Bài 19. Khi con tu hú

Các thầy cô giáo
và
các em học sinh!
Nhiệt liệt chào mừng

Tiết 80.
TỐ HỮU
KHI CON TU HÚ
I. Đọc, chú thích.
1. Chú thích
a. Tác giả.
Tố Hữu
(1920-2002)
- Tên khai sinh Nguyễn Kim Thành
- Ông giác ngộ CM từ rất sớm(1938) và có cống hiến to lớn cho cách mạng và nền văn học dân tộc.
- Lá cờ đầu của thơ ca cách mạng và kháng chiến.
- Phong cách nghệ thuật: Tố Hữu là nhà thơ trữ tình chính trị , thơ ông mang chất dân tộc đậm nét…
Văn bản:
Văn bản:
Tố Hữu
- Tác phẩm chính:
Văn bản:
Tố Hữu

b. Tác phẩm.
- Rút trong tập Nghẹn ngào (1939), sau được in lại trong tập Hoa niên (1945).
b. Tác phẩm.
Tố Hữu
+ Đang bị giam cầm tại nhà lao Thừa Phủ
Nhà lao Thừa Phủ ( Huế)
- Hoàn cảnh sáng tác:
- Trích trong tập thơ “Từ ấy”
+ Tháng 7- 1939
Văn bản:
Tố Hữu
Nhà giam số 9
Nơi giam giữ nhà thơ Tố Hữu
c. Từ khó: sgk

2. Đọc.

II. Tìm hiểu văn bản.

- Thể loại:
- Phương thức biểu đạt:
- Bố cục:
Biểu cảm+ Miêu tả.
Lục bát
2 phần
- Phần 1: Bức tranh mùa hè
- Phần 2: Tâm trạng người tù cách mạng

- Nhân vật trữ tình:

Người tù cách mạng-tác giả.

- Nhan đề:

Tố Hữu
Cấu trúc
Ý nghĩa
Chưa trọn vẹn thành câu, mang
chức năng trạng ngữ…
Không nói về sự việc, tư tưởng, chỉ
nói về thời gian,
Đây là nhan đề mở, gợi mạch cảm
xúc cho toàn bài thơ.
Cách nói nửa chừng, gây hấp dẫn,
thu hút sự chú ý của người đọc
 Lạ, độc đáo, giàu ý nghĩa.
1. Bức tranh mùa hè:


Văn bản:
Khi con tu hú gọi bầy
Lúa chiêm đương chín trái cây ngọt dần
Vườn râm dậy tiếng ve ngân
Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào
Trời xanh càng rộng càng cao
Đôi con diều sáo lộn nhào từng không…
* Âm thanh:
Tươi vui, rộn rã, gần gũi, thân thuộc.
Khi con tu hú gọi bầy
Lúa chiêm đương chín trái cây ngọt dần
Vườn râm dậy tiếng ve ngân
Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào
Trời xanh càng rộng càng cao
Đôi con diều sáo lộn nhào từng không…
* Hình ảnh:
Đẹp, gợi cảm.
Văn bản:
Tố Hữu
* Màu sắc:
- Màu vàng ( bắp)
- Màu hồng (nắng)
- Màu xanh (trời…)
Tươi sáng, rực rỡ
* Hương vị:
- Lúa chín
- Trái cây
Ngọt ngào,
lan tỏa
* Không gian:
Bao la, khoáng đạt
=> Nghệ thuật miêu tả tinh tế, sinh động
=> Từ ngữ giản dị, gợi tả, gợi cảm, biện pháp liệt kê.
Bức tranh mùa hè rộn rã âm thanh và rực rỡ sắc màu.
THẢO LUẬN NHÓM
Có ý kiến cho rằng: «Bức tranh mùa hè không tĩnh tại mà dường như ta cảm nhận được cả sự vận động của sự sống ẩn chứa trong từng câu chữ. Em có đồng ý với ý kiến đó không? Vì sao?
( Thảo luận cặp đôi : 2 phút)
Văn bản:
Tố Hữu
Yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống tha thiết
Tươi đẹp, rộn rã, tưng bừng
Sức sống mãnh liệt
BỨC TRANH MÙA HÈ
Văn bản:
Tố Hữu
Tươi đẹp, bao la, khoáng đạt
Tù túng, ngột ngạt
2. Tâm trạng người tù cách mạng
Ta nghe hè dậy bên lòng
Mà chân muốn đạp tan phòng, hè ôi!
Ngột làm sao, chết uất thôi
Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu!
- Nhịp thơ:
Thay đổi :6/2 ; 3/3
- Giọng điệu:
Nghẹn ngào, uất ức
- Từ ngữ:
-Động từ mạnh; tính từ, từ cảm thán
 Bực bội, uất ức , muốn phá tan xiềng xích
Yêu nước sâu sắc, ý chí chiến đấu mạnh mẽ, khao khát tự do cháy bỏng.
THẢO LUẬN NHÓM
- Nêu nhận xét của em về ý nghĩa tiếng chim tu hú ở đầu và cuối bài thơ?
( Thảo luận cặp đôi : 2 phút)
Đầu bài thơ: Tiếng tu hú tươi vui, ríu rít gợi khung cảnh bao la, tưng bừng như lời mời gọi của cuộc sống tự do => biểu hiện niềm vui rạo rực, say mê, sự gắn bó, chan hòa với thiên nhiên
Cuối bài thơ: Tiếng tu hú da diết, khắc khoải, như giục giã, thôi thúc => Người tù cách mạng cảm thấy ngột ngạt, uất ức, muốn phá tan xiềng xích để trở về với cuộc sống tự do
III. Ghi nh?: sgk
IV. Luyện tập:
2. Nội dung:

- Thể thơ lục bát giản dị, tha thiết
- Từ ngữ chọn lọc, tinh tế, hình ảnh gợi cảm
- Giọng điệu tự nhiên, linh hoạt
- Kết cấu đầu cuối tương ứng
-Thể hiện tình yêu thiên nhiên, cuộc sống,
lòng yêu nước tha thiết.
-Niềm khát khao tự do của người tù cách mạng.
1. Nghệ thuật:

- Bài thơ đã gợi cho em những cảm nghĩ gì?
Tiếng chim tu hú thức dậy
Bức tranh mùa hè
Rộn rã âm thanh Rực rỡ sắc màu Ngọt ngào hương vị
Bức tranh đẹp: đầy sức sống, kết đọng hi`nh ảnh tự do
Khát vọng
Bức tranh tâm trạng
U uất ngột ngạt, muốn đập tan xiềng gông
Yêu đời, yêu tự do gắn bó với cuộc sống quê hương
Tự do
Học thuộc ghi nhớ.
Soạn bài mới : .
HƯỚNG DẪN VỀ NHÀ
Các thầy cô giáo
và
các em học sinh!
Xin chân thành cảm ơn