Bài 19. Khi con tu hú

KÍNH CHÀO
QUÍ THẦY CÔ
VỀ DỰ GiỜ THĂM LỚP 8A6
MÔN NGỮ VĂN
KIỂM TRA BÀI CŨ
Đọc thuộc lòng và diễn cảm bài thơ “ Quê hương” của Tế Hanh.
Khi nhớ về quê hương, nhà thơ nhớ về những gì?
Tiết 78 Văn bản
-Tố Hữu-
KHI CON TU HÚ
I. Tìm hiểu chung.
1.Tác giả.
TỐ HỮU (1920 - 2002)
Dựa vào phần chú thích trong SGK, em hãy cho biết đôi nét về cuộc đời và sự nghiệp của nhà thơ Tố Hữu?
Tiết 78 – Văn bản: KHI CON TU HÚ
Tố Hữu
I . Tìm hiểu chung
Quê Thừa Thiên Huế
Là “Lá cờ đầu của thơ ca cách mạng Việt Nam”, các chặng đường thơ gắn với chặng đường cách mạng Việt Nam
- Có nhiều tập thơ: Từ ấy, Việt Bắc, Gió lộng, Ra trận…
Tiết 78 – Văn bản: KHI CON TU HÚ
Tố Hữu
1.Tác giả.
Một số hình ảnh về hoạt động Cách mạng của nhà thơ Tố Hữu
Tố Hữu với Bác Hồ ở Pắc Bó 1961
Tố Hữu làm việc với Bác Hồ 1961
Tố Hữu vào chiến trường Miền Nam
* Hoàn cảnh sáng tác :
Sáng tác tháng 7/1939 khi nhà thơ bị thực dân Pháp bắt giam trong nhà lao Thừa Phủ (Huế).
Tiết 78 – Văn bản: KHI CON TU HÚ
Tố Hữu
I . Tìm hiểu chung
1.Tác giả.
2. Tác phẩm
* Thể thơ:
lục bát
Tiết 78 – Văn bản: KHI CON TU HÚ
Tố Hữu
I . Tìm hiểu chung
1.Tác giả.
2. Tác phẩm
3. Từ khó: SGK
4. Bố cục
Dựa vào mạch cảm xúc của bài thơ, em hãy cho biết bài thơ có thể chia thành mấy phần và nêu nội dung chính của từng phần?
-2 ph?n.
+ Sa?u c�u d�`u: ca?nh tro`i d�?t va`o he` trong t�m tuo?ng nguo`i tu`.
+ Bơ?n c�u cuơ?i: t�m tra?ng nguo`i tu` Ca?ch Ma?ng.
KHI CON TU HÚ
Chỉ là một mệnh đề, nên chưa trọn ý.
(bỏ ngỏ)
Mở ra bao nhiêu liên tưởng.
"Khi chim tu hú gọi bầy là khi mùa hè đến
người tù cách mạng (nhân vật trữ tình)
càng cảm thấy ngột ngạt trong phòng giam
chật chội,càng thèm khát cháy bỏng
cuộc sống tự do tưng bừng ở bên ngoài".
Nhan đề bài thơ đã gợi mạch cảm xúc
của toàn bài: Độc đáo, mới lạ.
NỘI DUNG BÀI THƠ.
* NHAN ĐỀ BÀI THƠ.
Trước khi tìm hiểu nội dung của bài thơ, chúng a sẽ tìm hiểu về ý nghĩa nhan đề của bài thơ?
I. Tìm hiểu chung:
II. Đọc - hiểu văn bản:
1. Bức tranh thiên nhiên mùa hè:
* Thảo luận:
- Nhóm 1: Tìm những từ ngữ miêu tả màu sắc, đường nét trong bức tranh mùa hè. Em có nhận xét gì về các màu sắc đó?
- Nhóm 2: Tìm những từ ngữ miêu tả âm thanh trong bức tranh mùa hè. Em có nhận xét gì về những âm thanh đó?
- Nhóm 3: Tìm những từ ngữ miêu tả hương vị. Em có nhận xét gì về các hương vị đó.
- Nhóm 4: Tìm những từ ngữ miêu tả không gian, chuyển động. Em có nhận xét gì về không gian đó?
Tiết 78 – Văn bản: KHI CON TU HÚ
Tố Hữu
- Vàng - Lúa chiêm, bắp
- Xanh - Vườn, trời
- Hồng - Nắng


I. Tìm hiểu chung

II. Đọc – hiểu văn bản
1. Bức tranh thiên nhiên mùa hè:
* Âm thanh:

* Màu sắc:

* Hương vị:

- Tiếng tu hú
- Tiếng ve ngân
- Tiếng sáo diều
- Lúa chín
- Trái cây ngọt dần

vui tươi,
rộn rã
rực rỡ,
tươi tắn
ngọt ngào
Khi con tu hú gọi bầy
Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần
Vườn râm dậy tiếng ve ngân
Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào
Trời xanh càng rộng càng cao
Đôi con diều sáo lộn nhào từng không...
* Hình ảnh:
-Trời - rộng, cao

- Diều sáo - lộn nhào
Khoáng đạt
Tươi vui, sống động
Tiết 78 – Văn bản: KHI CON TU HÚ
Tố Hữu
Tại sao tác giả lại có thể tưởng tượng một bức tranh mùa hè sinh động như vậy?
- Âm thanh : vui tươi , rộn rã
- Màu sắc: rực rỡ
- Hương vị: ngọt ngào
 Tươi vui , sống động
Lòng yêu cuộc sống, niềm khao khát tự do, sức sống tuổi trẻ, hồn thơ lãng mạn đã giúp nhà thơ vẽ nên bức tranh mùa hè từ tiếng chim tu hú rộn ràng ấy.
Khi con tu hú gọi bầy
Lúa chiêm đang chín, trái cây ngọt dần
Vườn râm dậy tiếng ve ngân
Bắp rây vàng hạt đầy sân nắng đào
Trời xanh càng rộng càng cao
Đôi con diều sáo lộn nhào từng không...
- Hình ảnh: khoáng đạt
 Lòng yêu cuộc sống khao khát tự do
I. Tìm hiểu chung

II. Đọc – hiểu văn bản
1. Bức tranh thiên nhiên mùa hè:
Tiết 78 – Văn bản: KHI CON TU HÚ
Tố Hữu



Ta nghe/ hè dậy/ bên lòng
Mà chân muốn đạp tan phòng,/ hè ôi!
Ngột làm sao,/ chết uất thôi
Con chim tu hú ngoài trời /cứ kêu.

-Từ cảm thán: ôi, thôi, làm sao
 Đau khổ,u uất, ngột ngạt.
- Đạp tan phòng : nói quá, giọng thơ mạnh mẽ.
 Khao khát tự do mãnh liệt, cháy bỏng của người tù cách mạng
2. Tâm trạng người tù Cách mạng:
I. Tìm hiểu chung

II. Đọc – hiểu văn bản
1. Bức tranh thiên nhiên mùa hè:
Tiết 78 – Văn bản: KHI CON TU HÚ
Tố Hữu

ĐIỂM GIỐNG NHAU

Tiếng chim tu hú ở đầu và cuối bài thơ đều là tiếng gọi tha thiết của cuộc sống tự do
Sự khác nhau
Tiếng chim tu hú ở đầu bài
“ Khi con tu hú gọi bầy”

- Là tiếng gọi đàn, báo hiệu mùa hè
- Mở ra một khung cảnh mùa hè đẹp rộn ràng, tươi vui
Tiếng chim tu hú ở cuối bài “Con chim tu hú ngoài trời
cứ kêu”
- Là tiếng kêu khắc khoải, da diết
- Gợi niềm chua xót, đau khổ và thôi thúc khao khát tự do của
người tù cách mạng.
Con tu hú to nhất họ, nó kêu “tu hú” là mùa tu hú chín; không sai một tẹo nào. Cả làng có mỗi cây tu hú ở vườn ông Tấn. Tu hú đỗ ngọn cây tu hú mà kêu. Quả chín đỏ, đầy ụ như mâm xôi gấc. Tiếng tu hú hiếm hoi; quả hết, nó bay đi đâu biệt.
( Lao xao – Duy Khán)
Tu hú ơi chẳng đến ở cùng bà
Kêu chi hoài trên những cánh đồng xa
(Bếp lửa – Bằng Việt)



2. Tâm trạng người tù Cách mạng:
I. Tìm hiểu chung

II. Đọc – hiểu văn bản
1. Bức tranh thiên nhiên mùa hè:
Tiết 78 – Văn bản: KHI CON TU HÚ
Tố Hữu
3. Ý nghĩa văn bản
Bài thơ thể hiện lòng yêu đời, yêu lí tưưuởng của ngưuời chiến sĩ cộng sản trẻ tuổi trong hoàn cảnh ngục tù.
TRÒ CHƠI
Con chim Tu Hú
4
6
1
5
2
3
Chọn số
Theo em, những tác dụng của thể thơ lục bát đem lại cho bài thơ này là gì?
A. Có ưu thế diễn tả cảm xúc tha thiết, nồng cháy của tâm hồn.
B. Giàu nhạc điệu.
C. Dễ đọc, dễ thuộc, dễ nhớ.
D. Cả A, B, C đều đúng.
Chọn số
Ý nào nói đúng nhất tâm trạng người tù – chiến sĩ được thể hiện ở bốn câu cuối trong bài thơ “ Khi con tu hú”?
A.Uất ức, bồn chồn, khao khát tự do đến cháy bỏng.
B.Nung nấu ý chí hành động để thoát khỏi chốn ngục tù.
C. Buồn bực vì chim tu hú ngoài trời cứ kêu.
D. Mong nhớ da diết cuộc sống ngoài chốn ngục tù.
Chọn số
Điền cụm từ thích hợp nhất để hoàn thành câu nhận xét về cảnh mùa hè được miêu tả trong sáu câu thơ đầu của bài thơ “ Khi con tu hú”:
“Bằng tưởng tượng, nhà thơ đã khắc họa sinh động một bức tranh mùa hè..”
A. tràn ngập âm thanh
B. có màu sắc sáng tươi
C. ảm đạm, ủ ê
D. náo nức âm thanh và rực rỡ sắc màu
Chọn số
Nhận định dưới đây đúng hay sai?
Bài thơ “Khi con tu hú” đã thể hiện sâu sắc tình yêu cuộc sống tha thiết và niềm khao khát tự do đến cháy bỏng của người chiến sĩ cách mạng trong cảnh tù đày.
A. Đúng B. Sai

Chọn số
Nhận định nào nói đúng nhất ý nghĩa của nhan đề bài thơ “ Khi con tu hú”?
A. Gợi ra sự việc được nói đến trong bài thơ.
B. Gợi ra tư tưởng được nói đến trong bài thơ.
C. Gợi ra hình ảnh nhân vật trữ tình của bài thơ.
D. Gợi ra thời điểm được nói đến trong bài thơ.
Chọn số
Hình ảnh nào xuất hiện hai lần trong bài thơ “ Khi con tu hú”?
A. Lúa chiêm C. Con tu hú
B. Trời xanh D. Nắng đào
Chọn số
Theo em, những tác dụng của thể thơ lục bát đem lại cho bài thơ này là gì?
A. Có ưu thế diễn tả cảm xúc tha thiết, nồng cháy của tâm hồn.
B. Giàu nhạc điệu.
C. Dễ đọc, dễ thuộc, dễ nhớ.
D. Cả A, B, C đều đúng.
Chọn số
Theo em, những tác dụng của thể thơ lục bát đem lại cho bài thơ này là gì?
A. Có ưu thế diễn tả cảm xúc tha thiết, nồng cháy của tâm hồn.
B. Giàu nhạc điệu.
C. Dễ đọc, dễ thuộc, dễ nhớ.
D. Cả A, B, C đều đúng.
Chọn số
Theo em, những tác dụng của thể thơ lục bát đem lại cho bài thơ này là gì?
A. Có ưu thế diễn tả cảm xúc tha thiết, nồng cháy của tâm hồn.
B. Giàu nhạc điệu.
C. Dễ đọc, dễ thuộc, dễ nhớ.
D. Cả A, B, C đều đúng.
HƯỚNG DẪN HỌC TẬP
Học thuộc bài thơ.
Học thuộc tác giả, tác phẩm, ghi nhớ.
1) Bài học: Khi con tu hú của Tố Hữu
2) Bài mới: Tức cảnh Pắc Bó của Hồ Chí Minh
Đọc bài thơ
Tác giả Hồ Chí Minh
Tìm đọc một số bài thơ của Bác.