Bài 19. Nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ
ĐẾN DỰ GIỜ LỚP 9C
Giáo viên: Phạm Thị Thanh Tâm
TRƯỜNG THCS ĐINH TIÊN HOÀNG
Bài dạy :
Nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống
Tiết 104 – TLV:
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG
I. Tìm hiểu bài nghị luận về một sự việc hiện tượng đời sống
1. Tìm hiểu văn bản “Bệnh lề mề”
ĐỌC VĂN BẢN SGK
-Văn bản trên, tác giả bàn luận về hiện tượng gì trong đời sống ?
-Bài viết gồm mấy nội dung lớn, đó là những nội dung nào ?
Bệnh lề mề
Biểu hiện
Nguyên nhân
Tác hại
Hướng khắc phục
Trễ giờ trong các cuộc họp.
Quý thời gian của mình mà không quý thời gian của người khác.
Thói quen lặp lại thành căn bệnh .
-Thiếu tự trọng và không tôn trọng người khác .
-Ích kỷ, vô trách nhiệm với công việc chung .
Gây hại cho tập thể, cho xã hội
Làm mất thì giờ,làm phiền người khác.
Tạo một thói quen xấu, kém văn hoá.
Phải hợp tác, tôn trọng lẫn nhau.
Giảm họp hành không cần thiết.
Tự giác làm việc đúng giờ.
Thảo luận nhóm (3’)
Nhóm 1+3:
1. Hiện tượng bệnh lề mề biểu hiện như thế nào ?
Tác giả làm cách nào để người đọc nhận ra hiện tượng đó?
2. Chỉ ra nguyên nhân của bệnh lề mề ?
Nhóm 2+4:
1. Tác giả phân tích những tác hại của bệnh lề mề ra sao ?
2. Tại sao phải kiên quyết chữa bệnh này ? Thái độ của người viết đối với vấn đề ?
Tiết 104 – TLV:
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG
* Ý kiến nào sau đây phù hợp với cách phân tích của tác giả?
Tác giả lên án gay gắt, tỏ rõ thái độ bất bình.
Lập luận đanh thép, hùng hồn làm nổi bật quan điểm phê phán.
Phân tích ngắn gọn, cụ thể và sinh động, lí lẽ xác đáng có tính giáo dục cao.
Bố cục mạch lạc, chặt chẽ, luận điểm, luận cứ rõ ràng, hợp lí từ nêu hiện tượng  nguyên nhân  phân tích tác hại  cuối cùng là nêu giải pháp khắc phục.
Tiết 104 – TLV:
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG
2. Bài học:
I. Tìm hiểu bài nghị luận về một sự việc hiện tượng đời sống
1. Tìm hiểu văn bản “Bệnh lề mề”
* Nghị luận về sự việc, hiện tượng đời sống là bàn về một sự việc, hiện tượng có ý nghĩa đối với xã hội đáng khen, đáng chê hay có vấn đề đáng suy nghĩ.
* Về nội dung:
Nêu rõ sự việc hiện tượng có vấn đề.
Chỉ ra nguyên nhân, bày tỏ thái độ của người viết.
Phân tích mặt đúng, sai, mặt lợi, hại.
* Về hình thức:
Bố cục chặt chẽ
Luận điểm rõ ràng, luận cứ xác thực, lập luận phù hợp.
Lời văn chính xác, sinh động.
Tiết 104 – TLV:
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG
II. Luyện tập
I. Tìm hiểu bài nghị luận về một sự việc hiện tượng đời sống
Bài tập : Các vấn đề nào sau đây được coi là nghị luận về sự việc, hiện tượng đời sống?
Suy nghĩ về một tấm gương vượt khó học tập tốt.
Suy nghĩ về nhân vật anh thanh niên trong truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long.
Bàn về đạo lí “Thương người như thể thương thân” của dân tộc.
Suy nghĩ về vấn đề giúp đỡ gia đình thương binh liệt sĩ.
Thời gian là vô giá.
G. Hiện tượng trẻ em ham mê chơi điện tử.
Trò chơi : Tiếp sức
Yêu cầu: Tìm các sự việc, hiện tượng đời sống đáng viết một bài nghị luận.
0
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
23
24
25
26
27
28
29
30
Tiết 104 – TLV:
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG
I. Tìm hiểu bài nghị luận về một sự việc hiện tượng đời sống
II. Luyện tập
Bài tập 1:
Nhóm 1:
Tìm các sự việc, hiện tượng đời sống thuộc mặt tốt cần biểu dương.

Nhóm 2:
Tìm các sự việc, hiện tượng đời sống thuộc mặt trái đáng lên án.
Mỗi nhóm 4 HS xếp hàng lần lượt lên bảng ghi lại một sự việc, hiện tượng theo đúng yêu cầu. Người trước ghi xong trở về vị trí xuất phát mới đến người kế tiếp.
Thời gian 2’
Tiết 104 – TLV:
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG
Bài tập 2: Đọc đoạn văn sau đây và cho biết đây có phải là hiện tượng đáng viết một bài nghị luận không ? Vì sao ?
“Một cuộc điều tra 2000 thanh niên nam ở Hà Nội năm 1981 cho thấy: từ 11 đến 15 tuổi, 25% các em đã hút thuốc lá; từ 16 đến 20 tuổi: 52% ; trên 20 tuổi: 80%. Tỉ lệ này ngang với các nước Châu Âu. Trong số các em hút thuốc lá có đến 80% lâu lâu có triệu chứng như ho hen, khạc đờm, đau ngực, còn trong số những em không hút chỉ có không đến 1% có các triệu chứng ấy.”
(theo Nguyễn Khắc Viện)
Trả lời : Hiện tượng này đáng viết một bài nghị luận, vì:
Thứ nhất: Nó liên quan trực tiếp đến vấn đề sức khoẻ của mỗi cá nhân người hút thuốc, đến sức khoẻ cộng đồng và vấn đề bảo vệ nòi giống.
Thứ hai: Nó liên quan đến vấn đề bảo vệ môi trường: khói thuốc gây bệnh cho những người không hút đang sống xung quanh người hút.
Thứ ba: Nó gây tốn kém tiền bạc cho người hút.
Thực hành:
-Nhóm 1+2: Viết đoạn văn về biểu hiện của bệnh nói dối
-Nhóm 3+4: Viết đoạn văn nêu tác hại của bệnh nói dối.
Tiết 104 – TLV:
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG
Nói dối là cách nói khác đi không đúng với sự thật, không đúng với tâm trạng suy nghĩ của mình, cố ý che dấu một điều gì đó; thậm chí xuyên tạc, nói chệch đi khiến người nghe phải tin để đạt được mục đích của mình.Cha ông ta cảnh tỉnh rằng, trong xã hội không thiếu những kẻ “Bề ngoài thơn thớt nói cười- Mà trong nham hiểm giết người không dao”.Có người chủ động nói dối, tô vẽ, bịa đặt chọn lựa, sắp đặt lời nói rất kĩ để mang lại lợi lộc cho mình nhiều nhất. Báo cáo láo bệnh thành tích lan tràn trở thành căn bệnh trầm kha khó chữa trong đời sống của chúng ta hiện nay. (Bài làm của học sinh)
* Đoạn văn tham khảo:
Tiết 104 – TLV:
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG
I. Tìm hiểu bài nghị luận về một sự việc hiện tượng đời sống
1. Tìm hiểu văn bản “Bệnh lề mề”
2. Bài học:
II. Luyện tập
III. Hướng dẫn tự học:
Bài vừa học:
-Nắm những yêu cầu về nội dung và hình thức của kiểu bài nghị luận này.
-Đọc lại văn bản “Bệnh lề mề”
-Tập viết đề bài : Bệnh nói dối.

Bài sắp học:
Luyện tập nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống
-Tìm các sự việc hiện tượng, đời sống đáng viết bài nghị luận
-Chọn một sự việc em tâm đắc nhất để viết bài bày tỏ quan điểm của mình.
Xin chân thành cám ơn
quý thầy cô và các em