Bài 19. Khi con tu hú

Nhiệt liệt chào mừng
các thầy cô giáo
Về dự tiết ngữ văn
Giáo viên thực hiện: Chu thị thanh hà
lớp: 8A1
* Kiểm tra bài cũ:
- Đọc thuộc lòng diễn cảm một đoạn thơ mà em thích nhất trong bài thơ "Quê hương".Cảm nhận của em sau khi học bài thơ.


Tiết 78
Khi con tu hú
Tố hữu
I. Đọc và tìm hiểu chung
1. Giới thiệu tác giả- tác phẩm
a. Tác giả
Tố Hữu ( 1920 - 2002 ), tên khai sinh Nguyễn
Kim Th�nh, quê ở Thừa Thiên - Huế.
- Ông giác ngộ lí tưởng cách mạng khi còn học ở
trường Quốc học.
- Sau cách mạng Tố Hữu đảm nhận nhiều chức vụ
quan trọng trong Đảng và chính quyền.
- ở Tố Hữu có sự thống nhất đẹp đẽ giữa cuộc đời
cách mạng và thơ.
- Ông được coi là lá cờ đầu của thơ cách mạng và
kháng chiến.
- Thơ cuả ông gắn bó với sự nghiệp cách mạng và
đậm đà tính dân tộc.
Tác phẩm chính: Các tập thơ Từ ấy (1937-1946), Việt bắc (1946-1954), Ra trận (1962-197 Máu và hoa (1972-1977), Một tiếng đờn (1979-1992),.
Một số hình ảnh hoạt động cách mạng của nhà thơ Tố Hữu
b. Tác phẩm
Bài Khi con tu hú sáng tác tháng 7 năm 1939 tại nhà lao Thừa Phủ (Huế), khi tác giả bị bắt giam vào đây chưa lâu.
Em hãy cho biết xuất xứ của bài thơ.
?
2. Đọc văn bản
Khi con tu hú

Nên hiểu nhan đề bài thơ như thế nào?
* Thể thơ: Lụ c bát, ngắt nhịp uyển chuyển,nhịp nhàng.
?

*Tên bài thơ:

Chỉ là một vế phụ.

Mở ra mạch cảm xúc cho toàn bài.

Khi con tu hú gọi bầy là khi mùa hè đế n, người tù cách mạng càng cảm thấy ngột ngạt trong tù giam chật chội, thèm khát cháy bỏng cuộc sống tự do tưng bừng bên ngoài.
Vì sao tiếng tu hú lại tác động mạnh mẽ đến nhà thơ như vậy.
?
- Tiế ng tu hú: Hình ảnh hoán dụ có giá trị liên tưởng là tín hiệu, biểu tượng của mùa hè rực rỡ cuộc sống tưng bừng, của trời cao lồng lộng,tự do.
Em hãy tìm bố cục của bài thơ.
?
3. Bố cục.
* Bố cục: - Đoạn một (6 câu đầu): cảnh đất trời vào hè.
- Đoạn hai (4 câu cuối) :tâm trạng người chiế n
sĩ trong tù.
II. Đọc - hiểu văn bản.
1. Bức tranh thiên nhiên vào hè.
Đọc 6 câu đầu ,bức tranh vào hè được cảm nhận qua những chi tiết nào.
?
�m thanh
tú hú gọi bầy
ve ngân
sáo diều
rộn rã
Huong v?
Lúa chiêm đang chín
Trái cây ngọt dần
ngọt ngào
S?c m�u
vàng (bắp rây vàng hạt)
đào (đầy sân nắng đào)
xanh (trời xanh)
rực rỡ
Bầu trời
Trời xanh càng rộng
càng cao
Đôi con diều sáo
lộn nhào từng không
khoáng đạt
Tu do
Hãy nhận xét về cách chọn lọc hình ảnh của tác giả.
- Chọn lọc từ ngữ,hình ảnh tiêu biểu, đặc sắc.
?
Nêu nhận xét của em về bức tranh khung cảnh mùa hè
?
- Bức tranh mùa hè tràn trề nhựa sống, rực rỡ sắc màu, rộn rã âm thanh, ngọt ngào hương vị
Nhà thơ có được trực tiếp ngắm nhìn khung cảnh thiên nhiên mùa hè không.
?
2. Tâm trạng người tù cách mạng
Câu hỏi thảo luận: ý nào nói đúng nhất tâm trạng người tù cách mạng.
?
A. Uất ức, bồn chồn, khát khao tự do đế n cháy bỏng.
B. Nung nấu ý chí hành động để thoát khỏi chốn ngụ c tù.
C. Buồn bực vì chim tu hú ngoài trời cứ kêu.
D. Mong nhớ da diế t cuộc sống ngoài chốn ngụ c tù.
Nhận xét của em về nhịp thơ, cách sử dụng từ ngữ trong 2 câu thơ:
Mà chân muốn đạp tan phòng,hè ôi!Ngột làm sao.
?
+ Muốn đạp tan phòng /hè ôi (nhịp 6/2).
+ Ngột làm sao /chế t uất thôi (nhịp 3/3).
->Sử dụ ng động từ,tính từ mạnh,từ cảm thán diễn tả trạng thái căng thẳng cao độ.
=>Tâm trạng đau khổ,uất ức,ngột ngạt => Khát khao cháy bỏng muốn thoát khỏi cảnh tù ngụ c trở về với cuộc sống tự do bên ngoài.
Mở đầu và kết thúc bài thơ đều có tiếng tu hú và tâm trạng người tù khi nghe tiếng tu hú ở đoạn đầu và đoạn cuối có giống nhau không?Vì sao?
Em hiểu gì về câu kết bài thơ?
- Câu kết: Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu.
- Câu thơ kết có giá trị biểu cảm lớn. Tiếng tu hú khiến cho người bị chiến sĩ đang bị giam cầm cảm thấy hết sức đau khổ, bực bội.
- Tiếng tu hú. Tiếng gọi tha thiết của tự do. Như thúc giục, vẫy gọi người tù cách mạng về với cuộc sống chiến đấu, với sự nghiệp cách mạng.
?
III. Tổng kết.
1. Nội dung.
- Bài thơ thể hiện sâu sắc lòng yêu cuộc sống và niềm khao khát tự do cháy bỏng của người chiến sĩ cách mạng trong cảnh tù đày.
Cảm nhận của em về nội dung bài thơ.
?
2. Nghệ thuật
Theo em, cái hay ở bài thơ được thể hiện nổi bật ở những điểm nào.
?
- Thể thơ lục bát trong sáng, giàu hình ảnh và nhạc điệu
- Giọng điệu tự nhiên, cảm xúc nhất quán.
- Kết hợp tả cảnh và tả tình.(Có sự đối lập giữa cảnh và tình.
->Bài thơ có sức truyền cảm mạnh mẽ.
IV. Luyện tập.
- Đọc diễn cảm bài thơ.
- Đặt tên cho bức tranh mùa hạ trong bài thơ.
+ Vào hạ. + Làng quê vào hè.
+ Cảnh mùa hè. + Hè về trên quê hương.
* Củng cố:
- Bức tranh mùa hè tươi sáng,tràn đầy nhựa sống .
- Lòng yêu cuộc sống khát khao tự do cháy bỏng.
* Hướng dẫn học ở nhà:
- Học thuộc lòng bài thơ.Cảm nhận bốn câu thơ cuối bài thơ
- Chuẩn bị bài: Tức cảnh Pác Bó.
Giờ học kết thúc
Kính chúc các thầy cô giáo và các em học sinh mạnh khoẻ
hạnh phúc