Bài 19. Khi con tu hú

nhiệt liệt chào mừng quý thầy cô về dự hội thj
ngữ văn 8
Giáo viên thực hiện: Nguyễn Sơn Hà
Trường trung học cơ sở Ba Lòng
Tiết 78
Khi con tu hú
Tố Hữu
Kiểm tra bài cũ
1) Đọc thuộc lòng một đoạn thơ trong bài "Quê hương" của Tế Hanh.

2) Nh?n d?nh n�o du?i dõy núi dỳng nh?t tỡnh c?m c?a T? Hanh d?i v?i c?nh v?t, cu?c s?ng v� con ngu?i c?a quờ huong ụng?
A. Nh? v? quờ huong v?i nh?ng k? ni?m bu?n bó v� dau xút, thuong c?m.
B. Yờu thuong, trõn tr?ng, t? h�o v� g?n bú sõu s?c v?i c?nh v?t, cu?c s?ng v� con ngu?i c?a quờ huong.
C. G?n bú v� b?o v? c?nh v?t, cu?c s?ng v� con ngu?i c?a quờ huong ụng.
Tiết 78
Văn bản:
Khi con tu hú
(Tố Hữu)
(1920 – 2002)
I. Tác giả:
- Là người chiến sĩ đồng thời là nhà thơ lớn tiêu biểu của nền văn học cách mạng đương đại.
II. Tác Phẩm:
1. Đọc, chú thích:
A. Tỡm hi?u chung:
a. Đọc:
- Đoạn 6 câu đầu: giọng vui, phấn chấn.
- Đoạn 4 câu cuối: giọng bực bội nhấn mạnh các động từ, các từ ngữ cảm thán: hè ôi, làm sao! chết uất thôi!
2. Xuất xứ:
- Sáng tác tháng 7/1939 tại nhà lao Thừa Phủ (Huế). - In trong tập "Từ ấy".
Khi con tu hú

Khi con tu hỳ g?i b?y
Lỳa chiờm dang chớn, trỏi cõy ng?t d?n
Vu?n rõm d?y ti?ng ve ngõn
B?p rõy v�ng h?t d?y sõn n?ng d�o
Tr?i xanh c�ng r?ng c�ng cao
Dụi con di?u sỏo l?n nh�o t?ng khụng.
Ta nghe hố d?y bờn lũng
M� chõn mu?n d?p tan phũng, hố ụi!
Ng?t l�m sao, ch?t u?t thụi
Con chim tu hỳ ngo�i tr?i c? kờu!
Huế, tháng 7/1939
(Tố Hữu, Từ ấy, NXB Văn học HN)
5. Nhan đề:
Là vế phụ của một câu trọn ý
Gợi mở cảm xúc cho toàn bài
thơ.
4. Thể thơ:
Lục bát.
3. Bố cục:
Đoạn 1: 6 câu đầu  Cảnh mùa hè trong.
Đoạn 2: 4 câu tiếp Tâm trạng người tù.
Gồm 2 đoạn
I. Cảnh trời đất vào hè trong tâm tưởng người tù cách mạng:
Khi con tu hú gọi bầy
Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần
Vườn râm dậy tiếng ve ngân
Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào
Trời xanh càng rộng càng cao
Đôi con diều sáo lộn nhào từng không…
Âm
thanh
Tu hú gọi bầy
ve ngân
Sáo diều
Tưng bừng, rộn rã
Màu sắc
Rực rỡ
vàng (bắp, lóa)
xanh (trời)
Hồng (n?ng)
Hương vị
Ngọt ngào
lóa ®ang chÝn
Trái ngọt dần
Không gian
Khoáng đạt
Trời: càng rộng càng cao
Diều sáo: lộn nhào từng không
B. Ph�n t�ch:
- NT: Miêu tả, sử dụng từ ngữ gợi cảm, giàu hình ảnh.
? Vẽ lên bức tranh mùa hè sống động: rộn ràng âm thanh, rực rỡ sắc màu, ngọt ngào hương vị, khoáng đạt tự do.
? Thể hiện sự cảm nhận mãnh liệt, tinh tế của một tâm hồn trẻ trung, yêu đời.
Thảo Luận
(T?ng c?p dôi)
Em hãy phát biểu cảm nghĩ của em về bức tranh mùa hè trong tâm tưởng người tù cách mạng?
B. Phân tích:
I. Cảnh trời đất vào hè trong tâm tưởng người tù cách mạng:
khoáng đạt
II. Tâm trạng người tù cách mạng:
Ta nghe hè dậy bên lòng
Mà chân muốn đạp tan phòng, hè ôi!
Ngột làm sao, chết uất thôi
Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu!
- Nhịp thơ: thay đổi bất thường.
? Thể hiện tâm trạng đau khổ, uất ức, ngột ngạt cao độ, niềm khát khao cháy bỏng muốn thoát khỏi cảnh tù ngục đến với cuộc sống tự do.
- Dùng nhiều động từ mạnh,
nhiều từ cảm thán
- Nhịp thơ:
+ câu 8: 6/2
+ Câu 9: 3/3
+ Câu 10: 6/2
khoáng đạt
Thảo Luận nhóm
? Mở đầu và kết thúc bài thơ đều có tiếng tu hú kêu nhưng tâm trạng của người tù khi nghe tiếng tu hú ở hai đoạn rất khác nhau? Vì sao?
? Thể hiện sự thay đổi tâm trạng hợp lý và lôgíc. Tạo cho bài thơ kết cấu tự nhiên, mở. Tiếng chim tu hú chính là tiếng gọi tự do, tiếng gọi tha thiết của cuộc sống đầy quyến rũ.
- Tiếng chim gợi bức tranh mùa hè trong tưởng tượng với tâm trạng náo nức, bồn chồn.
- Tiếng chim lại nhấn vào tâm trạng và cảm giác u uất bực bội, ngột ngạt, muốn phá cũi sổ lồng.
khoáng đạt
C. Tổng kết:
Ghi nhớ (SGK)
II. Nội dung:
Lòng yêu cuộc sống, niềm khát khao tự do cháy bỏng của người chiến sỹ cách mạng trong cảnh tù đầy
I. Nghệ thuật:
Phương thức biểu đạt chủ yếu là biểu cảm xen miêu tả.
Diễn tả cảm xúc tha thiết cháy bỏng của tâm hồn
Thể thơ lục bát giàu nhạc điệu, dễ đọc, dễ thuộc, dễ nhớ.
Ý nào nói đúng nhất tâm trạng người tù – chiến sĩ được thể hiện ở bốn câu cuối trong bài thơ “ Khi con tu hú”?
A. Uất ức, bồn chồn, khao khát tự do đến cháy bỏng.

B. Nung nấu ý chí hành động để thoát khỏi chốn ngục tù.

C. Buồn bực vì chim tu hú ngoài trời cứ kêu.

D. Mong nhớ da diết cuộc sống ngoài chốn ngục tù.
Trò chơi
Nhận định dưới đây đúng hay sai?

Bài thơ “Khi con tu hú” đã thể hiện sâu sắc tình yêu cuộc sống tha thiết và niềm khao khát tự do đến cháy bỏng của người chiến sĩ cách mạng trong cảnh tù đày.

A. Đúng B. Sai

Hướng dẫn về nhà
- Học thuộc bài thơ.
- Phân tích nội dung và nghệ thuật của bài thơ
- Sưu tầm các bài thơ, văn có cùng chủ đề.
- Hoàn thiện bài tập phần luyện tập.
- Nghiên cứu trước bài: Câu nghi vấn timg hiểu các chức năng khác của câu nghi vấn.
QUÀ TẶNG
QUÀ TẶNG
Xin cảm ơn các thầy cô giáo và các em!
Chúc các thầy cô giáo và các em sức khỏe!