Dân chài lưới, làn da
Cả thân hình nồng thở
Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm
Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ.
ngăm rám nắng
ồn ào
tấp nập
"Nhờ ơn trời biển lặng cá đầy ghe"
Đáp án
Câu thơ đặt trong ngoặc kép để trích nguyên văn lời cảm tạ trời biển của người dân chài.
Câu hỏi thảo luận
Vì sao câu thơ thứ ba của đoạn lại được dặt trong dấu ngoặc kép ?
vị xa xăm;
Nhớ
Màu nước xanh
Cá bạc
Màu vôi của cánh buồm
Hình bóng con thuyền…
Mùi nồng mặn
Nay xa cách lòng tôi
Màu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm vôi,
Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi,
Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá!
luôn tưởng nhớ
* Ghi nhớ.
"Quê hương" là bài thơ trữ tình: với những vần thơ bình dị và gợi cảm, Tế Hanh đã vẽ ra một bức tranh tươi sáng, sinh động về một làng quê miền biển, trong đó nổi bật lên là hình ảnh khoẻ khoắn, đầy sức sống của người dân chài và sinh hoạt lao động làng chài. Bài thơ cho thấy tình cảm quê hương trong sáng, tha thiết của nhà thơ.
Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới
Nước bao vây cách biển nửa ngày sông.
Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá.
Ngày hôm sau ồn ào trên bến đỗ
Khắp dân làng tấp nập đón ghe về.
Dân chài lưới làn da ngăm rám nắng
Cả thân hình nång thở vị xa xăm.
B
A
C
D
Câu hỏi trắc nghiệm.
Câu thơ nào dưới đây miêu tả cụ thể những nét đặc trưng của "dân chài lưới" ?
* Hướng dẫn về nhà
Hoàn thiện các bài 1,2,3 trong sách bài tập Ngữ văn 8 trang11,12
Viết một bài văn ngắn thể hiện tình cảm của mình với quê hương em.
Soạn bài "Khi con tu hú" của tác giả Tố Hữu
Xin chân thành cảm ơn
các thầy cô giáo và các em học sinh
Kính chúc các thầy cô và các em học sinh
mạnh khỏe và hạnh phúc
Chào tạm biệt !