Bài 19. Một số thân mềm khác

SINH HỌC 7
BÀI 19 - MỘT SỐ THÂN MỀM KHÁC
BÀI 21: ĐẶC ĐIỂM CHUNG VÀ VAI TRÒ CỦA NGÀNH THÂN MỀM
Thân mềm đa dạng về

……………….
(Trên cạn, nước ngọt, nước mặn…)

……… ( Vùi lấp, di chuyển nhanh…..)
……………..(Có loài nặng vài chục gam , có loài nặng đến hàng tấn)
Môi trường sống
Tập tính
Kích thước
Loài
………………..
(Khoảng 70 nghìn loài)
Chú thích cấu tạo chung của các đại diện thân mềm sau:
trai
ốc sên
mực
D,A
Chân
Chân
Chân
Vỏ đá vôi
Vỏ đá vôi
Mai đá vôi
Ống tiêu hóa
Ống tiêu hóa
Ống tiêu hóa
Khoang áo
Khoang áo
4
Đầu
Đầu
Đặc điểm
Đại diện
Nơi sống
Lối sống
Kiểu vỏ đá vôi
Đặc điểm cơ thể
Thân mềm
Không phân đốt
Phân đốt
Khoang áo phát triển
Hệ tiêu hóa phân hóa
Trai sông
Sò
Ốc sên
Ốc vặn
Mực
Cụm từ
Nước ngọt
Biển
Ở cạn
Nước ngọt
Biển
Nước ngọt, biển, nước lợ, ở cạn
Vùi lấp
Vùi lấp
Bò chậm
Bò chậm
Bơi nhanh
Vùi lấp, bò chậm, bơi
nhanh
2 mảnh vỏ
2 mảnh vỏ
1 vỏ xoắn ốc
1 vỏ xoắn ốc
Vỏ tiêu giảm
2 mảnh vỏ, 1 vỏ xoắn ốc, vỏ tiêu giảm
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
X
Bảng 2 – Đặc điểm chung của ngành thân mềm
Mực ống
Bạch tuộc
Vì sao lại xếp mực bơi nhanh cùng ngành với ốc sên bò chậm chạp?
Câu 1: Lợi ích lớn nhất của động vật thân mềm trong đời sống con người là:

Cung cấp nguyên liệu làm thuốc
Cung cấp sản phẩm làm đồ mỹ nghệ
Cung cấp thực phẩm
Cung cấp đá, vôi cho xây dựng
Câu 2: Lo�i thõn m?m n�o l�m th?c an cho cỏ?
Cá, tép, cua,
Sò, hến, ốc…….
Tép, ốc, cá nhỏ
Rận nước, cá, tép
Câu 3: Con ngu­êi cã thÓ lÊy ngäc tõ loµi th©n mÒm nµo ®Ó lµm ®å trang søc?
Trai
Ốc sên
Bạch tuộc
Sò
Câu 4.Lo�i thõn m?m n�o l�m đồ trang trớ?
Đồi mồi,
Ngọc trai
Ốc xà cừ, trai mào,vỏ thân mềm..
Vỏ tôm hùm
Câu 5: Trong cỏc lo�i sau dõy nh?ng lo�i n�o l�m s?ch mụi tru?ng nu?c?
Mực, bạch tuột
Ngêu, sò
Trai, hến…
Câu b, c đều đúng
Câu 6. Trong cỏc lo�i thõn mềm sau loài nào có hại cho cây trồng ?
Mực, cua
Ốc đắng, hến
Ốc sên, ốc bươu vàng
Trai sông, mực
Câu 7. Lo�i thõn m?m n�o l� v?t ch? trung gian truy?n b?nh giun sỏn?
Các loài cá
Các loài cua
Các loài gia cầm
Các loài ốc nhỏ sống ở ao, ruộng như : ốc mút, ốc tai, …
Câu 8. Lo�i thõn m?m n�o cú giỏ tr? xu?t kh?u?
Mực, bào ngư, sò huyết….
Tôm,cua biển
Cá tra, cá ba sa
Tất cả các câu trên đều đúng
Câu 9. Lo�i thõn m?m n�o cú giỏ tr? v? m?t d?a ch?t ?
Hóa thạch một số loài thực vật …
Hóa thạch một số vỏ sò, vỏ ốc …
Hóa thạch một số loài cá …
Hóa thạch một số loài khủng long …
Nêu vai trò có lợi của ngành thân mềm. Cho ví dụ minh họa?
- Làm thực phẩm cho người: Mực, sò, vẹm, hầu, ốc......
- Làm thức ăn cho động vật khác:Sò, ốc, hến, trứng và ấu trùng của chúng…
- Làm đồ trang trí, trang sức: Xà cừ, vỏ ( ốc, trai, sò)…
- Làm nguyên liệu xuất khẩu : Mực, bào ngư, sò huyết...
- Làm sạch môi trường: Trai, sò, hầu, vẹm…
- Có giá trị về mặt địa chất: Hóa thạch vỏ ốc, vỏ sò...
Có lợi
Nêu tác hại của ngành thân mềm ?
- Làm vật trung gian truyền bệnh giun sán: Ốc ao, ốc mút, ốc tai...

- Có hại cho cây trồng: Các loài ốc sên.

- Đục ruỗng các vỏ gỗ của tàu thuyền và các công trình xây dựng bằng gỗ: Hà sông, hà biển...
Tác hại:
Liên hệ thực tế:
Ở địa phương em loài thân mềm nào làm thực phẩm và có thể xuất khẩu ?
Vậy vỏ thân mềm có ý nghĩa thực tiễn gì?


Được khai thác để bán làm đồ trang trí ở các nơi du lịch vùng biển: Hạ Long, Đồ Sơn, Sầm Sơn, Nha Trang, Vũng Tàu.... Đặc biệt là các loài ốc vì chúng vừa đa dạng, vừa đẹp, vừa kì dị ( ốc tù và, ốc bàn tay, ốc gai, ốc môi, ốc ngựa....)
Ở địa phương em đã ứng dụng vai trò của vỏ thân mềm vào thực tiễn như thế nào ?
HỘP ĐỰNG ĐỒ TRANG SỨC
Ở địa phương em vỏ thân mềm đã được ứng dụng:

- Làm đồ trang trí.
- Làm hàng lưu niệm.
- Sản xuất vôi .
....
Thảo luận theo nhóm hoàn thành bảng 2
Ý nghĩa thực tiễn
Làm thực phẩm cho người
Làm thức ăn cho động vật
Làm đồ trang sức
Làm vật trang trí
Làm sạch môi trường nước
Có hai cho cây trồng
Làm vật chủ trung gian truyền bệnh giun sán
Có giá trị xuất khẩu
Có giá trị về mặt địa chất
stt
Mực, sò, ngao, ốc, hến, trai…
Sò, hến,ốc…
Trai (Ngọc trai)
Ốc, sò, hến, điệp…(vỏ)
Trai, sò, hến…
Ốc sên, ốc bươu vàng
Ốc gạo, ốc mút…
Mực, bào ngư, sò huyết…
Hĩa th?ch v? ?c, sị..
?c, h?n, trai.
Trai, sò, hến…
?c s�n, ?c buou v�ng
Ốc gạo, ốc mút…
Sò, hến,ốc…
Trai (Ngọc trai)
Ốc, sò, hến,
?c nh?i
Trai, sò, ốc sên, mực, ngao, v.v. Có môi trường sống và lối sống rất khác nhau nhưng cơ thể đều có đặc điểm chung là:……....….,……….....…...,……….................,…………...,……………..và….………........…..………………. Riêng mực, bạch tuộc thích nghi với lối sống săn mồi và di chuyển tích cực nên có …………. và ……………… phát triển. Trừ 1 số thân mềm có hại, còn hầu hết chúng đều có lợi về nhiều mặt.
Hãy điền các từ hay cụm từ vào các chỗ…
Thân mềm
Không phân đốt
Hệ tiêu hóa phân hóa
Có vỏ đá vôi
Có khoang áo
Cơ quan di chuyển
thường đơn giản
Vỏ tiêu giảm
Cơ quan di chuyển
7. Đây là cơ quan rất phát triển ở thân mềm trừ ốc sên?
3. Đây là cơ quan bảo vệ não của mực ?
4. Đây là tên một loài thân mềm có hại cho cây trồng?
6. Đây là tập tính bắt mồi của mực ?
2.Đây là cơ quan hô hấp của thân mềm?
5. Đây là tên của loài thân mềm có vỏ đá vôi tiêu giảm hoàn toàn?
1
2
3
6
7
1. Đây là tên cơ quan di chuyển của trai sông?
5
4
8. Đây là lớp giữa của vỏ thân mềm
8
Đây là một sản phẩm rất quý của trai ?
Dặn dò:
- Về nhà học bài, trả lời các câu hỏi SGK/ 73.
- Tìm hiểu về tôm sông ở bài 22.
- Mỗi em mang 1 con tôm sông còn sống để học.
Chúc các em học tập tốt !