Bài 19. Khi con tu hú

KÍNH CHÀO
QUÍ THẦY CÔ
VỀ DỰ GIỜ THĂM LỚP 8A
MÔN NGỮ VĂN
GV: NÔNG THỊ NGỌC
KIỂM TRA BÀI CŨ
- Đọc thuộc lòng và diễn cảm bài thơ “Quê hương” của Tế Hanh.
Khi nhớ về quê hương, nhà thơ nhớ về những gì?
Tiết 78.
-Tố Hữu-
KHI CON TU HÚ.
KHI CON TU HÚ
Tố Hữu
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1) Tác giả: (SGK/ 19)
Từ ấy trong tôi bừng nắng hạ
Mặt trời chân lý chói qua tim
Hồn tôi là một vườn hoa lá
Rất đậm hương và rộn tiếng chim
(Từ ấy)
Kháng chiến chống Pháp: Việt Bắc
- Miền Nam đấu tranh giải phóng dân tộc, miền Bắc xây dựng chủ nghĩa xã hội: Gió lộng
- Kháng chiến chống Mỹ: Ra trận, Máu và hoa
- Đất nước thống nhất, xây dựng đất nước: Một
tiếng đờn
KHI CON TU HÚ
Tố Hữu
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1) Tác giả:
2) Tác phẩm:
(SGK/19)
Khi con tu hú gọi bầy
Lúa chiêm đang chín,trái cây ngọt dần
Vườn râm dậy tiếng ve ngân
Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào
Trời xanh càng rộng càng cao
Đôi con diều sáo lộn nhào từng không...

Ta nghe hè dậy bên lòng
Mà chân muốn đạp tan phòng, hè ôi!
Ngột làm sao, chết uất thôi
Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu!
KHI CON TU HÚ
Tố Hữu


* Hoàn cảnh sáng tác :
Sáng tác tháng 7/1939 khi nhà thơ bị Thực dân Pháp bắt giam trong nhà lao Thừa Phủ (Huế).
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1) Tác giả:
2) Tác phẩm:
(SGK/19)
KHI CON TU HÚ
Tố Hữu
Khi con tu hú gọi bầy
Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần
Vườn râm dậy tiếng ve ngân
Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào
Trời xanh càng rộng càng cao
Đôi con diều sáo lộn nhào từng không...

Ta nghe hè dậy bên lòng
Mà chân muốn đạp tan phòng, hè ôi!
Ngột làm sao, chết uất thôi
Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu!
* Thể thơ:
lục bát
Khi con/ tu hú /gọi bầy (6)
Lúa chiêm đang chín,/ trái cây ngọt dần (8)
Vườn râm /dậy tiếng/ ve ngân (6)
Bắp rây /vàng hạt/ đầy sân /nắng đào (8)
Trời xanh /càng rộng /càng cao (6)
Đôi con diều sáo/ lộn nhào từng không...(8)

Ta nghe /hè dậy /bên lòng (6)
Mà chân muốn đạp tan phòng,/ hè ôi! (8)
Ngột làm sao, /chết uất thôi (6)
Con chim tu hú ngoài trời /cứ kêu! (8)
* Hoàn cảnh sáng tác :
Sáng tác tháng 7/1939 khi nhà thơ bị Thực dân Pháp bắt giam trong nhà lao Thừa Phủ (Huế).
2) Tác phẩm:
(SGK/19)
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1) Tác giả:
* PTBĐ:
biểu cảm
* Bố cục:
hai phần
Khi con tu hú gọi bầy
Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần
Vườn râm dậy tiếng ve ngân
Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào
Trời xanh càng rộng càng cao
Đôi con diều sáo lộn nhào từng không...
* Phần một: bức tranh thiên nhiên mùa hè (khổ 1)
Ta nghe hè dậy bên lòng
Mà chân muốn đạp tan phòng, hè ôi!
Ngột làm sao, chết uất thôi
Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu!
* Phần hai: tâm trạng người tù cách mạng (khổ 2)
KHI CON TU HÚ
Tố Hữu
II. PHÂN TÍCH VĂN BẢN:
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1) Tác giả:
2) Tác phẩm:
KHI CON TU HÚ
Tố Hữu
Khi con/ tu hú /gọi bầy
Lúa chiêm đang chín, /trái cây ngọt dần
Vườn râm /dậy tiếng/ ve ngân
Bắp rây vàng hạt, /đầy sân nắng đào
Trời xanh /càng rộng /càng cao
Đôi con diều sáo lộn nhào /từng không…


II. PHÂN TÍCH VĂN BẢN:
1) Bức tranh thiên nhiên mùa hè:
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1) Tác giả:
2) Tác phẩm:
- Vàng - Lúa chiêm, bắp
- Xanh - Vườn, trời
- Hồng - Nắng


KHI CON TU HÚ
Tố Hữu
1) Bức tranh thiên nhiên mùa hè:
* Âm thanh:

* Màu sắc:

* Hương vị:

- Tiếng tu hú
- Tiếng ve ngân
- Tiếng sáo diều
- Lúa chín
- Trái cây ngọt dần

vui tươi,
rộn rã
rực rỡ,
tươi tắn
ngọt ngào
Khi con tu hú gọi bầy
Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần
Vườn râm dậy tiếng ve ngân
Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào
Trời xanh càng rộng càng cao
Đôi con diều sáo lộn nhào từng không...
* Hình ảnh:
-Trời - rộng, cao

- Diều sáo - lộn nhào
Khoáng đạt
Tươi vui, sống động
I. TÌM HIỂU CHUNG:

II. PHÂN TÍCH VĂN BẢN:
KHI CON TU HÚ
Tố Hữu
Tại sao tác giả lại có thể tưởng tượng một bức tranh mùa hè sinh động như vậy?
- Âm thanh : vui tươi , rộn rã
- Màu sắc: rực rỡ
- Hương vị: ngọt ngào
Lòng yêu cuộc sống, niềm khao khát tự do, sức sống tuổi trẻ, hồn thơ lãng mạn đã giúp nhà thơ vẽ nên bức tranh mùa hè từ tiếng chim tu hú rộn ràng ấy.
Khi con tu hú gọi bầy
Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần
Vườn râm dậy tiếng ve ngân
Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào
Trời xanh càng rộng càng cao
Đôi con diều sáo lộn nhào từng không...
 Lòng yêu cuộc sống
I. TÌM HIỂU CHUNG:

II. PHÂN TÍCH VĂN BẢN:
1) Bức tranh thiên nhiên mùa hè:
- Hình ảnh: khoáng đạt
KHI CON TU HÚ
Tố Hữu
2)Tâm trạng người tù Cách mạng:
 Đau khổ, u uất , ngột ngạt.
Ta nghe/ hè dậy/ bên lòng
Mà chân muốn đạp tan phòng,/ hè ôi!


Ngột làm sao,/ chết uất thôi
Con chim tu hú ngoài trời /cứ kêu.

Đạp tan phòng / nói quá /
Khao khát tự do mãnh liệt
I. TÌM HIỂU CHUNG
II. PHÂN TÍCH VĂN BẢN:
1) Bức tranh thiên nhiên mùa hè:
KHI CON TU HÚ
Tố Hữu
I TIM HIỂU CHUNG:
1) Tác giả:
2) Tác phẩm:
(SGK/19)
II. PHÂN TÍCH VĂN BẢN
1) Bức tranh thiên nhiên mùa hè
2)Tâm trạng người tù Cách mạng
 Đau khổ,u uất, ngột ngạt.
Tiếng chim tu hú mở đầu và kết thúc gợi cho người đọc những liên tưởng gì ?
Khi con tu hú gọi bầy
Lúa chiêm đang chín,trái cây ngọt dần
Vườn râm dậy tiếng ve ngân
Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào
Trời xanh càng rộng càng cao
Đôi con diều sáo lộn nhào từng không...

Ta nghe hè dậy bên lòng
Mà chân muốn đạp tan phòng, hè ôi!
Ngột làm sao, chết uất thôi
Con chim tu hú ngoài trời cứ kêu!
Đạp tan phòng / nói quá /
 Khao khát tự do mãnh liệt
- Con chim tu hú…cứ kêu
 Lời giục giã, thôi thúc hành động.
Con tu hú to nhất họ, nó kêu “tu hú” là mùa tu hú chín; không sai một tẹo nào. Cả làng có mỗi cây tu hú ở vườn ông Tấn. Tu hú đỗ ngọn cây tu hú mà kêu. Quả chín đỏ, đầy ụ như mâm xôi gấc. Tiếng tu hú hiếm hoi; quả hết, nó bay đi đâu biệt.
( Lao xao – Duy Khán)
Tu hú ơi chẳng đến ở cùng bà
Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa
(Bếp lửa – Bằng Việt)
KHI CON TU HÚ
Tố Hữu
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1) Tác giả:
2) Tác phẩm:
II. PHÂN TÍCH VĂN BẢN:
1) Bức tranh thiên nhiên mùa hè:
2)Tâm trạng người tù Cách mạng:
III. TỔNG KẾT:
Ghi nhớ:SGK/ 20
- Lòng yêu cuộc sống.
- Niềm khao khát tự do cháy bỏng của người chiến sĩ Cách mạng trong hoàn cảnh tù đày.
Thơ lục bát giản dị thiết tha.
1) Nội dung:
2) Nghệ thuật:
TRÒ CHƠI
Con chim Tu Hú
4
6
1
5
2
3
Chọn số
Theo em, những tác dụng của thể thơ lục bát đem lại cho bài thơ này là gì?
A. Có ưu thế diễn tả cảm xúc tha thiết, nồng cháy của tâm hồn.
B. Giàu nhạc điệu.
C. Dễ đọc, dễ thuộc, dễ nhớ.
D. Cả A, B, C đều đúng.
Chọn số
Ý nào nói đúng nhất tâm trạng người tù – chiến sĩ được thể hiện ở bốn câu cuối trong bài thơ “ Khi con tu hú”?
A .Uất ức, bồn chồn, khao khát tự do đến cháy bỏng.
B.Nung nấu ý chí hành động để thoát khỏi chốn ngục tù.
C. Buồn bực vì chim tu hú ngoài trời cứ kêu.
D. Mong nhớ da diết cuộc sống ngoài chốn ngục tù.
Chọn số
Điền cụm từ thích hợp nhất để hoàn thành câu nhận xét về cảnh mùa hè được miêu tả trong sáu câu thơ đầu của bài thơ “ Khi con tu hú”:
“Bằng tưởng tượng, nhà thơ đã khắc họa sinh động một bức tranh mùa hè..”
A. tràn ngập âm thanh
B. có màu sắc sáng tươi
C. ảm đạm, ủ ê
D. náo nức âm thanh và rực rỡ sắc màu
Chọn số
Nhận định dưới đây đúng hay sai?
Bài thơ “Khi con tu hú” đã thể hiện sâu sắc tình yêu cuộc sống tha thiết và niềm khao khát tự do đến cháy bỏng của người chiến sĩ cách mạng trong cảnh tù đày.

A. Đúng B. Sai

Chọn số
Nhận định nào nói đúng nhất ý nghĩa của nhan đề bài thơ “ Khi con tu hú”?
A. Gợi ra sự việc được nói đến trong bài thơ.
B. Gợi ra tư tưởng được nói đến trong bài thơ.
C. Gợi ra hình ảnh nhân vật trữ tình của bài thơ.
D. Gợi ra thời điểm được nói đến trong bài thơ.
Chọn số
Hình ảnh nào xuất hiện hai lần trong bài thơ “ Khi con tu hú”?
A. Lúa chiêm C. Con tu hú
B. Trời xanh D. Nắng đào
Chọn số
Theo em, những tác dụng của thể thơ lục bát đem lại cho bài thơ này là gì?
A. Có ưu thế diễn tả cảm xúc tha thiết, nồng cháy của tâm hồn.
B. Giàu nhạc điệu.
C. Dễ đọc, dễ thuộc, dễ nhớ.
D. Cả A, B, C đều đúng.
Chọn số
Theo em, những tác dụng của thể thơ lục bát đem lại cho bài thơ này là gì?
A. Có ưu thế diễn tả cảm xúc tha thiết, nồng cháy của tâm hồn.
B. Giàu nhạc điệu.
C. Dễ đọc, dễ thuộc, dễ nhớ.
D. Cả A, B, C đều đúng.
Chọn số
Theo em, những tác dụng của thể thơ lục bát đem lại cho bài thơ này là gì?
A. Có ưu thế diễn tả cảm xúc tha thiết, nồng cháy của tâm hồn.
B. Giàu nhạc điệu.
C. Dễ đọc, dễ thuộc, dễ nhớ.
D. Cả A, B, C đều đúng.
HƯỚNG DẪN TỰ HỌC.
Học thuộc bài thơ.
Học thuộc tác giả, tác phẩm, ghi nhớ.
1) Bài cũ: học bài Khi con tu hú của Tố Hữu
2) Bài mới: Tức cảnh Pắc Bó của Hồ Chí Minh
Đọc bài thơ
Tác giả Hồ Chí Minh
Tìm đọc một số bài thơ của Bác.
KHI CON TU HÚ
Tố Hữu
I. TÌM HIỂU CHUNG:
1) Tác giả:
2) Tác phẩm:
II. PHÂN TÍCH VĂN BẢN:
1) Bức tranh thiên nhiên mùa hè:
2)Tâm trạng người tù Cách mạng:
III. TỔNG KẾT:
Ghi nhớ:SGK/ 20
1) Nội dung:
2) Nghệ thuật:
CHÚC CÁC EM CHĂM NGOAN - HỌC TỐT.