Bài 19. Các thành phần biệt lập

Chào các em!
Tiết 98
GV:Bùi Thị Chất Minh Trường THCS Gia Sàng
TP Thái Nguyên
Các thành phần biệt lập
Thế nào là khởi ngữ?
Nêu đặc điểm của khởi ngữ?
Kiểm tra bài cũ :
Các thành phần biệt lập
I/ THẾ NÀO LÀ THÀNH PHẦN BIỆT LẬP ?
1.Ví dụ:
a/ Hình như Lan không đi học
CN
VN
b/Này,hôm nay thày có đến không?
TN
CN
VN
c/ Than �i, thời oanh liệt nay còn đâu !
VN
CN
CN
VN
d/ Cô bé nhà bên ( c� ai ng� ) cũng vào du kích .
- Không nằm trong cấu trúc cú pháp của câu
- Không tham gia vào việc diễn đạt nghĩa sự việc của câu
Tiết 98
Tiết 98
II Các thành phần biệt lập
1)Thành phần tình thái :*Vớ duù:
a/"Với lòng mong nhớ của anh,
anh nghĩ rằng, con anh
sẽ chạy xô vào lòng anh, sẽ ôm
chặt lấy cổ anh."
khởi ngữ
b/" Anh quay lại nhìn con
vừa khe khẽ lắc đầu vừa cười.
vì khổ tâm đến nỗi
không khóc được, nên anh
phải cươ �i vậy thôi ."
chắc
Có lẽ
VN
VN
VN
CN
khởi ngữ
CN
CN
CN
CN
"Chiếc lược ngà" - Nguyễn Quang Sáng
VN
CN
a/ Chắc :
dộ tin cậy cao
b/ Có lẽ:
dộ tin cậy thấp
gắn với đ? tin c?y đ/v s? vi?c
Ví dụ c:
ông ấy là một
người tốt.
Theo tôi
chủ quan => thể hiện ý kiến của người nói.
Ví dụ d:
Chúng cháu ở Gia Lâm
lên
(kính trọng)
thể hiện thái độ của người nói đối với người nghe.
? TP tình thái
ạ.
2) Ghi nhớ 1 : SGK trang 18
HOẠT ĐỘNG NHÓM :
( mỗi tổ ? một nhóm )
AI NHANH HƠN ?
nhỉ
nhé
hư �
hả
theo anh
a
có vẻ như
chắc hẳn
Hình như
2) THÀNH PHẦN CẢM THÁN :
Ví dụ :
a)
Ồ, sao mà độ ấy vui thế.
Trời ơi! chỉ còn có năm phút !
a) "Ồ" : vui thích
b) Trời ơi : tiếc rẻ
Tâm lý của người nói (vui,buồn, .)
=> TP cảm thán
* Ghi nhớ 2 : SGK trang 18
III) LUYỆN TẬP :
BT1 : Tìm các TP tình thái, cảm thán:
Nhưng còn cái này nữa mà ông sợ,
còn ghê rợn hơn cả
những tiếng kia nhiều.
có lẽ
TP tình thái
, bắt gặp một con người như anh ta là một cơ hội hạn
(Kim Lân, Làng)
"Chao ôi
hữu cho sáng tác, nhưng hoàn thành sáng tác còn là một đường d�i
(Nguyễn Thành Long, Lặng lẽ Sa Pa)
TP cảm thán
Trong giờ phút cuối cùng, không còn đủ sức trăng trối lại
điều gì,
hình như
"
chỉ có tình cha con là không thể chết được,
anh đưa tay vào túi, móc cây lược, đưa cho tôi và nhìn tôi một
hồi lâu.
(Nguyễn Quang Sáng, Chiếc lược ngà)
TP tình thái
Ông lão bỗng dừng lại, ngờ ngợ như lời mình không được
đúng lắm.
Chả nhẽ
cái bọn ở làng lại đổ đốn đến thế được.
TP tình thái
(Kim Lân, Làng)
BT 2 : Hãy xếp những từ ngữ sau đây theo trình tự tăng dần độ tin cậy.
chắc la,�
dường như ,
chắc chắn,
có lẽ,
chắc hẳn,
hình như,
có vẻ như.
(Chú ý: Những từ ngữ thể hiện cùng một mức độ tin cậy thì xếp ngang hàng nhau)
dường như / hình như / có vẻ như ? có lẽ ? chắc là ? chắc hẳn ? chắc chắn.
BT 3 : Hãy cho biết, trong số những từ có thể thay thế cho nhau trong câu sau đây, với từ nào người nói phải chịu trách nhiệm cao nhất về độ tin cậy của sự việc do mình nói ra, với từ nào trách nhiệm thấp nhất. Tại sao
tác giả Chiếc lược ngà (Nguyễn Quang Sáng) lại chọn từ " chắc " ?
tác giả chọn chắc ? thái độ, lòng khát khao của nhân vật đối với sự việc sẽ xảy ra.
Bài tập4:Choùn moọt trong nhửừng thaứnh pha�n caỷm thaựn hay tỡnh thaựi cho saỹn ủeồ ủie�n vaứo choó troỏng cho phuứ hụùp (chaộc chaộn, coự leừ, ủuựng laứ, chaộc haỳn, theo toõi, trụứi ụi, hụừi oõi ) :
Ñoïc Truyeän Kieàu cuûa Nguyeãn Du, ___________ khoâng ai khoâng thöông xoùt cho soá phaän cuûa naøng Kieàu - moät ngöôøi con gaùi taøi hoa baïc meänh.
Coù thaáu hieåu quaõng ñôøi möôøi laêm naêm löu laïc cuûa naøng thì chuùng ta môùi thaáy heát söï taøn baïo, ñoäc aùc cuûa taàng lôùp thoáng trò thôøi baáy giôø. _______ moät xaõ hoäi chæ bieát chaïy theo ñoàng tieàn, saün saøng chaø ñaïp leân nhaân phaåm, giaù trò con ngöôøi. _________ñaïi thi haøo Nguyeãn Du phaûi ñau loøng laém khi vieát ra nhöõng noãi ñau,söï baát coâng trong xaõ hoäi maø oâng ñaõ soáng vaø chöùng kieán.
chắc chắn
Hỡi ôi,
Chắc hẳn
HƯỚNG DẪN HỌC
Ở NHÀ :
- Bài cũ :
+ Nắm được đặc điểm và công dụng của các thành phần tình thái và cảm thán trong câu.
+ Làm bài tập 4 .
- Chuẩn bị bài mới :
Soạn bài "Nghị luận về một sự việc, hiện tượng đời sống".
Chào tạm biệt!