Bài 19. Câu nghi vấn (tiếp theo)

Nhiệt liệt chào mừng
các thầy cô giáo và các em học sinh
KIỂM TRA BÀI CŨ
1.Trình bày đặc điểm hình thức và chức năng chính của câu nghi vấn?





2. Câu sau đây có phải là câu nghi vấn? Tại sao?
“Năm nay đào lại nở
Không thấy ông đồ xưa
Những người muôn năm cũ
Hồn ở đâu bây giờ ?”
Đặc điểm hình thức:
+ Cuối câu có dấu chấm hỏi( ?)
+ Có các từ nghi vấn:có… không, ( làm ) sao,….; hay (nối vế câu có quan hệ lựa chọn)
- Chức năng chính : dùng để hỏi
Câu nghi vấn nhưng không dùng để hỏi.( câu hỏi không cần câu trả lời ).
Tiết 79
TIẾNG VIỆT:
Câu nghi vấn ( tt )
III/ Những
chức năng khác:
1/ Tìm hiểu
Tiết 79 :
1/ Ví dụ:
Những người muôn năm cũ
Hồn ở đâu bây giờ ?
a) Năm nay đào lại nở
Không thấy ông đồ xưa
- Mày định nói cho cha mày nghe đấy à ?”
b) Cai lệ không để cho chị được nói hết câu, trợn ngược hai mắt, hắn quát :
d) Một người hằng ngày chỉ cặm cụi lo lắng vì mình, thế mà khi xem truyện hay ngâm thơ có thể vui, buồn, giận cùng những người ở đâu đâu, há chẳng phải là chứng cớ cho cái mãnh lực lạ lùng của văn chương hay sao ?
c) Đê vỡ rồi !... Đê vỡ rồi, thời ông cách chúng cổ chúng mày, thời ông bỏ tù chúng mày! Có biết không ? … Lính đâu ? Sao bay dám để cho nó chạy xồngxộc vào đây như vậy ? Không còn phép tắc gì nữa à ?”

e) Đến lượt bố tôi ngây người ra như không tin vào mắt mình :
- Con gái tôi vẽ đấy ư ? Chả lẽ lại đúng là nó, cái con Mèo hay lục lọi ấy ! ”
III/ Những
chức năng khác:
a) Những người muôn năm cũ
Hồn ở đâu bây giờ ?
b) Mày định nói cho cha mày nghe đấy à ?
c) Có biết không ? … Lính đâu ? Sao bay dám để cho nó chạy xồng xộc vào đây như vậy ? Không còn phép tắc gì nữa à ? ”
d) Một người hằng ngày chỉ cặm cụi lo lắng vì mình, thế mà khi xem truyện hay ngâm thơ có thể vui, buồn, giận cùng những người ở đâu đâu, há chẳng phải là chứng cớ cho cái mãnh lực lạ lùng của văn chương hay sao ?
e) - Con gái tôi vẽ đấy ư ? Chả lẽ lại đúng là nó, cái con Mèo hay lục lọi ấy ! ”

THẢO LUẬN
NHÓM
3’
 bộc lộ tình cảm, cảm xúc.
 đe dọa.
 đe dọa.
 khẳng định.
 bộc lộ tình cảm, cảm xúc.
1/ Tìm hiểu
Tiết 79 :
Tiết 79 :
III/ Những
chức năng khác:
1/ Tìm hiểu
g ) Ai lại làm thế bao giờ ?


h ) Em có thể lau bảng giúp cô được không ?


i ) Vừa bước ra ngõ, chị Hương thấy bác Ba đi đến gần mình, chị cất tiếng:
- Bác Ba đi làm đấy ạ ?
 phủ định
 cầu khiến
 chào
Các chức năng khác: bộc lộ tình cảm, cảm xúc; đe dọa; khẳng
định; phủ định; cầu khiến; chào….
Lưu ý: Nếu không dùng để hỏi … có thể kết thúc bằng
dấu chấm than, dấu chấm, dấu chấm lửng.
2/ Bài học:
Ghi nhớ, SGK/ 22

Lòng riêng riêng những kính yêu
Chồng chung chưa dễ ai chiều cho ai.
(Nguyễn Du )
Bác đã đi rồi sao Bác ơi ! ( Tố Hữu )
Ai làm cho khói lên trời
Cho mưa xuống đất, cho người biệt ly.
( Tản Đà )
Nếu không có tiền nộp sưu bây giờ ,thì ông sẽ dỡ cả nhà mày đi, chửi mắng thôi à !
( Ngô Tất Tố )
Nhớ sao tiếng mõ rừng chiều
Chày đêm nện cối đều đều suối xa…
( Tố Hữu )
Định ngày nạp thái vu quy
Tiền lưng đã sẵn việc gì chẳng xong!
( Nguyễn Du )
Bà lão chưa đi hàng cơ à ? ( Kim Lân )
III/ Những
chức năng khác:
1/ Tìm hiểu
Tiết 79 :
2/ Bài học:
IV / Luyện tập
1/ Bài 1: Tìm và xác định chức năng của câu nghi vấn :
a. Con người đáng kính ấy bây giờ cũng theo gót Binh Tư để có ăn ư ?
 Dùng để bộc lộ tình cảm, cảm xúc ( băn khoăn, nghi ngại ).
b. Nào đâu những đêm vàng bên bờ suối
Ta say mồi đứng uống ánh trăng tan ?
Đâu những ngày mưa chuyển bốn phương ngàn
Ta lặng ngắm giang sơn ta đổi mới ?
Đâu những bình minh cây xanh nắng gội,
Tiếng chim ca giấc ngủ ta tưng bừng ?
Đâu những chiều lênh láng máu sau rừng
Ta đợi chết mảnh mặt trời gay gắt,
Để ta chiếm lấy riêng phần bí mật ?
…………….. Thời oanh liệt nay còn đâu ?
 Dùng để bộc lộ tình cảm, cảm xúc ( tiếc nuối ).
c. Sao ta không ngắm sự biệt ly theo tâm hồn một chiếc lá nhẹ nhàng rơi ?
 Dùng để cầu khiến.
d. Ôi, nếu thế thì còn đâu là quả bóng bay ?
 Dùng để bộc lộ tình cảm, cảm xúc.
III/ Những
chức năng khác:
1/ Tìm hiểu
Tiết 79 :
2/ Bài học:
IV / Luyện tập
1/ Bài 1: Tìm và xác định chức năng của câu nghi vấn .
2/ Bài 2: Xác định câu nghi vấn, đặc điểm hình thức, chức năng và thay thế câu có ý nghĩa tương đương.
III/ Những
chức năng khác:
1/ Tìm hiểu
Tiết 79 :
2/ Bài học:
IV / Luyện tập
1/ Bài 1: Tìm và xác định chức năng của câu nghi vấn .
2/ Bài 2: Xác định câu nghi vấn, đặc điểm hình thức, chức năng và thay thế câu có ý nghĩa tương đương.
a) - Sao cụ lo xa quá thế ? Cụ còn khỏe lắm, chưa chết đâu mà sợ ! Cụ cứ để tiền ấy mà ăn, lúc chết hãy hay ! Tội gì bây giờ nhịn đói mà tiền để lại ?
- Không, ông giáo ạ! Ăn mãi hết đi thì đến lúc chết lấy gì mà lo liệu ?
(Nam Cao, Lão Hạc)