Bài 19. Khi con tu hú

Trường THCS Lê Quí Đôn.
Tiết 78.
I. Tìm hiểu chung
1. Tác giả
- Tố Hữu ( 1920 - 2002 ), tên khai sinh Nguyễn Kim Th�nh, quê ở Thừa Thiên - Huế.
- Ông giác ngộ lí tưởng cách mạng khi còn l� h?c sinh.
- Ông được coi là lá cờ đầu của thơ cách mạng và kháng chiến.

Tác phẩm chính: Các tập thơ Từ ấy (1937-1946), Việt bắc (1946-1954), Ra trận (1962-197 Máu và hoa (1972-1977), Một tiếng đờn (1979-1992),.
Một số hình ảnh hoạt động cách mạng của nhà thơ Tố Hữu
Khi con tu hú

2.Xuất xứ.
Bài Khi con tu hú sáng tác tháng 7 năm 1939 tại nhà lao Thừa Phủ (Huế).

3. Th? tho:
Tho l?c bát


* Bố cục: - Đoạn một (6 câu đầu) cảnh đất trời mùa hè.
- Đoạn hai (4 câu cuối) tả tình, tâm trạng người chiến sĩ trong tù.
* Tên bài thơ:

Chỉ là một vế phụ.
Là câu nói nửa chừng gợi cảm xúc.
- Khi con tu hú gọi bầy là khi mùa hè đến, khơi dậy niềm vui sống.
* TH?O LU?N: C?m nh?n c?a em v? nhan d? b�i tho? Ti?ng chim tu hỳ cú vai trũ nhu th? n�o trong b�i tho n�y?
II. Phân tích văn bản.
1. C?nh thiên nhiên vào hè trong tâm tưởng người tù cách mạng:
�m thanh:
- tu hú gọi bầy
- ve ngân
- sáo diều
-> rộn rã, tưng bừng
Huong v?:
- Lúa chiêm đang chín
- Trái cây ngọt dần
->ngọt ngào
S?c m�u
- vàng (bắp rây vàng hạt)
- d�o (d?y sõn n?ng d�o)
- xanh (tr?i xanh)
rực rỡ
Không gian
Trời xanh càng rộng
càng cao
Đôi con diều sáo
lộn nhào từng không
Cao rộng, khoáng đạt, tự do.
2. Tâm trạng người tù cách mạng
Ta nghe hè dậy bên lòng
Mà chân muốn đạp tan phòng, hè ôi!
Ngột làm sao, chết uất thôi
Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu!
- Tâm trạng đau khổ, uất ức, ngột ngạt
- Niềm khát khao tự do cháy bỏng của người tù Cách mạng.
dậy
đạp
( động từ mạnh)
ôi
thôi
( từ cảm thán)
Tiếng chim tu hú mở đầu và kết thúc bài thơ gợi cho người đọc điều gì? Tâm trạng của nhà thơ ở hai đoạn thơ có hoàn toàn giống nhau không? Vì sao?
+ C©u kÕt: tiếng chim gợi cảnh tù túng, ngột ngạt.
TH?O LU?N:
+ Câu d?u: ti?ng chim gợi cảnh đất trời bao la, tung b?ng s? s?ng lỳc v�o hố.
III. Tổng kết.
1. Nghệ thuật:
- Viết theo thể thơ lục bát, giàu nhạc điệu;
2. Ý nghĩa văn bản:
- Lựa chọn lời thơ đầy ấn tượng để biểu lộ cảm xúc;
- Sử dụng các biện pháp tu từ: điệp ngữ, liệt kê.
Bài thơ thể hiện lòng yêu đời, yêu lí tưởng của người chiến sĩ cộng sản trẻ tuổi trong hoàn cảnh ngục tù.
Câu hỏi c?ng c?: ý nào nói đúng nhất tâm trạng người tù cách mạng.
a. Uất ức, bồn chồn, khát khao tự do đến cháy bỏng.
b. Nung nấu ý chí hành động để thoát khỏi chốn ngục tù.
c. Buồn bực vì chim tu hú ngoài trời cứ kêu.
d. Mong nhớ da diết cuộc sống ngoài chốn ngục tù.
IV. Luyện tập.
- Đọc diễn cảm bài thơ.
* Hướng dẫn học ở nhà:
Học thuộc lòng bài thơ.
Chuẩn bị bài: Tức cảnh Pác Bó.
Câu hỏi củng cố: Kể tên một số bài thơ viết trong tù của các chiến sĩ Cách mạng mà em đã học.