Bài 19. Khi con tu hú

nhiệt liệt chào mừng thầy cô về dự giờ
ngữ văn 8
Giáo viên thực hiện: Hà Văn Đạo
Trường PTCS Hà Lâu
(1920 – 2002)
1. Tác giả.
. Tố Hữu ( 1920 - 2002 ), Tên thật là Nguyễn Kim Thành, quê Thừa Thiên.
Là người chiến sĩ đồng thời là nhà thơ lớn tiêu biểu của nền văn học cách mạng đương đại.
Được coi là lá cờ đầu của nền thơ ca cách mạng và kháng chiến. Được trao tặng giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật năm 1996.
2. Tác Phẩm.
- Sáng tác tháng 7/1939 tại nhà lao Thừa Phủ (Huế). - In trong tập "Từ ấy".
Khi con tu hú
Khi con tu hỳ g?i b?y
Lỳa chiờm dang chớn, trỏi cõy ng?t d?n
Vu?n rõm d?y ti?ng ve ngõn
B?p rõy v�ng h?t d?y sõn n?ng d�o
Tr?i xanh c�ng r?ng c�ng cao
Dụi con di?u sỏo l?n nh�o t?ng khụng.

Ta nghe hố d?y bờn lũng
M� chõn mu?n d?p tan phũng, hố ụi!
Ng?t l�m sao, ch?t u?t thụi
Con chim tu hỳ ngo�i tr?i c? kờu!
Huế, tháng 7/1939.
(Tố Hữu, Từ ấy, NXB Văn học HN)
Khi con tu hú
Khi con tu hỳ g?i b?y
Lỳa chiờm dang chớn, trỏi cõy ng?t d?n
Vu?n rõm d?y ti?ng ve ngõn
B?p rõy v�ng h?t d?y sõn n?ng d�o
Tr?i xanh c�ng r?ng c�ng cao
Dụi con di?u sỏo l?n nh�o t?ng khụng.

Ta nghe hố d?y bờn lũng
M� chõn mu?n d?p tan phũng, hố ụi!
Ng?t l�m sao, ch?t u?t thụi
Con chim tu hỳ ngo�i tr?i c? kờu!
* Nhan đề:
Là vế phụ của một câu trọn ý
? Gợi mở cảm xúc cho toàn bài thơ.
* Bố cục:
- 2 đoạn.
Đoạn 1: 6 câu đầu? Cảnh mùa hè trong tâm tưởng người tù cách mạng.
Đoạn 2: 4 câu sau? Tâm trạng người tù.
Khi con tu hú gọi bầy
Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần
Vườn râm dậy tiếng ve ngân
Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào
Trời xanh càng rộng càng cao
Đôi con diều sáo lộn nhào từng không…
Âm
thanh
Tu hú gọi bầy
ve ngân
Sáo diều
Tưng bừng, rộn rã
Màu sắc
Rực rỡ
vàng (bắp, lóa)
xanh (trời)
Hồng (n?ng)
Hương vị
Ngọt ngào
lóa ®ang chÝn
Trái ngọt dần
Không gian
Khoáng đạt
Trời: càng rộng càng cao
Diều sáo: lộn nhào từng không
? Vẽ lên bức tranh mùa hè sống động: rộn ràng âm thanh, rực rỡ sắc màu, ngọt ngào hương vị, khoáng đạt tự do.
? Thể hiện sự cảm nhận mãnh liệt, tinh tế của một tâm hồn trẻ trung, yêu đời.
- NT: Miêu tả, sử dụng từ ngữ gợi cảm, giàu hình ảnh.
khoáng đạt
Ta nghe hè dậy bên lòng
Mà chân muốn đạp tan phòng, hè ôi!
Ngột làm sao, chết uất thôi
Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu!
* Nhịp thơ: thay đổi bất thường.
? Thể hiện tâm trạng đau khổ, uất ức, ngột ngạt cao độ, niềm khát khao cháy bỏng muốn thoát khỏi cảnh tù ngục đến với cuộc sống tự do.
- Dùng nhiều động từ mạnh,
nhiều từ cảm thán.
- Nhịp thơ:
+ câu 8: 6/2
+ Câu 9: 3/3
+ Câu 10: 6/2
khoáng đạt
Thảo Luận nhóm
? Mở đầu và kết thúc bài thơ đều có tiếng tu hú kêu nhưng tâm trạng của người tù khi nghe tiếng tu hú ở hai đoạn rất khác nhau? Vì sao?
? Thể hiện sự thay đổi tâm trạng hợp lý và lôgíc. Tạo cho bài thơ kết cấu tự nhiên, mở. Tiếng chim tu hú chính là tiếng gọi tự do, tiếng gọi tha thiết của cuộc sống đầy quyến rũ.
- Tiếng chim gợi bức tranh mùa hè trong tưởng tượng với tâm trạng náo nức, bồn chồn.
- Tiếng chim lại nhấn vào tâm trạng và cảm giác u uất bực bội, ngột ngạt, muốn phá cũi sổ lồng.
khoáng đạt
4. Tổng kết:
4.1 Néi dung:
Lòng yêu cuộc sống, niềm khát khao tự do cháy bỏng của người chiến sỹ cách mạng trong cảnh tù đầy.
4.2 NghÖ thuËt:
Diễn tả cảm xúc tha thiết cháy bỏng của tâm hồn
Thể thơ lục bát giàu nhạc điệu, dễ đọc, dễ thuộc, dễ nhớ.
4.3 Ghi nhớ
" Khi con tu hú" của Tố Hữu là bài thơ lục bát giản dị, thiết tha, thể hiện sâu sắc lòng yêu cuộc sống và niềm khát khao tự do cháy bỏng của người chiến sỹ cách mạng trong cảnh tù đày.
TRÒ CHƠI
Khi con Tu Hú
1
4
6
2
3
5
Chọn số
QUÀ TẶNG
Chọn số
Ý nào nói đúng nhất tâm trạng người tù – chiến sĩ được thể hiện ở bốn câu cuối trong bài thơ “ Khi con tu hú”?

A. Uất ức, bồn chồn, khao khát tự do đến cháy bỏng.

B. Nung nấu ý chí hành động để thoát khỏi chốn ngục tù.

C. Buồn bực vì chim tu hú ngoài trời cứ kêu.

D. Mong nhớ da diết cuộc sống ngoài chốn ngục tù.
Chọn số
Điền cụm từ thích hợp nhất để hoàn thành câu nhận xét về cảnh mùa hè được miêu tả trong sáu câu thơ đầu của bài thơ “ Khi con tu hú”:
“Bằng tưởng tượng, nhà thơ đã khắc họa sinh động một bức tranh mùa hè…”

A. Tràn ngập âm thanh.

B. Có màu sắc sáng tươi.

C. Ảm đạm, ủ ê.

D. Náo nức âm thanh và rực rỡ sắc màu.
Chọn số
Nhận định dưới đây đúng hay sai?

Bài thơ “Khi con tu hú” đã thể hiện sâu sắc tình yêu cuộc sống tha thiết và niềm khao khát tự do đến cháy bỏng của người chiến sĩ cách mạng trong cảnh tù đày.

A. Đúng B. Sai

Chọn số
Hình ảnh nào xuất hiện hai lần trong bài thơ “ Khi con tu hú”?
A. Lúa chiêm C. Con tu hú
B. Trời xanh D. Nắng đào
QUÀ TẶNG
Chọn số
QUÀ TẶNG
Chúc mừng bạn, bạn đem lại cho nhóm của bạn điểm mười.
Hãy viết một câu văn ngắn gọn có 4 chữ đầu là:
" Khi con tu hú..." để tóm tắt nội dung bài thơ.
Khi con tu hú gọi bầy là khi mùa hè đến, người tù cách mạng cảm thấy ngột ngạt trong phòng giam chật chội, càng thềm khát cháy bỏng cuộc sống tự do tưng bừng ở bên ngoài.
Hướng dẫn về nhà
- Học thuộc bài thơ.
- Phân tích nội dung và nghệ thuật của bài thơ
- Sưu tầm các bài thơ, văn có cùng chủ đề.
- Hoàn thiện bài tập phần luyện tập.
- Nghiên cứu trước bài: "Câu nghi vấn"