Bài 19. Quê hương

Bài giảng điện tử
Ngữ văn 8
Người thực hiện:Nguyễn Thị Xuân Mai
Tiết 77
Bài 19
QUÊ HƯƠNG
(Tế Hanh)
I Tác giả, tác phẩm
1 Tác giả
Tên khai sinh: Trần Tế Hanh
Sinh năm 1922
Quê Quãng Ngãi
Nhà thơ quê hương
Nhận giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học ngệ thuật năm 1996
I Tác giả, tác phẩm
2. Tác phẩm
I Tác giả, tác phẩm
1. Tác giả
2. Tác phẩm
Là một bài thơ thuộc phong trào thơ mới
Bài thơ được rút trong tập Nghẹn ngào (1939). Sau đó in lại trong tập Hoan niên năm 1945
II Đọc hiểu văn bản
1. Đọc
2. Bố cục

Bốn phần
Phần 1: khổ 1 giới thiệu chung về làng quê
Phần 2: khổ 2 cảnh thuyền ra khơi đánh cá trong buổi sớm mai hồng
Phần 3: khổ 3 thuyền cá trở về bến
Phần 4 : khổ 4 nôn nao nỗi nhớ làng, nhớ biển quê hương
III Phân tích văn bản
1.Nội dung
1.1 Cảnh dân chài bơi thuyền ra khơi đánh cá
Làng tôi ở vốn làm nghề chài lưới:
Nước bao vay cách biển nữa ngày sông
Nghề nghiệp: chài lưới
Vị trí địa lí : đó là một làng ven sông đổ ra biển ngày đêm
Giới thiệu ngắn gọn, đầy đủ khái quát vị trí nghề nghiệp của làng quê
III Phân tích văn bản
1.Nội dung
1.2 Cảnh dân chài bơi thuyền ra khơi đánh cá
Khi trời trong, gió nhẹ, sớm mai hồng
Dân trai tráng bơi thuyền đi đánh cá.
Chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã
Phăng mái chèo, mạnh mẽ vượt trường giang
Rướn thân trắng bao la thâu góp gió…
Thời gian: bình minh
Không gian: trời trong gió nhẹ sớm mai hồng
Thuyền hăng như con tuấn mã: hình ảnh so sánh làm toát lên vẻ đẹp hùng tráng, mạnh mẽ của người dân lao động
Cánh buồm căng gió được so sánh với hồn làng: biểu tượng của linh hồn làng chài bỗng trở nên vừa thiêng liêng vừa thơ mộng, vừa hùng tráng vừa lãng mãn
III Phân tích văn bản
1.Nội dung
1.3 Cảnh đoàn thuyền đánh cá trở về bến
Ngày hôm sau, ồn ào trên bến đỗ
Khắp dân làng tấp nập đón ghe về.
“Nhờ ơn trời biển lặng cá đầy ghe”,
Những con cá tươi ngon thân bạc trắng.
Dân chài lười làn da ngăm rám nắng,
Cả thân hình nồng thở vị xa xăm;
Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm;
Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ.
Không khí: cuộc sống sôi động nhộn nhịp đầy hứa hẹn tràn ngập niềm vui cùng với nỗi âu lo
Hình ảnh con người lao động: da ngăm rám nắng, vẻ đẹp rắn rỏi, vạm vỡ, mộc mạc
Câu thơ đẹp, lãng mạng gợi hình dáng quen thuộc của người dân chài
“Cả thân hình nồng thở vị xa xăm”



“Chiếc thuyền im bến mỏi trở về nằm
Nghe chất muối thấm dần trong thớ vỏ
Con thuyền được nhân hóa trở thành một tâm hồn tinh tế, Sau bao ngày tháng lênh đênh, miệt mài trên biển, giờ đây nó đang nằm lắng nghe chất muối mặn mòi của biển, cũng như người lao động đang nằm ngẫm nghĩ lại cả chặng đường vất vả nhưng đầy ý nghĩa của mình.
III Phân tích văn bản
1.Nội dung
1.4 Tình yêu và nỗi nhớ làng quê trong lòng tác giả
Nay xa cách lòng tôi luôn tưởng nhớ
Màu nước xanh, cá bạc, chiếc buồm vôi,
Thoáng con thuyền rẽ sóng chạy ra khơi,
Tôi thấy nhớ cái mùi nồng mặn quá
Liệt kê:
Màu nước xanh: của biển
Màu bạc: của cá
Màu trắng vôi: của cánh buồm
Hình ảnh: con thuyền rẽ sống
Hương vị: mặn, tanh
tình yêu quê mãnh liệt, sâu sắc của tác giả
II Phân tích văn bản
2. Nghệ thuật
3. Ý nghĩa văn bản
Bài thơ đã khắc họa bức tranh tươi sáng khỏe khoắn, đầy sức sống của người dân vùng biển. Qua đó thể hiện tình yêu quê hương tha thiết, đằm thắm của tác giả
Sử dụng phương thúc tài tình: biểu cảm đan xen miêu tả
Từ ngữ hình ảnh gợi tả đặc sắc, biện pháp tu từ: so sánh, liệt kê…..
Giọng thơ bình dị mà gợi cảm
Bài học được rút ra từ bài thơ quê hương
Tình yêu quê hương tha thiết, sâu đậm, nồng nàn. Dù trong bất kì hoàn cảnh nao hay ở bất kì nơi đâu hình ảnh quê hương vẫn hiện ra trong lòng cua mỗi con người chúng ta thật tươi sáng và đẹp đẽ. Đồng thời bài thơ còn nhằm giáo dục mỗi ngươi tình yêu quê hương đất nước
III Luyện tập
Câu 1: Trong bài thơ “Quê hương”, đoạn thứ 2 (từ câu 3 đến câu 8) nói đến cảnh gì?
Đoàn thuyền ra khơi
Cảnh đánh cá ngoài khơi
Cảnh đón thuyền cá trở về bến
Cảnh đợi chờ thuyền cá của người dân làng chài
A.
Câu 2: Hai câu thơ “ chiếc thuyền nhẹ hăng như con tuấn mã_ Phăng mái chèo mạnh mẽ vượt trường giang”. Sử dụng biện pháp tu từ gì?
Hoán dụ B. Ẩn dụ
C. Điệp từ D. So Sánh
D.
Hướng dẫn học tập
Học thuộc bài
Vẽ bản đồ tư duy cho bài học
Sưu tầm các bai thơ nói về lòng yêu nước
Cbb: khi con tu hú
CẢM ƠN QUÝ THẦY CÔ CÙNG CÁC BẠN ĐÃ ĐẾN THAM DỰ TiẾT HỌC