Bài 19. Khi con tu hú

Kiểm tra bài cũ :
? Em hãy đọc thuộc một khổ thơ em yêu thích trong bài thơ " Quê hưuong" (Tế Hanh). Nêu cảm nhận của em về giá trị nội dung của bài thơ ?
Bài thơ đã vẽ ra một bức tranh tưuơi sáng, sinh động về một làng quê miền biển, trong đó nổi bật lên hỡnh ảnh khoẻ khoắn, đầy sức sống của ngưu?i dân làng chài và sinh hoạt lao động làng chài.
Tiết 78. Van b?n: khi con tu hú
(T? H?u)
I. Giới thiệu chung
Tiết 78. Văn bản: KHI CON TU HÚ
1. Tác giả:
- Ông được Nhà nước trao tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật (năm 1996).
- Tố Hữu (1920 – 2002) tên thật là Nguyễn Kim Thành, quê huyện Quảng Điền, tỉnh Thừa Thiên Huế.
Sớm giác ngộ lý tưởng cách mạng (từ khi còn là học sinh trường Quốc học).
Ông được coi là lá cờ đầu của thơ ca cách mạng và kháng chiến.
Tố H?u (1920 - 2002)
Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ
Mặt trời chân lí chói qua tim
Hồn tôi là một vưuờn hoa lá
Rất đậm huương và rộn tiếng chim
I. Giới thiệu chung
Tiết 78. Văn bản: KHI CON TU HÚ
1. Tác giả:
* Các tác phẩm lớn của ông:
+ Từ ấy (1937 - 1946)
+ Việt Bắc (1947 - 1954)
+ Gió lộng (1955 - 1971)
+ Ra trận (1962 - 1971)
+ Máu và hoa (1972 - 1977)
+ Một tiếng đờn (1992)
+ Ta với ta (1999)
I. Giới thiệu chung
Tiết 78. Văn bản: KHI CON TU HÚ
1. Tác giả:
2. Văn bản:
- Sáng tác tháng 7 năm 1939 tại nhà lao Thừa Phủ.
- In trong tập thơ Từ ấy.
(Tố H?u 1939)
I. Giới thiệu chung
Tiết 78. Văn bản: KHI CON TU HÚ
1. Tác giả:
2. Văn bản:
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Đọc, chú thích, bố cục:
- Đọc.
- Chú thích
- Bố cục:
Khi con tu hú / gọi bầy
Lúa chiêm đang chín, / trái cây ngọt dần
Vườn râm / dậy tiếng / ve ngân
Bắp rây vàng hạt / đầy sân nắng đào
Trời xanh / càng rộng / càng cao
Đôi con diều sáo / lộn nhào từng không…

Ta nghe hè dậy / bên lòng
Mà chân muốn đạp tan phòng, / hè ôi!
Ngột làm sao,/ chết uất thôi
Con chim tu hú ngoài trời / cứ kêu!

P1 (6 câu đầu): Bức tranh mùa hè.
P2 (4 câu cuối): Tâm trạng ngưuời tù cách mạng.
I. Giới thiệu chung
Tiết 78. Văn bản: KHI CON TU HÚ
1. Tác giả:
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Đọc, chú thích, bố cục:
2. Văn bản:
2. Phân tích:
a) Bức tranh mùa hè
Khi con tu hú/ gọi bầy
Lúa chiêm đang chín / trái cây ngọt dần
Vườn râm / dậy tiếng / ve ngân
Bắp rây vàng hạt / đầy sân nắng đào
Trời xanh / càng rộng /càng cao
Đôi con diều sáo/ lộn nhào từng không…
Khi con tu hú gọi bầy
Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần
Vườn râm dậy tiếng ve ngân
Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào
Trời xanh càng rộng càng cao
Đôi con diều sáo lộn nhào từng không…
I. Giới thiệu chung
Tiết 78. Văn bản: KHI CON TU HÚ
1. Tác giả:
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Đọc, chú thích, bố cục:
2. Văn bản:
2. Phân tích:
a) Bức tranh mùa hè
Âm thanh
tu hú gọi bầy
ve ngân
sáo diều
Khi con tu hú gọi bầy
Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần
Vườn râm dậy tiếng ve ngân
Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào
Trời xanh càng rộng càng cao
Đôi con diều sáo lộn nhào từng không…
Tưng bừng rộn rã
Màu sắc
Hương vị
Không gian
Rực rỡ
vàng (bắp, lúa)
xanh (trời)
hồng (nắng đào)
Ngọt ngào
lúa đang chín
trái ngọt dần
Khoáng đạt
trời :rộng, cao
diều sáo: lộn nhào từng không
- Nghệ thuật miêu tả, động từ, tính từ chọn lọc, ngôn ngữ hình ảnh thơ trong sáng, giàu tính biểu cảm.
Bức tranh mùa hè sống động: rộn ràng âm thanh, rực rõ sắc màu, ngọt ngào hương vị, khoáng đạt tự do.
Thể hiện tình yêu thiên nhiên, yêu cuộc sống, khao khát tự do.
I. Giới thiệu chung
Tiết 78. Văn bản: KHI CON TU HÚ
1. Tác giả:
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Đọc, chú thích, bố cục:
2. Văn bản:
2. Phân tích:
a) Bức tranh mùa hè
b) Tâm trạng người tù
Ta nghe/ hè dậy/ bên lòng
Mà chân muốn đạp tan phòng / hè ôi!
Ngột làm sao / chết uất thôi
Con chim tu hú ngoài trời / cứ kêu!
- Nhịp thơ: thay đổi bất thường
- Dùng nhiều động từ mạnh, nhiều từ ngữ cảm thán.
- Bộc lộ cảm xúc trực tiếp.
Tâm trạng đau khổ, uất ức, ngột ngạt cao độ và niềm khao khát cháy bỏng cuộc sống tự do muốn thoát ra khỏi cảnh sống tù ngục.
I. Giới thiệu chung
Tiết 78. Văn bản: KHI CON TU HÚ
1. Tác giả:
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Đọc, chú thích, bố cục:
2. Văn bản:
2. Phân tích:
a) Bức tranh mùa hè
b) Tâm trạng người tù
Khi con tu hú gọi bầy
Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần
Vườn râm dậy tiếng ve ngân
Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào
Trời xanh càng rộng càng cao
Đôi con diều sáo lộn nhào từng không…

Ta nghe hè dậy bên lòng
Mà chân muốn đạp tan phòng, hè ôi!
Ngột làm sao, chết uất thôi
Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu!

I. Giới thiệu chung
Tiết 78. Văn bản: KHI CON TU HÚ
1. Tác giả:
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Đọc, chú thích, bố cục:
2. Văn bản:
2. Phân tích:
a) Bức tranh mùa hè
b) Tâm trạng người tù
Khi con tu hú gọi bầy
Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần
Vườn râm dậy tiếng ve ngân
Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào
Trời xanh càng rộng càng cao
Đôi con diều sáo lộn nhào từng không…

Ta nghe hè dậy bên lòng
Mà chân muốn đạp tan phòng, hè ôi!
Ngột làm sao, chết uất thôi
Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu!

Thảo luận nhóm.
? M? d?u v� k?t thỳc b�i tho l� ti?ng chim tu hỳ nhung tõm tr?ng c?a ngu?i tự khi nghe ti?ng tu hỳ ? hai do?n r?t khỏc nhau? Vỡ sao?
I. Giới thiệu chung
Tiết 78. Văn bản: KHI CON TU HÚ
1. Tác giả:
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Đọc, chú thích, bố cục:
2. Văn bản:
2. Phân tích:
a) Bức tranh mùa hè
b) Tâm trạng người tù
Thảo luận nhóm.
? M? d?u v� k?t thỳc d?u l� ti?ng tu hỳ nhung tõm tr?ng c?a ngu?i tự khi nghe ti?ng tu hỳ ? hai do?n r?t khỏc nhau? Vỡ sao?
Là tiếng chim gọi bạn, gọi mùa hè tưng bừng sự sống, gợi bầu trời tự do.
Tiếng chim lại nhấn vào tâm trạng và cảm giác bực bội, ngột ngạt; là tiếng gọi, lời giục giã thôi thúc người tù vượt thoát cảnh giam cầm, tìm về tự do.

I. Giới thiệu chung
Tiết 78. Văn bản: KHI CON TU HÚ
1. Tác giả:
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Đọc, chú thích, bố cục:
2. Văn bản:
2. Phân tích:
a) Bức tranh mùa hè
b) Tâm trạng người tù
3. Ghi nhớ: SGK
a) Nghệ thuật:
- Thể thơ lục bát linh hoạt, uyển chuyển, thiết tha.
- Giọng điệu tự nhiên, hai mạch cảm xúc nhất quán.
- Từ ngữ gợi cảm.
- Kết cấu độc đáo.
b) Nội dung:
- Thể hiện sâu sắc lòng yêu cuộc sống và niềm khát khao tự do cháy bỏng của người chiến sĩ cách mạng trong cảnh tù đày.

I. Giới thiệu chung
Tiết 78. Văn bản: KHI CON TU HÚ
1. Tác giả:
II. Đọc - hiểu văn bản
1. Đọc, chú thích, bố cục:
2. Văn bản:
2. Phân tích:
a) Bức tranh mùa hè
b) Tâm trạng người tù
3. Ghi nhớ: SGK
III. Luyện tập
? Bắt đầu bằng cụm từ Khi con tu hú, hãy đặt một câu hoàn chỉnh thâu tóm nội dung của bài thơ?
CÂU MINH HỌA:
Khi con tu hú gọi bầy là lúc mùa hè đến, người tù cách mạng càng cảm thấy ngột ngạt, càng khao khát cháy bỏng cuộc sống tự do ở bên ngoài.
Củng cố
Hãy chọn câu trả lời đúng nhất.
Nghệ thuật nổi bật của bài thơ Khi con tu hú là gì?
Thể thơ lục bát giản dị, thiết tha.
Nghệ thuật miêu tả, từ ngữ gợi cảm, giàu hình ảnh.
Thể thơ lục bát giản dị, từ ngữ gợi cảm, nhịp thơ thay
đổi bất thường.
D. Thể thơ lục bát giản dị, từ ngữ gợi cảm, nhịp thơ thay
đổi bất thường, kết cấu độc đáo.
Củng cố
Hãy chọn câu trả lời đúng nhất.
2. Qua bài thơ Khi con tu hú, em cảm nhận được gì từ
tâm hồn nhà thơ Tố Hữu?
Lòng yêu cuộc sống và niềm khao khát tự do cháy bỏng.
Mong muốn thoát li cuộc sống thực tại.
Buồn bực vì tiếng chim tu hú ngoài trời cứ kêu.
D. Mong nhớ da diết cuộc sống bên ngoài.

- Học thuộc bài thơ, nắm v?ng giá trị nội dung, nghệ thuật.
Viết đoạn van thuyết minh về tác giả Tố H?u.
- Soạn van bản: Tức cảnh Pắc Bó.
+ Chuẩn bị : Tác giả Hồ Chí Minh v� tr? l?i cõu h?i trong sỏch giỏo khoa.