Bài 19. Khi con tu hú

Tiết 78 – Văn bản
Khi con tu hú
Tố Hữu
I/ Giới thiệu tác giả, tác phẩm.
? Nêu hiểu biết của em về
nhà thơ Tố Hữu ?
1.Tác giả : Tố Hữu ( 1920 – 2002 ), tên thật là Nguyễn Kim Thành, quê ở Thừa Thiên –Huế.
- Tố HỮU là nhà thơ của lí tưởng cộng sản, được coi là lá cờ đầu của nền thơ ca cách mạng và kháng chiến.


TỐ Hữu và phu nhân
Tố Hữu (1920-2002
Một số hình ảnh về hoạt động Cách mạng của nhà thơ Tố Hữu
Tố Hữu với Bác Hồ ở Pắc Bó 1961
Tố Hữu làm việc với Bác Hồ 1961
Tố Hữu vào chiến trường Miền Nam
? Bài thơ được ra đời trong hoàn cảnh nào ?
2. Tác phẩm :
Bài thơ viết 7/ 1939, khi tác giả bị giam ở nhà lao Thừa Phủ, in trong tập “ Từ ấy “.
3. Đọc, tìm hiểu chú thích
4. Thể thơ :
? Bài thơ được viết theo thể
thơ gì ? Nêu đặc điểm của thể thơ đó?
Lục bát
II/ Phân tích tác phẩm :
1. Bố cục :
? Theo mạch cảm xúc, bài thơ có thể chia làm mấy phần ? ND của từng phần?
- 2 phần
6 câu đầu : cảnh sắc thiên nhiên mùa hè
4 câu cuối : Tâm trạng của người tù cách mạng
?
? Em hiểu như thế nào về nhan đề bài thơ : khi con tu hú ?
2. Phân tích :
a.Cảnh sắc mùa hè trong tâm tưởng của người tù cách mạng.
?
? Cảnh thiên nhiên vào hè được tác giả miêu tả bằng những chi tiết, hình ảnh nào ?
Thiên nhiên mùa hè
Lúa chiêm đương chín,trái cây ngọt dần
Vườn râm dậy tiếng ve ngân
Bắp rây vàng hạt, sân đầy nắng đào
Trời xanh,rộng,cao–diều sáo lộn nhào- không
? Em có nhận xét gì về cách sử dụng những từ ngữ, hình ảnh, phạm vi miêu tả ở 6 câu đầu ?
Dùng nhiều ĐT,TT, hình ảnh chọn lọc-gợi tả 1 cách sinh động. Phạm vi miêu tả rộng,tỉ mỉ (từ vĩ mô đến vi mô): Từ bầu trời,cánh đồng, khu vườn,khoảng sân = >gợi tả thiên nhiên rộng lớn, khoáng đạt,tươi vui,đầy sức sống.


Lúa chiêm đương chín
*Trái cây ngọt dần.Vườn râm dậy tiếng ve ngân
*Trời xanh, càng rộng càng cao
Đôi con diều sáo lộn nhào từng không.
* Luá chiêm đang chín trái cây ngọt dần
? Qua các hình ảnh, phạm vi miêu tả, em có cảm nhận gì về bức tranh thiên nhiên mùa hè ở 6 câu thơ đầu ?
= Đó là một bức tranh mùa hè thật khoáng đạt, tươi vui,đầy sức sống rất thân thuộc ở vùng nông thôn vào 1 ngày đẹp trời : màu sác rực rỡ( màu vàng của lúa của bắp, xanh của vườn cây của bầu trời cao và rộng, màu đào của nắng…) ; âm thanh rộn rã tươi vui ( tiếng ve ngân, tiếng sáo diều ); hương vị ngọt ngào của trái cây…Các hình ảnh sự sống như bừng lên, thức dậy đang bước vào độ chín mở ra tất cả, bắt nhịp cho tất cả…
? Tiếng tu hú đã thức dậy trong tâm tưởng người tù cách mạng bức tranh thiên nhiên mùa hè đầy sức sống, sự thức dậy ấy cho ta hiểu gì về tình cảm, tâm trạng của người chiến sĩ cách mạng đang trong cảnh ngục tù ?
 Yêu đời, yêu tự do, yêu quê hương đất nước, khát khao tự do.
b. Tâm trạng của người tù cách mạng
? Tâm trạng của người tù cách mạng được tả bằng những từ ngữ nào ở 4 câu thơ cuối ?
-
- Ta nghe hè dậy
Chân – đạp tan phòng-hè ôi !
Ngột làm sao, chết uất thôi
Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu

? Em có suy nghĩ gì về cách dùng từ, ngắt nhịp, giọng điệu của 4 câu cuối ? Từ hình thức đó gợi cho em hiểu gì về tâm trạng của tác giả - người chiến sĩ cách mạng ?
ĐT liên tiếp, nhịp điệu thay đổi:2/2/2; 3/3;4/2/2; 6/2, cùng những từ ngữ cảm thán, giọng điệu cảm thán thể hiện tâm trạng ngột ngạt, uất ức cao độ niềm khát khao mãnh liệt cuộc đời tự do.
? Cái hay của bài thơ thể hiện ở những khía cạnh nào ? Hãy chứng minh ?
III/ Tổng kết :
1. Nghệ thuật :
Giàu hình ảnh, gần gũi , gợi cảm; cảm xúc chân thành, giọng điệu tự nhiên,hình ảnh đối lập tương phản.
2. Nội dung :
Yêu cuộc sống , niềm khát khao tự do.
* Ghi nhớ : SGK
Tiết 78 : Văn bản
KHI CON TU HÚ
TỐ HỮU
I/ Tìm hiểu tác giả, tác phẩm
1.Tác giả : Tố Hữu ( 1920 – 2002 )
2.Tác phẩm : Bài thơ viết tháng 7/ 1939 khi t/g bị giam ở nhà lao Thừa phủ.
3 .Đọc, tìm hiểu chú thích
4.Thể thơ : luc bát.
II/ Phân tích tác phẩm.
1.Bố cục : 2 phần
2. Phân tích : a/ Cảnh sắc thiên nhiêN mùa hè trong tâm tưởng của người tù.
b/ Tâm trạng của người tù cách mạng.
III/ Tổng kết : 1. Nghệ thuật :
2. Nội dung :
IV/ Luyện tập : - Đọc diễn cảm bài thơ.
- Bài tập :
V. Hướng dẫn về nhà
Học thuộc lòng bài thơ.
Viết đoạn văn nêu cảm nghĩ của em về cảnh sắc thiên nhiên mùa hè trong bài thơ.
Soạn bài : Tức cảnh Pắc bó.