Bài 19. Một số thân mềm khác

môn: sinh học 7
`

Câu hỏi Trai tự vệ bằng cách nào? Cấu tạo nào của trai đảm bảo cách tự vệ đó có hiệu quả?
kiểm tra bài cũ
Đáp án
Trai tự vệ bằng cách co chân, khép vỏ. Nhờ vỏ cứng rắn và hai cơ khép vỏ vững chắc nên kẻ thù không thể bửa vỏ ra để ăn được phần mềm của chúng.
Tiết 20

Bài 19.
MỘT SỐ THÂN MỀM KHÁC
Thân mềm ở nước ta rất phong phú. chúng phân bố cả dưới nước và trên cạn. Chúng rất đa dạng về lối sống và tập tính, bài hôm nay sẽ xét một số đại diện thường gặp.
I.Một số đại diện.
Hãy quan sát H 19.1,2,3,4,5 SGK, đọc kĩ phần chỉ dẫn, kết hợp nghiên cứu thông tin ở mục I.
Hãy cho biết noi s?ng, c?u t?o v� tên các đại diện sau:
- Các em đọc thông tin và quan sát hình sau đây:
Ốc sên: sống trên cây, ăn lá cây. Cơ thể gồm 4 phần: đầu, thân, chân, áo. Thở bằng phổi.
- Nơi sống và cấu tạo của ốc sên?
BÀI 19: MỘT SỐ THÂN MỀM KHÁC.
I.Một số đại diện:.
- Các em đọc thông tin và quan sát hình sau đây:
- Nơi sống và cấu tạo của mực?
Mực: sống ở biển, vỏ tiêu giảm (mai mực). Cơ thể gồm 4 phần: đầu, thân, tua, vây bơi. Di chuyển nhanh.
BÀI 19: MỘT SỐ THÂN MỀM KHÁC.
I.Một số đại diện:.
- Các em đọc thông tin và quan sát hình sau đây:
- Nơi sống và cấu tạo của bạch tuột?
BÀI 19: MỘT SỐ THÂN MỀM KHÁC.
I.Một số đại diện:.
- Các em đọc thông tin và quan sát hình sau đây:
- Nơi sống và cấu tạo của sò?
BÀI 19: MỘT SỐ THÂN MỀM KHÁC.
I.Một số đại diện:.
Bạch tuộc
Mực
Sò
Ốc vặn
ốc sên
vỏ ốc
Tua miệng
tua đầu
chân
2
thân
Hình 19.1 Ốc sên sống trên cạn
đỉnh vỏ
1
3
4
6
5
5
BÀI 19: MỘT SỐ THÂN MỀM KHÁC.
I.Một số đại diện:.
Mắt
Vây bơi
Thân
Tua dài
Giác bám
Tua ngắn
Hình 19.2 M�c s�ng � biĨn.
6
5
2
3
1
4
BÀI 19: MỘT SỐ THÂN MỀM KHÁC.
I.Một số đại diện:.
M?t s? d?i di?n kh�c c?a ng�nh Th�n m?m
BÀI 19: MỘT SỐ THÂN MỀM KHÁC.
I.Một số đại diện:.
Hoàn thành bảng về các đặc điểm đặc trưng của mỗi đại diện thân mềm?
Trên cạn
Di chuyển chậm chạp trên cạn
Biển
Bơi lội tự do
-8 tua ngắn
-2 tua dài
-Giác bám
-Mắt
-Thân
-Vây bơi
Biển
-8 tua ngắn
-Mai lưng
tiêu giảm
Bơi lội tự do
Ven biển
Vùi mình trong cát
- Cấu tạo giống trai sông
- Có 2 mảnh
vỏ
Nước ngọt
Sống ở ao, ruộng
-Có 1 vỏ xoắn ốc
-Nắp vỏ
-Vỏ ốc
-Đỉnh vỏ
-Tua đầu
-Tua miệng
-Thân
-Chân
-Ốc sên ăn thực vật và có hại cho cây trồng.
-Mực, bạch tuộc, sò, ốc vặn có giá trị thực phẩm và một số có giá trị xuất khẩu.
Em hãy cho biết vai trò của các đại diện trên:
BÀI 19: MỘT SỐ THÂN MỀM KHÁC.
I.Một số đại diện:.
Tìm các đại diện thân mềm tương tự mà em gặp ở địa phương.
Con Sên
-Tương tự ốc sên: Nhiều loại sên lớn, bé gây hại cây trồng.
- Tương tự trai: Hến, hà
- Tương tự ốc vặn: ốc nhồi, ốc bươu, ốc suối.
BÀI 19: MỘT SỐ THÂN MỀM KHÁC.
I.Một số đại diện:.
Tiểu kết
BÀI 19: MỘT SỐ THÂN MỀM KHÁC.
I.Một số đại diện:.
-Đại diện: ốc sên, mực, bạch tuộc, sò, ốc vặn..có môi trường sống và lối sống đa dạng và phong phú.
Mỗi đại diện hình thành những đặc điểm cấu tạo thích nghi với môi trường sống.
Nhiều đại diện có giá trị thực phẩm, có giá trị xuất khẩu.
Một số đại diện có hại: ốc sên gây hại cho cây trồng, con hà đục thủng tàu thuyền.

Câu hỏi:
-Câu hỏi 1:Hệ thần kinh của giun đốt có d?ng ki?u gì?
Trả lời:Hệ thần kinh kiểu chuỗi hạch.
BÀI 19: MỘT SỐ THÂN MỀM KHÁC.
I.Một số đại diện:
II.Một số tập tính ở thân mềm.
-Câu hỏi 2: Hệ thần kinh của thân mềm có đặc điểm gì khác so với giun đốt?
Trả lời:
-Hệ thần kinh thân mềm phát triển và tập trung hơn Giun đốt ,hạch não phát triển.
-Mực có "hộp sọ".
-Thần kinh phát triển là cơ sở cho các giác quan và tập tính phát triển.
BÀI 19: MỘT SỐ THÂN MỀM KHÁC.
I.Một số đại diện:
II.Một số tập tính ở thân mềm.
1.Tập tính đẻ trứng ở ốc sên:
Tập tính đẻ trứng ở ốc sên: Ốc sên đào hốc sâu rồi chui xuống đẻ trứng vào đó, ốc sên con ra đời sau vài tuần.
BÀI 19: MỘT SỐ THÂN MỀM KHÁC.
I.Một số đại diện:
II.Một số tập tính ở thân mềm.
Ốc sên tự vệ bằng cách nào?
Trả lời: Ốc sên bò chậm chạp, không trốn chạy được trước sự t�n công của kẻ thù nên ốc sên tự vệ bằng cách co rụt cơ thể vào trong vỏ ốc. Nhờ lớp vỏ cứng rắn, kẻ thù không có cách nào ăn được phần mềm của cơ thể chúng.
BÀI 19: MỘT SỐ THÂN MỀM KHÁC.
I.Một số đại diện:
II.Một số tập tính ở thân mềm.
2. Ý nghĩa sinh học của tập tính đào lỗ đẻ trứng của ốc sên.
2. Ý nghĩa sinh học của tập tính đào lỗ đẻ trứng của ốc sên.
Trả lời: Ốc sên đào lỗ đẻ trứng có ý nghĩa sinh học là bảo vệ trứng khỏi kẻ thù.
BÀI 19: MỘT SỐ THÂN MỀM KHÁC.
I.Một số đại diện:
II.Một số tập tính ở thân mềm.
BÀI 19: MỘT SỐ THÂN MỀM KHÁC.
I.Một số đại diện:
II.Một số tập tính ở thân mềm.
1.Tập tính đẻ trứng ở ốc sên:
2.Tập tính ở mực:
Mực dấu mình trong rong rêu, bắt mồi bằng tua dài, tua ngắn dùng để đưa mồi vào miệng
Bị tấn công, mực phun hoả mù để trốn từ túi mực
Mực săn mồi như thế nào? trong hai cách: Đuổi bắt mồi và rình mồi một chỗ(đợi mồi đến để bắt).
Trả lời các câu hỏi thảo luận :
BÀI 19: MỘT SỐ THÂN MỀM KHÁC.
I.Một số đại diện:
II.Một số tập tính ở thân mềm.
2. Mực phun chất lỏng màu đen để săn mồi hay tự vệ? Hỏa mù mực che mắt động vật khác nhưng bản thân mực có thể nhìn rõ để chạy trốn không?
Mực săn mồi như thế nào? trong hai cách: Đuổi bắt mồi và rình mồi một chỗ(đợi mồi đến để bắt).
Trả lời: Mực thường săn mồi theo cách rình mồi một chỗ, thường ẩn náu ở nơi có nhiều rong rêu. Sắc tố trên cơ thể của mực làm cho chúng có màu giống màu môi trường. Khi mồi vô tình đến gần, mực vươn hai tua dài ra bắt mồi rồi co về dùng 8 tua ngắn đưa vào miệng.
Trả lời các câu hỏi thảo luận :
BÀI 19: MỘT SỐ THÂN MỀM KHÁC.
I.Một số đại diện:
II.Một số tập tính ở thân mềm.
2. Mực phun chất lỏng màu đen để săn mồi hay tự vệ? Hỏa mù mực che mắt động vật khác nhưng bản thân mực có thể nhìn rõ để chạy trốn không?
Trả lời: +Tuyến mực phun ra mực dùng để tự vệ là chính, hỏa mù của mực phun ra làm tối đen cả một vùng nước, tạm thời che mắt kẻ thù, giúp mực đủ thời gian chạy trốn.
+ Mắt mực có số lượng tế bào thị giác rất lớn có thể nhìn rõ phương hướng để chạy trốn kẻ thù
BÀI 19: MỘT SỐ THÂN MỀM KHÁC.
I.Một số đại diện:
II.Một số tập tính ở thân mềm.
Câu hỏi : Nhờ đâu các giác quan và tập tính của các thân mềm thích nghi với lối sống đảm bảo sự tồn tại của loài?
Trả lời: Nhờ h? thần kinh phát triển nên ốc sên, mực và các thân mềm khác có giác quan phát triển và có nhiều tập tính thích nghi với lối sống đảm bảo sự tồn tại của loài.
BÀI 19: MỘT SỐ THÂN MỀM KHÁC.
I.Một số đại diện:
II.Một số tập tính ở thân mềm.
BÀI 19: MỘT SỐ THÂN MỀM KHÁC.
I.Một số đại diện:
II.Một số tập tính ở thân mềm.
Tiểu kết:
- Nhờ thần kinh phát triển nên ốc sên, mực và các thân mềm khác có giác quan phát triển và có nhiều tập tính thích nghi với lối sống đảm bảo sự tồn tại của loài
Ví dụ :
- Tập tính đẻ trứng ở ốc sên
- Tập tính săn mồi và tự vệ của mực.

1
2
3
4
5
6
7
1. Đại diện của Ngành Thân Mềm, vỏ có hai mảnh (4 chữ cái)
2. Cơ quan hô hấp của Ốc Sên thích nghi với đời sống ở cạn? (4 chữ cái)
3.Lối sống của Sò, Hến? (6 chữ cái)
4. Môi trường sống của Sò, mực, bạch tuộc, hến, trai? (4 chữ cái)
5. Cơ quan nâng đỡ cơ thể của mực? (3 chữ cái)
6. Tác dụng của vỏ đá vôi ở các đại diện Thân mềm? (5 chữ cái)
7. Cơ quan hô hấp của Trai? (4 chữ cái)
KiỂM TRA ĐÁNH GIÁ
T
H
Â
N
M
Ề
M
Cấu tạo vỏ

Động vật không có lớp vỏ cứng đá vôi bao ngoài cơ thể là:
Sò
b. ốc sên
c. Bạch tuộc
d. Nghêu
KiỂM TRA ĐÁNH GIÁ
Môi trường sống
Động vật thân mềm sống ở trên cạn là:
Trai
b. Sò
c. Bạch tuộc.
d. ốc sên
KiỂM TRA ĐÁNH GIÁ
Cấu tạo
Đặc điểm của mực khác với bạch tuộc là:
Có mai cứng ở phía lưng
b. Sống ở biển.
c. Hạch não.
d. Hạch hầu.
KiỂM TRA ĐÁNH GIÁ
Hạch thần kinh
ở thân mềm hạch thần kinh phát triển nhất là:
Hạch lưng
b. Hạch bụng
c. Hạch não.
d. Hạch hầu
KiỂM TRA ĐÁNH GIÁ
Em có biết?
Ốc anh vũ họ hàng với mực nhưng vẫn còn vỏ phủ ngoài cơ thể như vỏ ốc. Số tua miệng của chúng nhiều (khoảng 94 cái), không có giác bám. Ốc anh vũ xuất hiện sớm trên hành tinh nên được coi là "hóa thạch sống".
Ốc anh vũ

Em có biết?
Biển nước ta có loài trai tượng họ hàng với trai sông nhưng vỏ dài trên dưới 1m, nặng 1tạ. Con trai tượng lớn nhất, vỏ dài 1,4m nặng tới 250kg (riêng phần thịt đã nặng tới 30kg).
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Học bài trả lời câu hỏi SGK
- Đọc mục em có biết
Đọc trước bài 20
Chuẩn bị:
+ Mẫu vật: Mực, Trai, Ốc Sên.
+ Vỏ: Ốc Sên, Mai Mực, Vỏ Trai

Cảm ơn các thầy cô giáo và các em tham gia tiết học này