Bài 19. Nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống

KÍNH CHÀO QUÝ THẦY CÔ
ĐẾN DỰ GIỜ LỚP 9B
Giáo viên: Diệp Xuân Huy
TRƯỜNG THCS ĐẠI PHƯỚC A
Tiết 99 – TLV:
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG
I. Tìm hiểu bài nghị luận về một sự việc hiện tượng đời sống.
1. Tìm hiểu văn bản “Bệnh lề mề”:
ĐỌC VĂN BẢN SGK
- Văn bản trên, tác giả bàn luận về hiện tượng gì trong đời sống ?
- Bài viết gồm mấy nội dung lớn, đó là những nội dung nào ?
Bệnh lề mề
Biểu hiện
Nguyên nhân
Tác hại
Hướng khắc phục
Thảo luận nhóm (3’)
Nhóm 1+3:
1. Hiện tượng bệnh lề mề biểu hiện như thế nào ? Tác giả có nêu rõ được vấn đề đáng quan tâm của hiện tượng đó không ? Tác giả làm cách nào để người đọc nhận ra hiện tượng đó?
2. Chỉ ra nguyên nhân của bệnh lề mề ?
Nhóm 2+4:
1. Tác giả phân tích những tác hại của bệnh lề mề ra sao ?
2. Tại sao phải kiên quyết chữa bệnh này ? Thái độ của người viết đối với vấn đề ?
Bệnh lề mề
Biểu hiện
Nguyên nhân
Tác hại
Hướng khắc phục
Trễ giờ trong các cuộc họp (Cuộc họp ấn định … mới có mặt).
Quý thời gian của mình mà không quý thời gian của người khác.
Thói quen lặp lại thành căn bệnh khó chữa.
- Thiếu tự trọng và không tôn trọng người khác.
- Ích kỷ, vô trách nhiệm với công việc chung.
Gây hại cho tập thể, cho xã hội.
Làm mất thì giờ,làm phiền người khác.
Tạo một thói quen xấu, kém văn hoá.
Phải hợp tác, tôn trọng lẫn nhau.
Giảm họp hành không cần thiết.
Tự giác làm việc đúng giờ.
Tiết 99 – TLV:
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG
Theo em, thái độ của người viết đối với hiện tượng đã nêu ra như thế nào ? (ngợi khen hay phê phán).
=> Thái độ phê phán.
Tiết 99 – TLV:
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG
Như vậy hiện tượng mà tác giả nêu ra có ý nghĩa với xã hội hiện nay hay không ? Hiện tượng ấy đáng khen hay đáng chê ?
Hiện tượng nêu ra có ý nghĩa lớn đối với xã hội => đáng chê.
Tiết 99 – TLV:
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG
Theo em, bố cục của bài viết có mạch lạc và chặt chẽ không ? Vì sao ?
=> Bố cục mạch lạc, chặt chẽ, luận điểm, luận cứ xác thực, hợp lí: trước hết tác giả nêu hiện tượng  phân tích nguyên nhân  phân tích tác hại  cuối cùng là nêu giải pháp khắc phục.
Tiết 99 – TLV:
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG
Từ việc tìm hiểu văn bản mẫu, hãy cho biết:
- Thế nào là nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống ?
- Yêu cầu về nội dung và hình thức của kiểu bài này ?
Tiết 99 – TLV:
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG
2. Ghi nhớ:
I. Tìm hiểu bài nghị luận về một sự việc hiện tượng đời sống
1. Tìm hiểu văn bản “Bệnh lề mề”
* Nghị luận về sự việc, hiện tượng đời sống là bàn về một sự việc, hiện tượng có ý nghĩa đối với xã hội, đáng khen, đáng chê hay có vấn đề đáng suy nghĩ.
* Về nội dung:
Nêu rõ sự việc hiện tượng có vấn đề;
Chỉ ra nguyên nhân, bày tỏ thái độ của người viết.
Phân tích mặt đúng, sai, mặt lợi, hại;
* Về hình thức:
Bố cục mạch lạc;
Luận điểm rõ ràng, luận cứ xác thực, phép lập luận phù hợp;
Lời văn chính xác, sinh động.
Tiết 99 – TLV:
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG
II. Luyện tập:
I. Tìm hiểu bài nghị luận về một sự việc hiện tượng đời sống:
Bài tập : Các vấn đề nào sau đây được coi là nghị luận về sự việc, hiện tượng đời sống?
Suy nghĩ về một tấm gương vượt khó học tập tốt.
Suy nghĩ về nhân vật anh thanh niên trong truyện ngắn “Lặng lẽ Sa Pa” của Nguyễn Thành Long.
Bàn về đạo lí “Thương người như thể thương thân” của dân tộc.
Suy nghĩ về vấn đề giúp đỡ gia đình thương binh liệt sĩ.
Thời gian là vô giá.
G. Hiện tượng trẻ em ham mê chơi điện tử.
Trò chơi : Tiếp sức
Yêu cầu: Tìm các sự việc, hiện tượng đời sống đáng viết một bài nghị luận.
Tiết 99 – TLV:
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG
I. Tìm hiểu bài nghị luận về một sự việc hiện tượng đời sống
II. Luyện tập
Bài tập 1:
Nhóm 1:
Tìm các sự việc, hiện tượng đời sống thuộc mặt tốt cần biểu dương.

Nhóm 2:
Tìm các sự việc, hiện tượng đời sống thuộc mặt trái đáng lên án.
Tiết 99 – TLV:
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG
Bài tập 2: Đọc đoạn văn sau đây và cho biết đây có phải là hiện tượng đáng viết một bài nghị luận không ? Vì sao ?
“Một cuộc điều tra 2000 thanh niên nam ở Hà Nội năm 1981 cho thấy: từ 11 đến 15 tuổi, 25% các em đã hút thuốc lá; từ 16 đến 20 tuổi: 52% ; trên 20 tuổi: 80%. Tỉ lệ này ngang với các nước Châu Âu. Trong số các em hút thuốc lá có đến 80% lâu lâu có triệu chứng như ho hen, khạc đờm, đau ngực, còn trong số những em không hút chỉ có không đến 1% có các triệu chứng ấy.”
(theo Nguyễn Khắc Viện)
Tiết 99 – TLV:
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG
Bài tập 2: Đọc đoạn văn sau đây và cho biết đây có phải là hiện tượng đáng viết một bài nghị luận không ? Vì sao ?

Trả lời : Hiện tượng này đáng viết một bài nghị luận, vì:
Thứ nhất: Nó liên quan trực tiếp đến vấn đề sức khoẻ của mỗi cá nhân người hút thuốc, đến sức khoẻ cộng đồng và vấn đề bảo vệ nòi giống.
Thứ hai: Nó liên quan đến vấn đề bảo vệ môi trường: khói thuốc gây bệnh cho những người không hút đang sống xung quanh người hút.
Thứ ba: Nó gây tốn kém tiền bạc cho người hút.
Tiết 99 – TLV:
NGHỊ LUẬN VỀ MỘT SỰ VIỆC, HIỆN TƯỢNG ĐỜI SỐNG
I.Tìm hiểu bài nghị luận về một sự việc hiện tượng đời sống
1. Tìm hiểu văn bản “Bệnh lề mề”
2. Ghi nhớ:
II. Luyện tập
III. Củng cố - dặn dò:
Củng cố:
Hãy đọc lại ghi nhớ.

2. Dặn dò:
a. Bài vừa học:
Nắm những yêu cầu về nội dung và hình thức của kiểu bài nghị luận này.
Chọn một sự việc em tâm đắc nhất để viết bài bày tỏ quan điểm của mình.
b. Chuẩn bị tiết sau: “Cách làm bài nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống”
- Đọc các đề bài và xem các đề trên có điểm gì giống và khác nhau ? Mỗi bạn tự suy nghĩ một đề bài tương tự.

- Đọc phần II và trả lời phần tìm hiểu đề, tìm ý; dựa vào dàn bài viết phần mở bài và kết bài của hiện tượng Phạm Văn Nghĩa.
Xin chân thành cám ơn
quý thầy cô và các em