Bài 19. Các thành phần biệt lập

Người thực hiện : Trần Thị Bích Phượng - Trường THCS Hải Nam
Ngữ Văn 9
Chào mừng quý Thầy Cô
Về dự hội giảng môn
Các thành phần biệt lập
Bài 19 - Tiết 98
Ngữ Văn 9
a) Với lòng mong nhớ của anh, chắc anh nghĩ rằng, con anh sẽ chạy xô vào lòng anh, sẽ ôm chặt lấy cổ anh.
b) Anh quay lại nhìn con vừa khe khẽ lắc đầu vừa cười. Có lẽ vì khổ tâm đến nỗi không khóc được, nên anh phải cười vậy thôi .
/
nghĩ rằng, con anh sẽ
VN
chạy xô vào lòng anh, sẽ ôm chặt lấy cổ anh
vì khổ
/
chắc
Có lẽ
- Không tham gia vào cấu trúc ngữ pháp của câu
- Thể hiện nhận định của người nói về tâm trạng của anh Sáu
(Chiếc lược ngà - Nguyễn Quang Sáng)
(Chiếc lược ngà - Nguyễn Quang Sáng)
I. Thành phần tình thái
a) Với lòng mong nhớ của anh, chắc anh nghĩ rằng, con anh sẽ chạy xô vào lòng anh, sẽ ôm chặt lấy cổ anh.
b1) Anh quay lại nhìn con vừa khe khẽ lắc đầu vừa cười. Vì khổ tâm đến nỗi không khóc được, nên anh phải cười vậy thôi .
a1) Với lòng mong nhớ của anh, anh nghĩ rằng, con anh sẽ chạy xô vào lòng anh, sẽ ôm chặt lấy cổ anh.
b) Anh quay lại nhìn con vừa khe khẽ lắc đầu vừa cười. Có lẽ vì khổ tâm đến nỗi không khóc được, nên anh phải cười vậy thôi .
I. Thành phần tình thái
(Chiếc lược ngà - Nguyễn Quang Sáng)
(Chiếc lược ngà - Nguyễn Quang Sáng)
I. Thành phần tình thái
Theo cô, muốn đạt kết quả cao trong kì thi sắp tới các em cần phải cố gắng ôn tập.
Theo cô
I. Thành phần tình thái
a) ồ, sao mà độ ấy vui thế.
(Kim Lân, Làng )

b) Trời ơi, chỉ còn có năm phút!
( Nguyễn Thành Long, Lặng Lẽ Sa Pa)
ồ
sao mà độ ấy vui thế
Trời ơi
chỉ còn có năm phút
ồ
Trời ơi
- Không chỉ sự vật, sự việc trong câu.
- Bộc lộ cảm xúc của người nói
II. Thành phần cảm thán
II. Thành phần cảm thán
II. Thành phần cảm thán
I. Thành phần tình thái
Ghi nhớ
Bài tập 1:
Tìm các thành phần tình thái, cảm thán trong những câu sau đây:
a) Nhưng còn cái này nữa mà ông sợ, có lẽ còn ghê rợn hơn cả những tiếng kia nhiều.
(Kim Lân , Làng )
b) Chao «i, b¾t gÆp mét con ng­êi nh­ anh ta lµ mét c¬ héi h·n h÷u cho s¸ng t¸c, nh­ng hoµn thµnh s¸ng t¸c cßn lµ mét chÆng ®­êng dµi.
(NguyÔn Thµnh Long, LÆng LÏ Sa Pa)
c) Trong giờ phút cuối cùng, không còn đủ sức trăng trối lại điều gì, hình như chỉ có tình cha con là không thể chết được, anh đưa tay vào túi, móc cây lược, đưa cho tôi và nhìn tôi một hồi lâu.
(Nguyễn Quanq Sáng ,Chiếc lược ngà )
d) Ông lão bỗng ngừng lại, ngờ ngợ như lời mình không được đúng lắm. Chả nhẽ cái bọn ở làng lại đốn đến thế được .
(Kim Lân , Làng )
Tìm các thành phần tình thái
cảm thán
c .
TPTT
Bài tập 2:
Hãy xếp những từ ngữ sau đây theo trình tự tăng dần độ tin cậy (hay độchắc chắn)
chắc là, dường như, chắc chắn, có lẽ , chắc hẳn, hình như, có vẻ như
(Chú ý: những từ ngữ thể hiện cùng một mức độ tin cậy thì xếp ngang hàng nhau)
Thể lệ trò chơi:
Lớp chọn ra hai đội chơi, mỗi đội gồm ba người lần lượt chọn từ ngữ để xếp theo đúng yêu cầu đề bài.
Mỗi lượt chơi chỉ được chọn một từ , khi người thứ nhất về vị trí thì người thứ hai mới được xuất phát .
Kết quả: đội thắng là đội có kết quả đúng và nhanh nhất
Hãy cho biết trong số từ có thể thay thế cho nhau trong câu sau đây, với từ nào người nói chịu trách nhiệm cao nhất về độ tin cậy của sự việc do nói ra, với từ nào trách nhiệm đó thấp nhất. Tại sao tác Chiếc lược ngà (Nguyễn Quang Sáng) lại chọn từ chắc?

hình
t .
d .
n .
T .
c .
chắc
Bài tập 3:

Viết một đoạn văn ngắn nói về cảm xúc của em khi được thưởng thức một tác phẩm văn nghệ (truyện, thơ, phim, ảnh, tượng.), trong đoạn văn đó có câu chứa thành phần tình thái hoặc cảm thán .
V .
n .
e .
c .
Gợi ý viết đoạn văn: em có thể bộc lộ cảm xúc của mình về bài thơ "Bếp lửa" của Bằng Việt mà em đã học. Có thể bộc lộ cảm xúc của em về tình bà cháu, về hình ảnh đặc sắc trong bài thơ. (Đoạn văn khoảng 4 đến 5 câu và có câu chứa thành phần cảm thán hoặc tình thái)
Gợi ý nhận xét:
- Nhận xét nội dung đoạn văn? - Các câu trong đoạn văn có liên kết với nhau không? - Đoạn văn có sử dụng thành phần tình thái hoặc cảm thán không?
Bài tập 4:
`
Xin chân thành cảm cảm ơn!