Bài 19. Quê hương

LỜI GIỚI THIỆU
1. Đôi nét về bài soạn:
Phần mềm sử dụng soạn giảng POWER POINT và kết hợp với VIOLET trong phần Luyện Tập.
Tên file trình diễn Quê Hương (Văn 8-Tiết 77).ppt
2. Cách sử dụng:
+Bài soạn đã được đóng gói nên chạy ở bất cứ máy nào cũng được vì tất cả các phần mềm hỗ trợ cho việc trình chiếu đều kèm theo đủ.
+Sau khi kiểm tra bài cũ giáo viên mở Slide 4 nhấn vào biểu tượng để cho học sinh nghe đoạn đầu của bài hát Quê hương kết hợp dẫn dắt học sinh vào bài mới.
+Phần bài tập trong phần Luyện Tập giáo viên muốn sử dụng thì nhấp vào để hiện thị câu hỏi và nhấp vào biểu tượng để kiểm tra câu trả lời .Nếu học sinh trả lời sai thì nhấp vào biểu tượng .Kết thúc thì nhấp chuột trái sẽ hiện kết quả ô chữ hàng dọc cần tìm.
+Trong bài giảng có hiệu ứng âm thanh khi dạy cần sử dụng loa.
3. Nội dung chính bài giảng:(Gồm tất cả 20 Slide)
Slide 1 Lời giới thiệu
Slide 2 dùng khi ổn định tổ chức.
Slide 3 dùng để kiểm tra bài cũ.
Bài mới từ Slide 4 đến Slide 17.
Bài tập củng cố Slide 18 và Slide19 .Slide 20 là lời chào .

Giáo viên: Nguyễn Thị Mỹ Nhung.
PHÒNG GIÁO DỤC M’ĐRĂK
TRƯỜNG THCS TRẦN HƯNG ĐẠO
Tiết 77 - Bài 19
BÀI GIẢNG ĐIỆN TỬ
Môn: Ngữ văn 8
Giáo viên: Nguyễn Thị Mỹ Nhung
KIỂM TRA BÀI CŨ
Bài thơ Nhớ rừng tác giả Thế Lữ đã mượn lời con hổ ở vườn bách thú để thể hiện nội dung cảm xúc gì?
Bài thơ mượn lời con hổ bị nhốt ở vườn bách thú để diễn tả sâu sắc nỗi chán ghét thực tại tầm thường,tù túng và niềm khao khát tự do mãnh liệt bằng những vần thơ tràn đầy cảm xúc lãng mạn.Bài thơ khơi gợi lòng yêu nước thầm kín của người dân mất nước lúc bấy giờ.
Bài 19: Văn bản:
QUÊ HƯƠNG
Tế Hanh
Bài 19: Văn bản:
I/ ĐỌC - HIỂU CHUNG VĂN BẢN
1.Tác giả,tác phẩm:
Em hãy nêu những nét chính về tác giả,tác phẩm?

Tên khai sinh là Trần Tế Hanh (1921- 2009).Quê ở tỉnh Quảng Ngãi.Là nhà thơ có nhiều tác phẩm viết về quê hương.Ông được nhận giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 1996.
-Tác phẩm:
-Tác giả:
Bài thơ được sáng tác khi nhà thơ đang học ở Huế rất nhớ quê hương .Bài thỏ được rút trong tập Nghẹn ngào(1939)
I/ ĐỌC - HIỂU CHUNG VĂN BẢN
1.Tác giả,tác phẩm:
2.Giải thích từ khó:
-SGK (trang 17-18)
3.Thể thơ:
Bài thơ được làm theo thể thơ nào?Gieo vần ra sao?
-Thể thơ tám chữ, gieo vần ôm và vần liền.
(Tế Hanh)
Bài 19:
Văn bản:
QUÊ HƯƠNG
I/ ĐỌC - HIỂU CHUNG VĂN BẢN
1.Tác giả,tác phẩm:
2.Giải thích từ khó:
3.Thể thơ:
4.Bố cục:
Bài thơ được chia làm mấy phần?Nêu nội dung chính từng phần.
(3 phần)
+Phần1: 8 câu đầu giới thiệu chung về làng và cảnh đoàn thuyền ra khơi
+Phần2: 8 câu tiếp cảnh thuyền cá trở về bến.
+Phần3: 4 câu cuối là nổi nhớ làng của tác giả.
II/PHÂN TÍCH:
Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới
Nước bao vây, cách biển nửa ngày sông.
*Giới thiệu chung về làng quê
1 .Cảnh dân chài bơi thuyền ra khơi đánh cá.
- Nghề của làng: chài lưới.
-Vị trí của làng: cửa sông gần biển
Tác giả đã giới thiệu về làng của mình như thế nào ở hai câu thơ đầu?
II/PHÂN TÍCH:
1.Giới thiệu chung về làng và cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh cá
*Cảnh đoàn thuyền ra khơi:
Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá,
Báo hiệu chuyến đi biển đầy hứa hẹn
Thiên nhiên tươi đẹp, lý tưởng cho những ai làm nghề chài lưới.
trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng
Thiên nhiên:
Những chàng trai khỏe mạnh, vạm vỡ
Dân trai tráng
Con người:
*Giới thiệu chung về làng quê.
Thiên nhiên,con người khi đoàn thuyền ra khơi được tác giả giới thiệu ra sao?
II/PHÂN TÍCH:
*Cảnh đoàn thuyền ra khơi:
-Thiên nhiên:
-Con thuyền
-Con người:
+ So sánh:Chiếc thuyền như con tuấn mã:
+Từ ngữ chọn lọc:hăng, phăng, vượt
Diễn tả khí thế băng tới dũng mãnh của con thuyền, toát lên một sức sống mạnh mẽ, một vẻ đẹp hùng tráng, đầy hấp dẫn
1.Giới thiệu chung về làng và cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh cá
*Giới thiệu chung về làng quê.
Cho biết tác giả đã sử dụng nghệ thuật gì khi tả con thuyền ra khơi và tác dụng của nó?
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã.
Phăng mái chèo,mạnh mẽ vượt trường giang.
II/PHÂN TÍCH:
*Cảnh đoàn thuyền ra khơi:
-Thiên nhiên:
-Con thuyền
-Con người:
Cánh buồm căng gió được so sánh với hồn làng ( cái lớn lao , thiêng liêng) , đó là biểu tượng của linh hồn làng chài. nhà thơ vừa vẽ ra chính xác cái “hình”vừa cảm nhận được cái “hồn” của sự vật.
-Cánh buồm:
1.Giới thiệu chung về làng và cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh cá
*Giới thiệu chung về làng quê.
Hãy chỉ ra lối nói ẩn dụ và biện pháp so sánh ở những câu thơ này và cho biết hiệu quả nghệ thuật của nó?
Cánh buồm giương to như mảnh hồn làng
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió.
(Tế Hanh)
Bài 19: Văn bản:
QUÊ HƯƠNG
II/PHÂN TÍCH:
*Cảnh đoàn thuyền ra khơi:
-Thiên nhiên:
-Con thuyền
-Con người:
- Cánh buồm:
1.Giới thiệu chung về làng và cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh cá
*Giới thiệu chung về làng quê.
Qua tìm hiểu tám câu thơ đầu em có nhận xét gì?
Tám câu đầu vẽ ra bức tranh thiên nhiên tươi sáng,đồng thời khắc họa vẻ đẹp khỏe khoắn,đầy sức sống của người dân nơi biển cả.
Bài 19: Văn bản:
QUÊ HƯƠNG
(Tế Hanh)
QUÊ HƯƠNG
II/PHÂN TÍCH:
1.Giới thiệu chung về làng và cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh cá
2.Cảnh đoàn thuyền cá trở về.
Ngày hôm sau ồn ào trên bến đỗ
Khắp dân làng tấp nập đón ghe về
“Nhờ ơn trời biển lặng cá đầy ghe”,
Những con cá tươi ngon thân bạc trắng.
-Không khí:
Ồn ào,tấp nập,đông vui.
Em có nhận xét gì về không khí trở về của đoàn thuyền?
II/PHÂN TÍCH:
1.Giới thiệu chung về làng và cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh cá
2.Cảnh đoàn thuyền cá trở về.
-Không khí:
-Cá đầy ắp thuyền,tươi ngon
Ồn ào,tấp nập,đông vui.
-Người dân chài:
Hình ảnh người dân chài được miêu tả như thế nào?
Dân chài lưới, làn da ngăm rám nắng,
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm;
Hai câu thơ đã, tạc nên dáng vẻ rất riêng của người dân chài: rắn rỏi,vạm vỡ.
+Da ngăm rám nắng: Bút pháp tả thực  Nước ra nhuộm nắng, nhuộm gió.’
+Vị xa xăm: Hình ảnh sáng tạo độc đáo thân hình thấm đẫm vị mặn mòi, nồng toả của biển khơi.
II/PHÂN TÍCH:
1.Giới thiệu chung về làng và cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh cá
2.Cảnh đoàn thuyền cá trở về.
-Không khí:
-Cá đầy ắp thuyền,tươi ngon
Ồn ào,tấp nập,đông vui.
-Người dân chài: vẻ đẹp rắn rỏi,vạm vỡ
-Thuyền:
Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm
Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ.
Biện pháp nhân hoá với một loạt từ:im,mỏi,trở về,nằm nghe vừa nói được sự thư giãn của con thuyền, vừa nói được sự yên lặng nơi bến đỗ.
Nằm im nghỉ ngơi.
Sau khi đi biển trở về hình ảnh con thuyền được miêu tả như thế nào ?Phân tích biện pháp nghệ thuật mà tác giả sử dụng ở đây?
II/PHÂN TÍCH:
1.Giới thiệu chung về làng và cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh cá
2.Cảnh đoàn thuyền cá trở về.
-Không khí:
-Cá đầy ắp thuyền,tươi ngon
Ồn ào,tấp nập,đông vui.
-Người dân chài: rắn rỏi,vạm vỡ
-Thuyền:
Nằm im nghỉ ngơi.
Với sự cảm nhận tinh tế tài hoa,ngôn ngữ giàu giá trị biểu cảm, bút pháp tả thực, kết hợp với bút pháp lãng mạn, biện pháp nhân hoá, tác giả đã vẽ lên một bức tranh làng chài làng chài đầy ắp niềm vui, gợi ra một cuộc sống yên bình, ấm no.
II/PHÂN TÍCH:
1.Giới thiệu chung về làng và cảnh đoàn thuyền ra khơi đánh cá
2.Cảnh đoàn thuyền cá trở về.
3.Nổi nhớ về làng quê của tác giả.
Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớ
Màu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm vôi
Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi
Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá!
Khi xa quê tác giả luôn nhớ về quê hương mà cụ thể là tác giả nhớ những gì?
Nhớ
Hình bóng con thuyền…
Mùi nồng mặn
Màu vôi của cánh buồm
Màu bạc của cá
Màu xanh của nước
Nỗi nhớ được thể hiện một cách tự nhiên,giản dị,chân thành.Đó chính là tình yêu quê hương sâu nặng của nhà thơ.
III/TỔNG KẾT:
Qua việc phân tích trên em hãy cho biết nét nổi bật về nội dung và nghệ thuật của tác phẩm?
1.Nội dung: Bài thơ khắc họa bức tranh tươi sáng,khỏe khoắn đầy sức sống của người dân vùng biển,qua đó thể hiện tình yêu quê hương tha thiết,đằm thắm của tác giả.
2.Nghệ thuật:Ngôn ngữ thơ bình dị,giọng thơ mộc mạc,chân thành,hình ảnh thơ giàu tính sáng tạo và gợi cảm.
*Ghi nhớ: (SGK trang18)
1
1
2
3
4
5
6
C
N
T
U
Ấ
N
M
Ã
H
U
H
C
Ế
A
N
I

Ê
N
H
C
Á
N
H
B
U
Ồ
M
N
H
Ớ
À
O
I
L
Ư
Ớ
I
O
Hình ảnh so sánh con thuyền ra khơi?
TỪ KHÓA:
T
Ế
H
A
N
H
Bài thơ này được sáng tác lúc tác giả đang ở đâu?
Nghề nghiệp dân làng trong bài thơ này?
Bài thơ “Quê hương” in trong tập thơ này.
Nhà thơ ví cái gì như “mảnh hồn làng”
Tâm trạng của nhà thơ khi xa quê.
Rất tiếc bạn đã trả lời sai
T
N
H
Ế
H
A
T
Ế
H
A
N
H
IV/LUYỆN TẬP: Bài tập 1:Tìm từ khóa trong các ô chữ sau.
Phan Mai Phương - GV- Trường THCS An Sinh
IV/LUYỆN TẬP:
Bài tập 2: Sưu tầm ,chép lại một số câu thơ viết về quê hương mà em thích nhất?
Quê hương tôi có con sông xanh biếc Nước gương trong soi tóc những hàng tre..
(Tế Hanh)
Quê hương mỗi người chỉ một Như là chỉ một mẹ thôi Quê hương nếu ai không nhớ Sẽ không lớn nổi thành người..
(Đỗ Trung Quân)
TIẾT HỌC ĐẾN ĐÂY LÀ KẾT THÚC
Xin kính chúc quý thầy cô giáo sức khỏe!
Chúc các em học sinh học tốt!
Giáo viên: Nguyễn Thị Mỹ Nhung Trường THCS Trần Hưng Đạo